จินตะหราวาตี

ในดินแดนขวา(ประเทศอินโดนีเซีย)ที่เมืองหมันหยาเกิดข้าวยากหมากแพง มีพระขรรค์กับธงผุดขึ้นกลางเมือง ไม่มีใครถอนได้ ท้าวหมันหยาจึงประกาศว่า ผู้ใดสามารถถอนพระขรรค์กับธงได้จะแบ่งสมบัติให้ครึ่งหนึ่งกับยกธิดาทั้งสี่ให้ เทวดาสี่องค์ได้แปลงกายเป็นมนุษย์ลงมาถอนพระขรรค์กับธงได้สำเร็จ ท้าวหมันยาก็ทำตามสัญญา แต่เทวดาทั้งสี่ขอรับแต่เพียงพระธิดาแล้วมาสร้างเมืองกุเรปัน ดาหา สิงหสาหรี่ กาหลัง ครอบครองเมืองละองค์ สืบวงศ์ศือสัญแดหวา(วงศ์เทวา)ต่อมาและนิยมแต่งงานกันในหมู่เครือญาติ เมื่อท้าวกุเรปันกับนางนิหลาอะระตาประไหมสุหรีได้พระโอรส ซึ่งก็คือ อิเหนา และทางท้าวดาหากับนางดาหราวาตีประไหมสุหรี ได้พระธิดาคือ บุษบา ทั้งสองฝ่ายจึงจัดการหมั้นหมายเด็กคู่นี้ ต่อมารดาของนางนิหลาอระตา สิ้นพระชนม์ นางนิหลาอระตากำลังครรภ์แก่จึงใช้ให้อิเหนาไปร่วมพระศพแทนที่เมืองหมันหยา อิเหนาได้พบกับจินตะหราครั้งแรก เมื่อเข้าเฝ้าท้าวหมันหยากับนางจินดาสาหรี่ประไหมสุหรี จินตะหราเป็นพระธิดาท้าวหมันยาองค์ปัจจุบันกับนางจินดาสาหรี่ประไหมสุหรี เกิดในปีเดียวกันกับอิเหนาแต่อ่อนเดือนกว่า จึงมีฐานะเป็นน้อง และด้วยความงามของนางที่ถูกบรรยายไว้ว่า

งามงอนอ่อนระทวยนวยแน่ง      ดำแดงนวลเนื้อสองสี

ผ่องพักตร์ผิวพรรณดังจันทรี             นางในธานีไม่เทียมทัน

จินตะหราวาตีซึ่งทำให้อิเหนาหลงใหลจนไม่อยากกลับบ้าน เพียรพยายามใกล้ชิดจินตะหรา ปาเตะขุนนางผู้ใหญ่ ที่มาหมันยาพร้อมกับอิเหนา จึงลอบมีหนังสือไปถึงท้าวกุเรปัน ท้าวกุเรปันกับนางนิหลาอะระตาเกรงว่าจะเกิดเรื่องยุ่งจึงมีสาศ์นไปถึงอิเหนา บอกว่าพระมารดาของอิเหนาใกล้คลอดและประชวรหนักให้อิเหนากลับเมือง ปรากฎว่าพระมารดาทรงคลอดแล้ว เป็นธิดาชื่อ นางวิยะดา ท้าวดาหาได้ขอหมั้นให้กับสียะตราพระโอรส ท้าวกุเรปันเห็นพระโอรสกลับมาแล้วก็นัดหมายทางเมืองดาหาจะทำการอภิเษกอิเหนากับบุษบา ทำให้อิเหนากระวนกระวายใจ จึงออกอุบายขอไปประพาสป่า อิเหนาได้ปลอมตัวเป็นโจรชื่อปันหยี เดินทางไปเมืองหมัยยาอีกครั้ง ในระหว่างทางได้รบชนะระตู(เจ้าเมืองรายทาง) ระตูถวายสองพระธิดาคือ นางสการะวตี นางมาหยารัศมีและพระโอรสสังครามาระตาให้เป็นข้า พอข่าวทัพปันหยีประชิดชายแดน ท้าวหมันหยาไม่คิดจะสู้ใช้ให้ผู้ใหญ่ออกไปยอมเเพ้ พร้อมกับจะยกจินตราให้ พออิเหนาเข้าเมืองหมันหยา ก็ส่งของบรรณาธิการให้เ)้นเชิงสู่ขอจินตะหรา แต่ท้าวหมันหยาไม่กล้ายกธิดาให้อิเหนาอย่างออกหน้าเพราะเกรงท้าวกุเรปันจะโกรธ จึงบ่ายเบี่ยงบกกให้อิเหนาเข้าหาจินตะหราเอง หากเกิดเรื่องราวจะได้อ้างว่าเด็กทำโดยพลการ ตัวท้าวหมันหยาไม่ได้รู้เห็นด้วย แรกรักนั้นหวานอิเหนาถึงกับยอมขัดคำสั่งพระบิดาไม่เข้าพิธีอภิเษกกับบุษบาทำให้ท้าวดาหาโกรธ ถ้าใครมาขอบุษบาก็จะยกให้ ต่อมาทางเมืองดาหาเกิดศ฿กชิงบุษบาขึ้น ท้าวกุเรปันมีราชสาสน์ถึงอิเหนาให้ยกทัพไปช่วย ถ้าไม่ทำตามจะตัดพ่อลูกกัน อิเหนาจำใจไปช่วยดาหารบ ก่อนออกเดินทางจึงลาจินตะหราอย่างอาลัยอาวรณ์ นี่แหละที่ทำให้จินตะหราต้องผิดหวังอย่างรุนแรงเพราะอิเหนากลับไปไม่กลับมาหมันหยาอีก ทั้งยังไปหลงรักบุษบาเข้าลืมเลือนจินตะหราวาตีแห่งเมืองหมันหยา กว่านางจะได้พบหน้าอิเหนาอีกครั้ง เมื่อท้าวกุเรปันมีสาส์นมากเรียกตัวนางไปเข้าพิธีอภิเษกพร้อมกับบุษบาและอิเหนา จินตะหราน้อยใจมากจนไม่อยากไปเข้าพิธี แต่เสียอ้อนวอนของท้าวหมันหยาไม่ได้ จึงพาสการะวาตีและนางมยารัศมีไปด้วยกัน ในพิธีอภิเษก จินตะหราได้ตำแหน่งประไหมสุหรีฝ่ายขวา ส่วนบุษบาตำแหน่งประไหมสุหรีฝ่ายซ้าย ด้วยความเห็นชอบของท้าวดาหา(อาจจะเป็นเพราะท้าวดาหาต้องการแสดงพระทัยกว้าง จึงเสนอให้ธิดาของตนอยู่ในตำแหน่งรอง) แต่จินตะหราไม่เป็นสุขกับตำแหน่งที่ได้มานัก เพราะรู้ว่าอิเหนาไม่ได้รักใคร่ใยดีนางเหมือนเก่าก่อน ประกอบกับนางเป็นคนถือทิฐิจึงไม่ยินยอมคืนดีด้วย เมื่ออิเหนามาหาทั้งยังทวนสัญญาทำให้อิเหนาเสื่อมรักนางไปมากแล้วยิ่งเบื่อจินตะหรามากขึ้น ไม่คิดสนใจจินตะหราอีกหากแต่ขัดคำสั่งของประไหมสุหรีดาหาไม่ได้ จึงจำใจไปง้อนาง รักอย่างเดียวไม่ใช่สิ่งจีรังยั่งยืน โดยเฉพาะ ความรักที่ถือเอาความงามเป็นบรรทัดฐานแบบอิเหนา เมื่อเรื่องนี้รู้ถึงท้าวหมันหยากับประไหมสุหรีหมันหยา จึงเรียกจินตะหราไปตักเตือน ซึ่งทำให้จินตะหรายอมรับสภาพความเป็นจริงว่า ตนอยู่ในฐานะเสียเปรียบบุษบามากแล้วถ้ายังขืนกรานทำตัวอย่างที่ผ่านมาจะยิ่งมีสภาพแย่กว่าเก่า จึงยอมคืนดีกับอิเหนา และอ่อนข้อเข้าหาบุษบา