สำนวนและสุภาษิตจีน
ตั๊กแตนขวางรถ 螳臂当车 (Tángbìdāngchē)
春秋时,鲁国有个贤人名叫颜阖,被卫国灵公请去当其太子蒯瞆的老师。颜阖听说蒯瞆是个有凶德的人,到卫国后,就先去拜访卫国贤者蘧伯玉,请教如何教好蒯瞆。蘧伯玉回答说,您先来问情况是对的,有好处,但要想用您的才能教好太子是很难达到目的的。
并进一步说道:“汝不知夫螳蜋(同螂)乎?怒其臂以当车辙,不知其不胜任也,是其才之美者也。戒之,慎之!”
意思是:螳螂鼓起双臂来阻挡前进的车轮子,它不知道自己是力不胜任的,而是确实认为自己的这种举动是好的,是有益的。颜阖啊!您的心是好的,但您的作为像螳臂当车一样,您要戒备啊!慎重呀!
Bìng jìnyībù shuōdao:“Rǔ bùzhī fu tángláng (tóng láng) hu? Nù qí bì yǐ dāng chēzhé, bùzhī qí bù shèngrèn yě, shì qí cái zhīměi zhě yě. Jiè zhī, shènzhī!”.
Yìsi shì: Tángláng gǔ qǐ shuāng bì lái zǔdǎng qiánjìn de jū lún zi, tā bù zhīdào zìjǐ shì lì bù shèngrèn de, ér shì quèshí rènwéi zìjǐ de zhè zhǒng jǔdòng shì hǎo de, shì yǒuyì de. Yán gé a! Nín de xīn shì. Hǎo de, dàn nín de zuòwéi xiàng tángbìdāngchē yīyàng, nín yào jièbèi a! Shènzhòng ya!
สมัยชุนชิว ขณะที่ฉีจวงกงกำลังนั่งรถม้าออกไปล่าสัตว์ ระหว่างทางมีแมลงตัวเล็กๆตัวหนึ่งกระโดดออกมาขวางทางของรถม้าและขยับขาหน้าทั้ง 2 ข้างของมันยึกยักไปมาราวกับว่ามันกำลังควงดาบจะท้าตีท้าต่อย ฉีจวงกงเห็นเป็นแมลงตัวเล็กกระจิริด แต่กล้าที่จะต่อสู้กับล้อรถที่มีขนาดใหญ่กว่าตัวมันหลายเท่าตัวนัก จึงสั่งให้คนขับหยุดรถทันทีแล้วถามว่า
“แมลงอะไร? ทำไมจึงกล้าหาญถึงเพียงนี้?”
คนขับรถตอบว่า
“ตั๊กแตนพ่ะย่ะค่ะ แมลงตัวเล็กๆชนิดนี้รู้จักแต่บุกไปข้างหน้า ไม่รู้จักถอยหลัง มันช่างไม่รู้จักเจียมกะลาหัวของตัวเองเลย พระองค์ทรงทอดพระเนตรดูสิพ่ะย่ะค่ะ รถม้าอยู่ใกล้มันแค่คืบเกือบจะเหยียบมันอยู่รอมร่อแล้ว แต่มันก็ยังยืนนิ่งไม่สะทกสะท้าน ไม่ยอมให้รถของเราเคลื่อนที่ต่อไปข้างหน้า มันมักจะดูแคลนฝ่ายตรงข้ามเสมอ ช่างไม่รู้จักประมาณตนเอาเสียเลย”
ฉีจวงกงสังเกตดูตั๊กแตนตัวนั้นอย่างละเอียดแล้วตรัสด้วยความชื่นชมว่า
“ช่างเป็นผู้กล้าที่ไร้คู่ต่อสู้จริงๆ อย่าทำอันตรายมันนะ”
คนขับรถจึงถอยรถไปข้างหลังและขับเลียบไปตามริมทางเพื่อหลีกทางให้ตั๊กแตนตัวนั้น
ต่อมา ชาวจีนได้ผูกเรื่องนี้เป็นสำนวนว่า “ตั๊กแตนขวางรถ” อุปมาถึง คนที่ไม่รู้จักเจียมเนื้อเจียมตัว ไม่รู้จักประเมินกำลังของตัวเอง