พระพุทธรูปปางอุ้มบาตร

                พระพุทธรูปปางนี้อยู่ในอิริยาบถยืน  พระบาตรรเรียงชิดเสมอกัน  พระหัตถ์ทั้งสองประคองบาตร  อยู่ในลักษณะรับบิณฑบาตด้วยพระอาการสำรวม

                พระพุทธรูปปางนี้มีประวัติเล่าว่า  สมัยที่พระพุทธเจ้าทรงตรัสรูอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณแล้ว  เสด็จจาริกแสดงธรรมโปรดสัตว์ตามแว่นแคว้นและตามนิคมต่าง ๆ อยู่นั้น  พระเกียรติคุณของพระองค์ฟุ้งขจรไปทั่วสารทิศ

                พระเจ้าสุทโธทนะพระพุทธบิดา  ก็ได้สดับพระเกียรติคุณเช่นกัน  ทรงปีติโสมนัสยิ่งนัก  มีพระประสงค์จะให้พระพุทธองค์เสด็จกรุงกบิลพัสดุ์  จึงส่งเสนาอำมาตย์ไปหลายคน  แต่ก็ไม่มีวี่แววท่านเหล่านั้นจะนำเสด็จพระพุทธองค์กลับกรุงกบิลพัสดุ์  ด้วยเหตุว่าท่านเหล่านั้นได้สดับพระธรรมเทศนาแล้วก็ขอบวชอุทิศพระศาสดา

                พระเจ้าสุทโทธนะทรงคอยแล้วคอยอีกก็ไม่สมพระประสงค์ในที่สุดก็ส่งกาฬุทายีอำมาตย์ไปเฝ้า  จึงสำเร็จพระประสงค์

                เมื่อพระพุทธองค์เสด็จถึงกรุงกบิลพัสดุ์ใหม่ ๆ เหล่าพระญาติผู้ใหญ่จะถวายนมัสการก็นึกละอายพระทัย  เพราะพระพุทธองค์มีพระชนมายุอ่อนกว่า  จึงได้จัดให้พระญาติซึ่งมีอายุน้อยกว่านั่งข้างหน้า  เพื่อจะได้ถวายนมัสการโดยให้พระญาติผู้ใหญ่นั่งหลัง

                พระพุทธองค์มีประประสงค์จะทรมานเหล่าพระญาติให้คลายทิฎฐิมานะ  จึงแสดงปาฎิหาริย์เหาะขึ้นไปลอยอยู่บนอากาศให้ปรากฏ  ประหนึ่งว่าละอองธุลีแห่งพระบาทของพระองค์ได้หล่นลงบนพระเศียรของพระญาติเหล่านั้น  ทรงลุกขึ้นประนมพระหัตถ์ถวายอภิวาทเหล่าพระญาติก็ได้ทำตามด้วยความเลื่อมใส  เพื่อพระพุทธองค์ทรงทำลายทิฎฐิมานะของเหล่าพระประยูรญาติแล้วก็ทรงแสดงธรรมโปรดพระญาติให้ดื่มด่ำในรสพระธรรม

                หลังจากที่พระพุทธองค์ได้แสดงธรรมจบแล้ว  เหล่าพระญาติก็ทูลลากลับไปยังนิเวศน์ของตน  ไม่มีพระญาติแม้สักองค์เดียวที่จะทูลอาราธนาพระพุทธองค์พร้อมกับพระภิกษุสงฆ์ให้เสวยภัตตาหารในวันรุ่งขึ้น  แม้แต่พระเจ้าสุทโธทนะเองก็มิได้ใส่พระทัย  ด้วยทรงดำริว่าบุตรของเราไม่มาฉันบ้านเราแล้วจะไปฉันที่ไหน  แล้วพระองค์ก็ทรงสั่งให้ข้าราชบริพารตระเตรียมพระกระยาหารเพื่อถวายพระภิกษุโดยมีพระพุทธเจ้าเป็นประมุข

                แต่เป้นธรรมเนียมของพระภิกษุคือ  จะไม่ไปฉันที่บ้านใครโดยที่เขาไม่ได้นิมนต์ไว้  รุ่งขึ้นไม่มีใครไปนิมนต์ให้ไปเสวย  ณ  ที่ใด  พระพุทธองค์ทรงตรวจดูพระจริยวัตรของพระพุทธเจ้าเมื่อเสด็จถึงแว่นแคว้นพระพุทธบิดาว่า  ทรงทำเช่นไร  เพื่อจะทรงทำตามพระพุทธจริยวัตรที่พระพุทธเจ้าในอดีตทรงทำไว้  พระองค์จึงทรงพาเหล่าพระภิกษุจาริกเที่ยวบิณฑบาตตามถนนและละแวกบ้านต่าง ๆ

                ความทราบถึงพระเจ้าสุทโธทนะ  จึงรีบเสด็จมาถามพระพุทธองค์ว่าทำไมไม่เสด็จไปเสวยที่พระราชมณเฑียร  ทั้ง ๆ ที่พระองค์ตระเตรียมพระกระยาหารไว้ให้เรียบร้อยแล้ว  การทำเช่นนี้ทำให้วงศ์ตระกูลเสื่อมเสีย  พระพุทธองค์ทรงชี้แนะให้พระพุทธบิดาเข้าใจถึงการที่พระองค์ทรงทำตามธรรมเนียมของพระพุทธเจ้าทุกพระองค์ในอดีต

                พระพุทธจริยาตอนที่เสด็จออกบิณฑบาตในนครกบิลพัสดุ์นี้เอง  เกิดเป็นต้นเค้าความคิดให้สร้างพระพุทธรูปปางอุ้มบาตรขึ้นสักการบูชา  ท่านโหราจารย์จึงกำหนดให้เป็นพระพุทธรูปบูชาประจำวันพุธกลางวัน