ชื่อเรื่อง          การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างความสามารถ
                     ในการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์โดยอิงแนวคิดประสบการณ์การเรียนรู้ผ่านสื่อกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์                                   ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

ผู้วิจัย             นางพุธิตา  หอมไกร

ปีการศึกษา      2562

บทคัดย่อ 

          การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างความสามารถในการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์โดยอิงแนวคิดประสบการณ์การเรียนรู้ผ่านสื่อกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 2) เพื่อสร้างและหาประสิทธิภาพรูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างความสามารถในการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์โดยอิงแนวคิดประสบการณ์การเรียนรู้ผ่านสื่อกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ตามเกณฑ์ 80/80 3) เพื่อศึกษาผลการทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างความสามารถในการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์โดยอิงแนวคิดประสบการณ์การเรียนรู้ผ่านสื่อกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ดังนี้ 3.1) เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียนและหลังเรียนโดยใช้รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างความสามารถในการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์โดยอิงแนวคิดประสบการณ์การเรียนรู้ผ่านสื่อกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 3.2) เพื่อศึกษาความสามารถ ในการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โดยใช้รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างความสามารถในการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์โดยอิงแนวคิดประสบการณ์การเรียนรู้ผ่านสื่อกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 และ 4) เพื่อประเมินผลและปรับปรุงรูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างความสามารถในการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์โดยอิงแนวคิดประสบการณ์การเรียนรู้ผ่านสื่อกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัย คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่กำลังศึกษาในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2562 โรงเรียนเทศบาล ๒ (บ้านมลายูบางกอก) ตำบลสะเตง อำเภอเมืองยะลา จังหวัดยะลา สำนักการศึกษา เทศบาลนครยะลา จำนวน 25 คน ซึ่งได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบวิเคราะห์ข้อมูล จำนวน 1 ฉบับ แผนการจัดการเรียนรู้รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ จำนวน 18 แผน แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียน จำนวน 40 ข้อ แบบวัดความสามารถในการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์ จำนวน 30 ข้อ และแบบสอบถามความพึงพอใจ จำนวน 1 ฉบับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าร้อยละ ค่าประสิทธิภาพ และการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) ผลการวิจัยพบว่า

          1. ข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างความสามารถในการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์โดยอิงแนวคิดประสบการณ์การเรียนรู้ผ่านสื่อกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จากการวิเคราะห์ สังเคราะห์เอกสาร ครูมีความ ต้องการในการจัดการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์อย่างหลากหลาย

          2. รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างความสามารถในการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์โดยอิงแนวคิดประสบการณ์การเรียนรู้ผ่านสื่อกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีชื่อว่า “TEDSIE Model” (เท็ดซี โมเดล) ประกอบด้วย 6 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นที่ 1 เร้าความสนใจ (Trigger : T) ขั้นที่ 2 การเข้าสู่ปัญหา นิยามปัญหาและการเรียนรู้ (Encountering Defining the Problem and Learning : E) ขั้นที่ 3 วิเคราะห์ข้อมูลและรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้อง (Data and Collection : D) ขั้นที่ 4 สังเคราะห์ข้อมูลและการฝึกปฏิบัติ (Synthesis and Performance : S) ขั้นที่ 5 ตีความและสรุปผลการเรียนรู้ (Interpreting : I) และขั้นที่ 6 การประเมินผล (Evaluation : E)       โดยมีค่าประสิทธิภาพ (E₁/E₂) เท่ากับ 82.94/83.10 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้ 80/80                                                                                   

           3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างความสามารถในการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์โดยอิงแนวคิดประสบการณ์การเรียนรู้ผ่านสื่อกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 พบว่า

              3.1 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยใช้รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างความสามารถในการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์โดยอิงแนวคิดประสบการณ์การเรียนรู้ผ่านสื่อกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 หลังการเรียนรู้สูงกว่าก่อนการเรียนรู้ โดยมีคะแนนเฉลี่ยก่อนการเรียนรู้เท่ากับ 24.64 ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 2.46 และมีคะแนนเฉลี่ยหลังการเรียนรู้เท่ากับ 33.24 ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 2.63 มีผลต่างของคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 8.60

              3.2 ความสามารถในการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 หลังการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างความสามารถในการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์โดยอิงแนวคิดประสบการณ์การเรียนรู้ผ่านสื่อกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 สูงกว่าก่อนการเรียนรู้ โดยมีคะแนนเฉลี่ยก่อนการเรียนรู้เท่ากับ 15.52 ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 1.36 และมีคะแนนเฉลี่ยหลังการเรียนรู้เท่ากับ 25.08 ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 1.50 มีผลต่างของคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 9.56

           4. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีความพึงพอใจต่อการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างความสามารถในการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์โดยอิงแนวคิดประสบการณ์การเรียนรู้ผ่านสื่อกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1          โดยภาพรวมอยู่ในระดับพึงพอใจมาก