ขึ้นเหนือเพื่อลงใต้ 南辕北辙 (Nányuánběizhé) 

ที่มาของภาพ ：http://images.xooob.com/20081281/2008128174050601.jpg

        在战国时代，实力强大的诸侯国总想称霸天下。魏国国王也想当天下霸主，他准备先攻打赵国的首都邯郸，让赵国向自己臣服。魏国的大臣季梁正在国外办事，听到这个消息，焦急万分。他匆忙赶回魏国，来不及洗脸换衣，就急忙进宫拜见魏王。

　　魏王正在布署攻打赵国的计划。他看见季梁风尘仆仆的样子，很奇怪。问季梁：“你有什么事这么着急见我？连衣帽都不整理一下？”季梁说：“大王，刚才我在路上遇到一件奇怪的事。赶紧来禀报大王。”魏王很好奇，连问是什么事。季梁说：“刚才我看见一辆向北走的马车。我问车上的人：‘你上哪儿去呀？ ’那人说：‘去楚国呀！’我很惊奇，问他：‘楚国在南方，你怎么往北方走呢？’他却毫不在乎地说：‘我的马是上等的好马，怎么跑也跑得到楚国！’我更奇怪了，又问他：‘你的马再好，这也不是去楚国的方向呀。’他说：‘不用担心，我带的路费很多。’我很想不通，告诉他：‘你带的钱再多，可是你走的路根本就不是去楚国的路呀！’他却哈哈大笑，说：“那又怎样！我赶车的技术很高明哩！’大王，他不听我的劝告，继续赶车向北方跑去了。” 魏王听了忍不住大笑起来，说：“天下哪有这么蠢的人啦！” 季梁却接着说道：“大王，您不是想成为各国君主的首领吗？那就需要先取得天下人的信任。可是您现在仗着咱们比赵国土地多一点，军队强一点，就想去征服人家来提高自己的威信，这样做，只会离大王想要达到的目标越来越远，就象那个赶车的人，要去南方的楚国，却偏偏向北方走，越走离楚国越远一样！”

　　魏王这才明白，原来季梁是在绕着圈子劝说自己。他低头默默地想了一会儿，觉得季梁说的有道理，于是取消了攻打赵国的计划。

　　由这个故事，就产生了成语“南辕北辙”。“辕”就是车前驾牲口的横木，表示车前进的方向。“辙”是车轮留下的痕迹，表示车走的道路。成语“南辕北辙”，是指本来要向南前进的车却向北行驶。在中国，人们常常用这个成语来比喻那种实际行动与预定目标相反的情况。

      Zài zhànguó shídài, shílì qiángdà de zhūhóu guó zǒng xiǎng chēngbà tiānxià. Wèi guó guówáng yě xiǎng dàng tiānxià bàzhǔ, tā zhǔnbèi xiān gōngdǎ zhào guó de shǒudū hándān, ràng zhào guó xiàng zìjǐ chénfú. Wèi guó de dàchén jì liáng zhèngzài guówài bànshì. Tīng dào zhège xiāoxi, jiāojí wànfēn. Tā cōngmáng gǎn huí wèi guó, láibují xǐ liǎn huàn yī, jiù jímáng jìn gōng bàijiàn wèi wáng.
      Wèi wáng zhèngzài bù shǔ gōngdǎ zhào guó de jìhuà. Tā kànjiàn jì liáng fēngchén pú pū de yàngzi, hěn qíguài. Wèn jì liáng:“Nǐ yǒu shé me shì zhème zhāojí jiàn wǒ? Lián yī mào dōu bù zhěnglǐ yīxià?” Jì liáng shuō:. “Dàwáng, gāngcái wǒ zài lùshàng yù dào yī jiàn qíguài de shì. Gǎnjǐn lái bǐngbào dàwáng.” Wèi wáng hěn hàoqí, lián wèn shì shénme shì. Jì liáng shuō:“Gāngcái wǒ kànjiàn yī liàng xiàng běi zǒu de mǎchē. Wǒ wèn. Chē shàng de rén:'Nǐ shàng nǎer qù ya?'Nà rén shuō:'Qù chu guó ya!'Wǒ hěn jīngqí, wèn tā:'Chu guó zài nánfāng, nǐ zěnme wǎng běifāng zǒu ne?'Tā què háo bùzàihū de. Shuō:'Wǒ de mǎ shì shàng děng de hǎo mǎ, zěnme pǎo yě pǎo dédào chu guó!'Wǒ gèng qíguài le, yòu wèn tā:'Nǐ de mǎ zài hǎo, zhè yě bùshì qù chu guó de fāngxiàng ya.'Tā. Shuō:'Bùyòng dānxīn, wǒ dài de lùfèi hěnduō.'Wǒ hěn xiǎng bùtōng, gàosu tā:'Nǐ dài de qián zài duō, kěshì nǐ zǒu de lù gēnběn jiù bùshì qù chu guó de lù ya!'Tā què hāhā dà xiào. , Shuō:“Nà yòu zěnyàng! Wǒ gǎnchē de jìshù hěn gāomíng li!'Dàwáng, tā bù tīng wǒ de quàngào, jìxù gǎnchē xiàng běifāng pǎo qù le.” Wèi wáng tīng le rěn bù zhù dà xiào qǐlái, shuō:“Tiānxià. Nǎ yǒu zhème chǔn de rén la!“Jì liáng què jiēzhe shuōdao:” Dàwáng, nín bùshì xiǎng chéngwéi gèguó jūnzhǔ de shǒulǐng ma? Nà jiù xūyào xiān qǔdé tiānxià rén de xìnrèn. Kěshì nín xiànzài zhàng zhe zánmen bǐ zhào guó tǔdì duō yīdiǎn. , Jūnduì qiáng yīdiǎn, jiù xiǎng qù zhēngfú rénjiā lái tígāo zìjǐ de wēixìn, zhèyàng zuò, zhǐ huì lí dàwáng xiǎng yào dádào de mùbiāo yuè lái yuè yuǎn, jiù xiàng nàgè gǎnchē de rén, yào qù nánfāng de chu guó, què piānpiān xiàng. Běifāng zǒu, yuè zǒu lí chu guó yuè yuǎn yīyàng!“.
      Wèi wáng zhè cái míngbái, yuánlái jì liáng shì zài rào zhe quānzi quànshuō zìjǐ. Tā dītóu mòmò de xiǎng le yīhuǐer, juéde jì liáng shuō de yǒu dàolǐ, yúshì qǔxiāo le gōngdǎ zhào guó de jìhuà
      Yóu zhège gùshì, jiù chǎnshēng le chéngyǔ “nányuánběizhé”.“Yuán” jiùshì chē qián jià shēngkǒu de héngmù, biǎoshì chē qiánjìn de fāngxiàng.“Chè” shì chēlún liú xià de hénjī, biǎoshì chē zǒu de dàolù. Chéngyǔ “nányuánběizhé”. Shì zhǐ běnlái yào xiàng nán qiánjìn de jū què xiàng běi xíngshǐ. Zài zhōngguó, rénmen chángcháng yòng zhège chéngyǔ lái bǐyù nà zhǒng shíjì xíngdòng yǔ yùdìng mùbiāo xiāngfǎn de qíngkuàng

       สมัยจั้นกั๋ว มีชายผู้หนึ่งอาศัยอยู่ที่แคว้นเว่ย วันหนึ่ง เขาต้องการเดินทางไปยังแคว้นฉู่ เดิมแคว้นฉู่ตั้งอยู่ทางทิศใต้ของแคว้นเว่ย แต่ชายผู้นี้กลับขึ้นรถม้าและยืนยันที่จะควบรถม้าไปทางทิศเหนือ สหายของเขาเห็นเขาควบรถม้าผ่านมาจึงทักทายว่า
      “เฮ้ย เจ้าเพื่อนเกลอ นั่นแกจะไปไหนเหรอ?”
       เขาตอบด้วยความดีใจว่า “ข้าว่าจะไปแค้วนฉู่! กลับมาแล้วค่อยพบกันนะ!”
สหายของเขารู้สึกแปลกใจ จึงเรียกให้หยุดรถและเตือนสติเขาว่า “แคว้นฉู่อยู่ทางทิศใต้ของแคว้นเว่ย แทนที่แกจะมุ่งลงไปทางทิศใต้ เหตุไฉนจึงมุ่งหน้าขึ้นไปทางเหนือล่ะ?”
       เขาตอบด้วยความมั่นใจว่า “ไม่เป็นไร ม้าของข้าเป็นม้าฝีเท้าจัด มันวิ่งได้เร็วมากทีเดียว!”
สหายของเขายังคงย้ำว่า “ถึงม้าของแกจะวิ่งได้เร็ว แต่นี่ไม่ใช่เส้นทางที่จะไปแคว้นฉู่นี่นา ยิ่งม้าวิ่งได้เร็วเท่าไหร่ แกก็จะยิ่งทิ้งห่างจากแคว้นฉู่มากขึ้นไปอีกไม่ใช่หรือ?”
       เขายังคงตอบกลับด้วยความมั่นใจว่า “ไม่เป็นไร ข้าพกเงินที่จะใช้สอยในระหว่างการเดินทางมากพอ”
สหายของเขายังคงเตือนสติเขาว่า “นั่นมันคนละเรื่องกัน แกเตรียมเงินมากๆจะมีประโยชน์อะไรเล่า? เพราะนี่ไม่ใช่เส้นทางที่จะไปแคว้นฉู่นะ!”
เขาก็ยังไม่ยอมฟัง และยืนกระต่ายสามขาว่า “คนขับรถม้าของข้ามีฝีมือเยี่ยมยอดมาก” จากนั้นก็กล่าวคำอำลา
      “แล้วพบกัน” หลังจากนั้นเขาก็ให้คนรถควบม้าจากไป
      สหายของเขาขมวดคิ้วและเอ่ยรำพึงรำพันว่า “โธ่เอ๋ย แกนี่ช่างเป็นคนที่เลอะเทอะเสียจริง แคว้นฉู่อยู่ทางทิศใต้ แต่แกดันมุ่งหน้าขึ้นไปทางทิศเหนือเสียนี่ ถึงแม้ว่าม้าจะดี มีค่าเดินทางมากมาย และมีคนขับรถฝีมือดี ต่อให้มีข้อแม้ที่ดียิ่งกว่านี้ก็รังแต่จะทำให้แกทิ้งห่างจากแคว้นฉู่ที่แกต้องการจะไปมากขึ้น”
      ต่อมาสำนวน “ขึ้นเหนือเพื่อลงใต้” ได้มีการนำมาใช้อุปมาถึงการกระทำกับเป้าหมายที่สวนทางกัน ทำให้ไม่มีวันบรรลุถึงเป้าหมายนั้นได้