ชื่อเรื่อง     การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดแก้ปัญหา

และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติของโลก  ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6

ผู้วิจัย       นางซูฮานาฟียะห์  มูซอ  ตำแหน่งครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ

โรงเรียนเทศบาล ๑ (ถนนภูผาภักดี) สำนักการศึกษา เทศบาลเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส

ปีที่ศึกษา   พ.ศ.2563

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์  เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติของโลก ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เพื่อสร้างรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติของโลก ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ  ของโลก ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6  เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดแก้ปัญหา และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติของโลก ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เพื่อเปรียบเทียบการคิดแก้ปัญหาก่อนและหลังการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติของโลก ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติของโลก ก่อนและหลังการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติของโลก ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 และเพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ที่จัดการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติของโลก ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่  6 โรงเรียนเทศบาล ๑ (ถนนภูผาภักดี)  เทศบาลเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส  ภาคเรียนที่  2  ปีการศึกษา 2563  จำนวน 28 คน  ได้มาโดยสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Sampling) และ เครื่องมือการวิจัยประกอบด้วยเครื่องมือการจัดกิจกรรมการเรียนรู้  คือ รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติของโลก ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เครื่องมือการประเมิน คือ 1) แบบประเมินความคิดเห็นของครูที่มีต่อรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ และ 2) เครื่องมือประเมินนักเรียน  ได้แก่ แบบทดสอบการคิดแก้ปัญหา  แบบทดสอบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่มและแบบประเมินความพึงพอใจของนักเรียนต่อรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่าที  (t-test)  และข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า

1. ผลการศึกษาวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน ซึ่งประกอบด้วยข้อมูลพื้นฐาน เอกสาร และข้อมูลพื้นฐานบุคคล จากข้อมูลดังกล่าวที่นำมาใช้กำหนดนิยาม ความสามารถ พฤติกรรมบ่งชี้ และแนวทางการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติของโลก ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6  ได้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ประกอบด้วย 6 องค์ประกอบ คือ

1. หลักการ แนวคิดและทฤษฎีพื้นฐาน (Principle of the Model) 2. วัตถุประสงค์ของรูปแบบ (Objective of the Model) 3.ขั้นตอนการจัดการเรียนรู้ (Syntax of the Learning) ซึ่งออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ไว้ 5 ขั้นตอน ขั้นที่ 1 สร้างความสนใจ ขั้นที่ 2 ขั้นเผชิญปัญหา ขั้นที่ 3 ขั้นสังเคราะห์และเชื่อมโยงความรู้ ขั้นที่ 4 ขั้นบ่มเพาะความคิด ขั้นที่ 5 ขั้นประเมินคุณค่าของความรู้ 4.ระบบสังคม (Social System) 5. หลักการตอบสนอง (Principle of Reaction) และ 6. ระบบสนับสนุน (Support System)

2. ผลการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ ของโลก ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ผลการประเมินความเหมาะสมของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติของโลก ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยผู้เชี่ยวชาญ มีผลการประเมินโดยรวมเฉลี่ย 4.49 ( = 4.49, S.D. = 0.55) มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก ซึ่งเป็นค่าแสดงหลักฐานความเหมาะสมและความสอดคล้องที่มีค่าสูง สามารถนำไปใช้ในการทดลองได้ต่อไป

3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ ทางธรรมชาติของโลก ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 นักเรียนมีทักษะการคิดแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเพิ่มขึ้นหลังจากได้รับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามตามรูปแบบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

4. ผลการประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติของโลก ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ให้ผลดังนี้

       4.1 การคิดแก้ปัญหาวิทยาศาสตร์หลังใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติของโลก ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 นักเรียนมีทักษะการคิดแก้ปัญหาวิทยาศาสตร์  สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

       4.2 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติของโลก ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

       4.3  นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีความพึงพอใจต่อจัดการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง การเปลี่ยนแปลงและปรากฏการณ์ทางธรรมชาติของโลก ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก