สำนวนและสุภาษิตจีน
วาดงูเติมขา 画蛇添足 (Huà shé tiān zú)
古时候,楚国有一家人,祭了祖宗之后,便将祭祀用的一壶酒,赏给手下的办事人员喝。参加的人不少,这壶酒如果大家都喝是不够的,若是让一个人喝,那能喝个痛快。这一壶酒到底给谁喝呢?
大家都安静下来,这时有人建议:每个人在地上画一条蛇,谁画得快又画得好,就把这壶酒归他喝。大家都认为这个办法好,都同意这样做。于是,在地上画起蛇来。
有个人画得很快,一转眼最先画好了,他就端起酒壶要喝酒。但是他回 头看看别人,还都没有画好呢。心里想:他们画得真慢。再想显示自己的本领, 于是,他便左手提着酒壶,右手拿了一根树枝,给蛇画起脚来,还洋洋得意地说: "你们画得好慢啊!我再给蛇画几只脚也不算晚呢!”
正在他一边画着脚,一边说话的时候,另外一个人已经画好了。那个人 马上把酒壶从他手里夺过去,说:"你见过蛇么?蛇是没有脚的,你为什么要给 他添上脚呢?所以第一个画好蛇的人不是你,而是我了!”
那个人说罢就仰起头来,咕咚咕咚把酒喝下去了
这个画蛇添足的人,不仅骄傲,而且愚蠢,弄巧成拙,到口的酒反被别人喝了。喝不成酒事小,害人害已事大。有的人办事,总是觉得自己高明,比别人了不起,于是不顾客观实际,主观武断,失败的,不论对国家、人民或自己,都具有危害性。这个故事的意义是深刻的,“画蛇添足”的教训,值得我们记取
Gǔ shíhou, chu guóyǒu yījiā rén, jì le zǔzōng zhīhòu, biàn jiāng jìsì yòng de yī hú jiǔ, shǎng gěi shǒuxià de bànshì rényuán hē. Cānjiā de rén bù shǎo, zhè hú jiǔ rúguǒ dàjiā dōu hē shì bùgòu de, ruòshì ràng yīgè. Rén hē, nà néng hē gè tòngkuài. Zhè yī hú jiǔ dàodǐ gěi shuí hē ne?
Dàjiā dū ānjìng xiàlái, zhè shí yǒurén jiànyì: Měi gèrén zài dìshàng huà yītiáo shé, shuí huà de kuài yòu huà de hǎo, jiù bǎ zhè hú jiǔ guī tā hē. Dàjiā dōu rènwéi zhège bànfǎ hǎo, dōu tóngyì zhèyàng zuò. Yúshì. Zài dìshàng huà qǐ shé lái.
Yǒu gèrén huà de hěn kuài, yī zhuàn yǎn zuì xiān huà hǎo le, tā jiù duān qǐ jiǔ hú yào hē jiǔ. Dànshì tā huítóu kàn kàn biérén, hái dōu méiyǒu huà hǎo ne. Xīnlǐ xiǎng: Tāmen huà de zhēn màn. Zài. Xiǎng xiǎnshì zìjǐ de běnlǐng, yúshì, tā biàn zuǒshǒu tí zhe jiǔ hú, yòushǒu ná le yī gēn shù zhī, gěi shé huà qǐ jiǎo lái, hái yángyáng déyì dì shuō:“Nǐmen huà de hǎo màn a! Wǒ zài gěi shé huà. Jǐ zhǐ jiǎo yě bù suàn wǎn ne!“.
Zhèngzài tā yībiān huà zhe jiǎo, yībiān shuōhuà de shíhou, lìngwài yīgè rén yǐjīng huà hǎo le. Nàgè rén mǎshàng bǎjiǔ hú cóng tā shǒu lǐ duó guòqù, shuō:“Nǐ jiàn guò shé me? Shé shì méiyǒu jiǎo de, nǐ wèishéme yào. Gěi tā tiānshàng jiǎo ne? Suǒyǐ dì yīgè huà hǎo shé de rén bùshì nǐ, ér shì wǒ le!“.
Nàgè rén shuō ba jiù yǎng qǐtóu lái, gūdōng gūdōng bǎjiǔ hē xiàqù le.
Zhège huàshétiānzú de rén, bùjǐn jiāoào, érqiě yúchǔn, nòngqiǎochéngzhuō, dào kǒu de jiǔ fǎn bèi biérén hē le. Hē bùchéng jiǔ shì xiǎo, hài rén hài yǐ shì dà. Yǒu de rén bànshì, zǒng shì juéde zìjǐ gāomíng, bǐ biérén liǎobùqǐ. , Yúshì bùgù kèguān shíjì, zhǔguān wǔduàn, shībài de, bùlùn duì guójiā, rénmín huò zìjǐ, dōu jùyǒu wéihài xìng. Zhège gùshì de yìyì shì shēnkè de,“huàshétiānzú” de jiàoxun, zhídé wǒmen jìqǔ.
ในสมัยโบราณ แคว้นฉู่มีครอบครัวอยู่ครอบครัวหนึ่ง เมื่อเสร็จพิธีกราบไหว้บูชาบรรพบุรุษแล้วก็จะยกเหล้ากาหนึ่งซึ่งเป็นของที่ใช้สำหรับเซ่นไหว้ให้คนที่มาช่วยงาน
ทว่า มีคนมาร่วมงานกันเป็นจำนวนไม่น้อย ถ้าจะให้ดื่มกันหมดทุกคนเหล้ากานี้กาเดียวก็คงไม่พอ แต่ถ้าดื่มเพียงคนเดียวก็จะดื่มได้อย่างสุขเกษมเปรมปรีดิ์ เช่นนั้นแล้ว เหล้ากานี้จะมอบให้ใครดีล่ะ?
ทุกคนต่างนิ่งเงียบ ขณะนั้นเอง ก็มีคนผู้หนึ่งเสนอความเห็นขึ้นมาว่า ให้ทุกคนวาดรูปงูลงบนพื้น ใครวาดได้เร็ว และวาดได้เหมือนก็เอาเหล้ากานี้ไปดื่มได้เลย ทุกคนในที่นั้นต่างก็เห็นด้วยกับวิธีนี้ และต่างคนต่างก็เริ่มลงมือวาดรูปงู
มีคนผู้หนึ่งวาดได้เร็วมาก เขาวาดเสร็จก่อนโดยใช้เวลาเพียงชั่วพริบตาเดียวและยกเหล้ากานั้นขึ้นมาตั้งท่าจะดื่ม แต่เมื่อหันไปมองดูคนอื่นๆซึ่งยังไม่มีใครวาดเสร็จเลย เขาก็นึกอยู่ในใจว่าคนพวกนั้นวาดช้าจริงๆ และนึกอยากแสดงความสามารถของตัวเองออกมาให้เด่นชัดยิ่งขึ้น จึงถือกาเหล้าด้วยมือซ้าย ส่วนมือขวาก็จับกิ่งไม้แล้วเริ่มวาดขางู แถมพูดด้วยความภูมิอกภูมิใจอีกด้วยว่า
“พวกท่านวาดช้าเหลือเกิน ต่อให้ข้าเติมขางูอีกสักสองสามชาก็ยังทัน!”
ขณะที่เขากำลังวาดขางูและพูดพร่ำด้วยความภาคภูมิใจอยู่นั้นเอง ชายอีกคนก็วาดรูปงูเสร็จและรีบชิงเหล้ากานั้นไปจากมือของเขาพร้อมกับพูดว่า
“ท่ายเคยเห็นงูหรือเปล่า? งูเป็นสัตว์ที่ไม่มีขา เหตุไฉนท่านจึงต้องไปเติมขาให้มันด้วยเล่า? เมื่อวาดขาใส่เข้าไปนั่นก็ไม่ใช่งูแล้วล่ะ ฉะนั้น คนที่วาดรูปงูเสร็จเป็นคนแรกคือข้า ไม่ใช่ท่านเสียแล้ว”
ชายผู้นั้นพูดจบก็แหงนหน้ากรอกสุราเข้าปากด้วยความมั่นอกมั่นใจ ส่วนคนที่เติมขาให้งูก็พูดอะไรไม่ออกและมองดูคนอื่นดื่มเหล้ากานั้นด้วยความหงุดหงิดรำคาญใจ
ต่อมา ได้มีคนสร้างสำนวน ‘วาดงูเติมขา’ ขึ้นมาจากนิทานเรื่องนี้ ซึ่งสำนวนนี้ใช้อุปมาถึงการอวดตัวว่าฉลาดและมักจะทำเรื่องที่เกินเลย หรือต่อเติมเสริมแต่งจนผลสุดท้ายกลับกลายเป็นเรื่องตลกโปกฮาและสร้างความเละเทะเสียหายให้กับเรื่องนั้นๆไป