1. อิเล็กโตรสโคปแบบพิธบอล

อิเล็กโตรสโคป เป็นเครื่องมือสำหรับตรวจไฟฟ้าสถิตย์ อิเล็กโตรสโคปแบบนี้ เป็นอิเล็ก โตรสโคปแบบง่ายที่สุด ประกอบด้วยลูกกลมเล็กทำด้วยเม็ดโฟม หรือไส้หญ้าปล้อง ซึ่งมีน้ำหนัก เบามาก ตัวลูกกลมแขวนด้วยเชือกด้าย หรือไหมเส้นเล็กๆ จากปลายเสาที่ตั้งบนแท่นฉนวนไฟฟ้า ดังรูป

แหล่งที่มาของภาพ : http://www.skn.ac.th/skl/skn422/file/pith.jpg

ก. เมื่อต้องการตรวจวัตถุใดมีประจุไฟฟ้าหรือไม่ ปฏิบัติดังนี้ ใช้นิ้วคลึงลูก กลมให้ทั่ว แน่ใจว่าลูกกลมเป็นกลางจริงๆ จากนี้นำวัตถุที่ต้องการตรวจว่า มีประจุไฟฟ้าหรือไม่ เข้ามาใกล้ๆ ลูกกลมนั้น  หากปรากฏว่า ลูกกลมเคลื่อนที่ โดยถูกดูดเข้าหาวัตถุนั้น และเมื่อลูกกลมถูกดูดเข้าจนสัมผัสกับผิว วัตถุนั้นแล้ว ลูกกลมจะเคลื่อนที่ดีดหนี ออกห่างจากวัตถุนั้น ซึ่งเมื่อลูกกลมดีดห่างออกแล้ว จะนำวัตถุนั้นมาล่อใกล้เพียงใด ลูกกลมจะเคลื่อนหนีห่าง โดยตลอด เมื่อปรากฏเช่นนี้  ก็แสดงว่า วัตถุที่นำมาทดลองนั้นมีประจุไฟฟ้า แต่ถ้าปรากฏว่า เมื่อ นำวัตถุที่ต้องการตรวจสอบเข้ามาใกล้ลูกกลมนั้นแล้ว ลูกกลมไม่เคลื่อนที่เลย ก็แสดงว่าวัตถุนั้นเป็นกลาง

ข. เมื่อต้องการใช้อิเล็กโตรสโคปนี้ตรวจชนิดของประจุ ให้ปฏิบัติดังนี้ ขั้นแรก ทำ การให้ประจุไฟฟ้าที่ทราบชนิดแล้วแก่ ลูกกลมเสียก่อน ขั้นต่อไป จึงนำวัตถุที่มีประจุไฟฟ้า ซึ่งต้องการตรวจชนิดของประจุนั้น เข้ามาใกล้ลูกกลม หากปรากฏว่า เกิดแรงผลัก โดยลูกกลมเคลื่อนที่หนีห่างวัตถุ ก็แสดงว่า ประจุ ไฟฟ้าบนวัตถุนั้น เป็นชนิดเดียวกันกับประจุไฟฟ้าบนลูกกลม แต่ถ้าปรากฏว่าเกิดแรงดูด คือลูกกลมเคลื่อนที่เข้าหาวัตถุนั้น ก็แสดงว่า ประจุไฟฟ้าบนวัตถุนั้น เป็นประจุต่างชนิดกัน กับประจุไฟฟ้าบนลูกกลม เมื่อเราทราบชนิดประจุไฟฟ้าบนลูกกลมอยู่แล้ว จึงสามารถบอกได้ว่า ประจุไฟฟ้าบนวัตถุนั้น เป็นชนิดใด