สำนวน สุภาษิต และคำพังเพยของภาคเหนือ

    - หมาบ่เห่าจ้างขบ แปลว่า หมาไม่เห่ามักจะกัด หมายถึง คนที่ซ่อนความรู้ความสามารถภายในไอ่อวดฉลาด แต่พอแสดงออกครั้งหนึ่งมักทำให้คนที่ดูหมิ่นตนเจ็บตัว

(จ้าง = มักจะ)

    - หมูใหม่หมูเกื่อ เฮือใหม่หูมถ่อ แปลว่า คนที่ได้หมูว่าใหม่ๆ ขยันเอาอาหารให้ตอนแรกๆ คนที่ได้เรือมาใหม่ก็ขยันแจว หมายถึง เห่อของใหม่

(หูม = ชอบ , เกื่อ = การให้อาหารหมู , เฮือ = เรือ)

    - เหล็กดีมันบ่าต้องตี่หลายเต๋า หมายถึง คนดีไม่จำเป็นต้องอบรมสั่งสอนกันมากนัก ก็เป็นคนดีได้

(ตี่ = ตี , เต๋า = เตา)

    - หนีจากปี้น้องไปเปิ้งไผ อย่าหนีเหียไฟไปป่าหิ่งห้อย แปลว่า ไปจากวงศาคณาญาติแล้วจะไปพึ่งใครเล่า อย่าหนีจากไฟไปหลงเป่าหิ่งห้อยอยู่เลย หมายถึง อย่าเห็นกงจักรเป็นดอกบัว

(ปี้น้อง = ญาติพี่น้อง , เปิ้ง = พึ่ง , เหีย = จาก)

   - ไม้อ่อน บ่ห่อนหัก คนหลวกฮู่อ่อนน้อม หมายถึง ไม้อ่อนย่อมไม่หัก คนฉลาดต้องรู้จักอ่อนน้อม

(หลวก = ฉลาด , ฮู่ = รู้)

   - แมงบ้งยังบ่ตายกั้นใบไม้ แปลว่า ตัวหนอนยังไม่อดตาย หมายถึง คนเราจะอดตายก็ต้องกระเสือกกระสนไปตามกำลังปัญญาอย่าท้อแท้

(แมงบุ้ง = ตัวบ้ง   กั้น = อด)

   - ไม่บ่เนิ้ง เผิ้งไหนจักต๋อม หมาบ่งอม แมวบ่ยี่เขี้ยว แปลว่า ต้นไม้ไม่เอน ผึ้งที่ไหนจะไปทำรัง สุนัขไม่แก่แล้วแมวจะไปแยกเขี้ยว หมายถึง เมื่อหมดอำนาจคนก็หมดความยำเกรง

(เนิ้ง = เอน   เผิ้ง = ผึ้ง   ต๋อม = ตอม   งอม = แก่   ยี่เขี้ยว = แยกเขี้ยวยิงฟัน)

   - ป๋าตัวหลวง จ้างต๋ายน้ำตื้น หมายถึง คนฉลาดมักพลาดเสมอในเรื่องเล็กน้อย ดุจปลาตัวโตเมื่อถึงตอนที่มีน้ำตื้นก็ตาย

 (ตั๋วหลวง = ตัวใหญ่   จ้างต๋าย = มักจะตาย)

   - เผื่อฮู้คิงน้ำแก๋งปอแห้ง หมายถึง กว่าจะรู้สึกตัวน้ำแกงก็แห้งเสียแล้ว กว่าจะรู้ตัวก็สายเสียแล้ว

(เผื่อ = กว่า จะ   ปอ = พอ   ก็ฮู้คิง = รู้สึกตัว

   - ทำปอหลาบ ปาบปออยู่ หมายถึง ทำพอให้เข็ดปราบพอให้อยู่ (ลงโทษพอเข็ดหลาบ ไม่ให้ทำผิดซ้ำอีก) เป็นการเตือนให้พ่อแม่อบรมสั่งสอนลูกให้ทำจริงๆไม่ใช่ทำพอเป็นพิธีซึ่งจะทำให้เด็กได้ใจ

(หลาบ = เข็ดหลาบ   ปาบ = ปราบ)