9. ระบบฮอร์โมน     

 ระดับฮอร์โมนเทสโทสเทอโรน ในเลือดสูงสุดเวลา 08.00-09.00 น. และต่ำสุดในช่วงกลางคืน

 ระดับฮอร์โมนที่กระตุ้นต่อมหมวกไต ต่ำสุดช่วง 04.00-18.00 น.

ระดับฮอร์โมน ACTH ตรงกันข้ามจะสูงตอนเช้า (08.00-09.00 น.)

 ระดับฮอร์โมนกลูโคคอร์ติคอยด์ เริ่มต้นสูงตั้งแต่ 04.00 น. และสูงสุดในช่วง 06.00-08.00 น.

ต่ำสุดระหว่าง 22.00-01.00 น. ช่วงเวลาตั้งแต่เที่ยงคืนถึง 09.00 น. มีปริมาณการหลั่งถึงร้อยละ 70 ของปริมาณฮอร์โมน

ทั้งหมดของรอบ 24 ชั่วโมง

 ระดับฮอร์โมนที่มากระตุ้นการทำงานของต่อมไทรอยด์ จะสูงสุดช่วงหัวค่ำถึงเที่ยงคืน

คนที่ทำงานเวรผลัดดึกหลายๆ วัน ต้องใช้เวลาการปรับสภาพการทำงานของต่อมไพเนียลนานเป็นสัปดาห์

จึงจะเข้ากฎเกณฑ์ปกติ (melatonin จะต้องหลั่งมากกลางคืน-ตอนมืด) ฮอร์โมนการเจริญเติบโต จะหลั่งสูงสุด

ภายหลังการนอนหลับลึกยามค่ำคืน

ฮอร์โมนโพรแล็กทิน เริ่มจะสูงขึ้นในช่วง 60-90 นาที หลังนอนหลับกลางคืน และค่อยๆ

สูงสุดเวลาหัวรุ่ง 05.00-07.00 น. และลดลงอย่างรวดเร็ว

จนถึง 10.00 น. สู่ระดับต่ำสุด

ฮอร์โมน (Hormone)
           

                  ฮอร์โมน คือ สารที่สร้างและหลั่งออกมาจากต่อมไร้ท่อ เข้าสู่กระแสเลือดหรือน้ำเหลืองเพื่อไปยังอวัยวะเป้าหมาย

 และกระตุ้นให้อวัยวะเป้าหมายทำหน้าที่ตามชนิดของฮอร์โมนนั้นๆ

การแบ่งประเภทของฮอร์โมน

                 ฮอร์โมน สามารถแบ่งได้หลายแบบ ได้แก่

                       1. แบ่งตามคุณสมบัติการละลาย 

        ** การแบ่งประเภทของฮอร์โมน ตามคุณสมบัติการละลาย สามารถแบ่งได้เป็น 2 ชนิด คือ

                       - ละลายได้ในน้ำแต่ไม่ละลายในไขมัน เช่น โกรท ฮอร์โมน(GH) เป็นต้น

                       - ละลายได้ในไขมันแต่ไม่ละลายในน้ำ เช่น เอสโตรเจน(estrogen) , โปรเจสเตอร์โรน(progesterone) เป็นต้น

                     2. แบ่งตามโครงสร้างทางเคมี

        ** การแบ่งประเภทของฮอร์โมน ตามโครงสร้างทางเคมี สามารถแบ่งเป็น 3 ชนิด คือ

                     1.ฮอร์โมนที่มีโครงสร้างเป็นพวกโปรตีน(Protein) หรือโพลีเปปไทท์(Polypeptide) เช่น ฮอร์โมนจาก

ต่อมใต้สมอง , พาราไทรอยด์ , และตับอ่อน

                     2.ฮอร์โมนที่มีโครงสร้างเป็นพวกสเตอรอยด์(Steroids) เช่น ฮอร์โมนเพศ ฮอร์โมนจากต่อมหมวกไตส่วนเปลือก

(Adrenal cortex) เป็นต้น

                     3. ฮอร์โมนที่มีโครงสร้างเป็นพวกฟีนอล(Phenol group) เช่น ฮอร์โมนเพศ ฮอร์โมนจากต่อมหมวกไตส่วนกลาง

(Adrenal medulla) เป็นต้น
 

กลไกการทำงานของฮอร์โมน

                     ฮอร์โมน จะสามารถทำหน้าที่ได้ เนื่องจากฮอร์โมนไปกระทำต่ออวัยวะเป้าหมาย การกระทำต่ออวัยวะ

เป้าหมายของฮอร์โมน มีวิธีการหลัก ๆ คือ ฮอร์โมนโดยปกติจะไหลเวียนไปตามกระแสเลือดหรือน้ำเหลืองทั่วร่างกาย

 เมื่อฮอร์โมนผ่านบริเวณที่เป็นจุดรับ(Receptor site) ที่มีตัวรับ(Receptor) ของฮอร์โมนชนิดนั้น ๆ อยู่  ฮอร์โมนจะจับกับตัวรับ

 ซึ่งตัวรับจะเป็นเฉพาะชนิดของฮอร์โมนแต่ละชนิด ไม่ซ้ำกัน เช่น ฮอร์โมนเอฟเอสเอช(FSH) จะมีตัวรับเฉพาะของตัวเอง

 และฮอร์โมนเอสโตรเจน( Estrogen) ก็จะมีตัวรับเฉพาะของตัวเองเช่นกัน ฮอร์โมนเอสโตรเจนไม่สามารถจับกับตัวรับ

ของฮอร์โมนเอฟเอสเอช ได้ และในทางตรงกันข้าม ฮอร์โมนเอฟเอสเอชก็ไม่สามารถจับกับตัวรับของฮอร์โมนเอสโตรเจนได้

ฮอร์โมนชนิดใดก็จะจับกับตัวรับของฮอร์โมนชนิดนั้น

                      เมื่อฮอร์โมนจับกับตัวรับเฉพาะของฮอร์โมนแล้ว จะเกิดการเปลี่ยนแปลงทางชีวเคมีหลังจากจับกับ

ตัวรับ(Receptor)  การเปลี่ยนแปลงทางชีวเคมี จะกระตุ้นให้ องค์ประกอบต่าง ๆ ในเซลล์ทำหน้าที่

 ขอขอบคุณที่มาของภาพจาก : http://www.phyathai.com/phyathai/new/upload/media_library/article/1681.jpg