ความดันเลือด ระยะคลายตัวของหัวใจ
3. ความดันเลือด ระยะคลายตัวของหัวใจ
เวลา 09.00 น. ประมาณ 72-80 มม.ปรอท
เวลา 14.00 น. ประมาณ 84-90 มม.ปรอท
การเต้นของหัวใจแรงสุดประมาณ
08.00 น.
การเต้นของหัวใจต่ำสุดประมาณ
20.00 น.
ความดันเลือด
ความดันโลหิต หมายถึง แรงดันของกระแสเลือดที่กระทบต่อผนังหลอดเลือด ซึ่งเกิดจากการสูบฉีด
ของหัวใจ (คล้ายแรง ลมที่ดันผนังยางรถเวลาสูบลมเข้า) ซึ่งสามารถวัดโดยใช้ เครื่องวัดความดัน เครื่องวัดความดัน
(Sphygmomano meter) วัดที่แขน และมีค่าที่วัดได้ 2 ค่าคือ
1. ความดันช่วงบน หรือความดันซิสโตลี (Systolic blood pressure) หมายถึง แรงดันเลือดขณะ
ที่หัวใจบีบตัว ซึ่งอาจจะสูงตามอายุ ความดันช่วงบนในคน ๆ เดียวกันอาจมีค่าแตกต่างกันบ้างเล็กน้อย ตามท่าของร่างกาย
การเปลี่ยนแปลงของอารมณ์ และปริมาณของการออกกำลัง
2. ความดันช่วงล่าง หรือความดันไดแอสโตลี (Diastolic blood pressure ) หมายถึง แรงดันเลือดขณะ
ที่หัวใจคลายตัว ในปัจจุบัน ได้มีการกำหนดค่าความดันโลหิต และระดับความรุนแรงของโรคความดันโลหิตสูง สำหรับผู้ที่มีอายุ
ตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไป (โดยการวัดในท่านั่ง วัดอย่างน้อย 2 ครั้งขึ้นไป แล้วคิดเป็นค่าเฉลี่ย)
ความดันช่วงบน
ปกติ มีค่าต่ำกว่า 130 มม.ปรอท (ทอรร์)
ปกติแต่ค่อนข้างสูง มีค่าระหว่าง 130-139 มม.ปรอท
ความดันสูงเล็กน้อย มีค่าระหว่าง 140-159 มม.ปรอท
ความดันสูงปานกลาง มีค่าระหว่าง 160-179 มม.ปรอท
ความดันสูงรุนแรง มีค่าระหว่าง 180-209 มม.ปรอท
ความดันสูงรุนแรงมาก มีค่าตั้งแต่ 210
มม.ปรอท
ขึ้นไป
ความดันช่วงล่าง
ปกติ มีค่าต่ำกว่า 85 มม.ปรอท
ปกติแต่ค่อนข้างสูง มีค่าระหว่าง 85-89 มม.ปรอท
ความดันสูงเล็กน้อย มีค่าระหว่าง 90-99 มม.ปรอท
ความดันสูงปานกลาง มีค่าระหว่าง 100-109 มม.ปรอท
ความดันสูงรุนแรง มีค่าระหว่าง 110-119 มม.ปรอท
ความดันสูงรุนแรงมาก มีค่าตั้งแต่ 120
มม.ปรอท
ขึ้นไป
ระยะคลายตัวของหัวใจ
****การบีบตัวและคลายตัวของหัวใจ
หัวใจเต้น 1 ครั้งจะประกอบด้วยการบีบตัวและการคลายตัวของหัวใจทั้งบนและล่าง ซึ่งโดยปกติ
เราจะแบ่งจังหวะการเต้นของ หัวใจเป็น 2 จังหวะโดยยึดตามหัวใจห้องล่างเป็นหลักคือ
1. จังหวะการบีบตัว เราเรียกว่า systole จะเป็นจังหวะที่ลิ้นหัวใจไตรคัสปิดและลิ้นหัวใจไมตรัลปิด
และหัวใจห้องล่างขวา-ซ้ายบีบตัวเพื่อนำเลือดผ่านลิ้นหัวใจพัลโมนารี่และลิ้นหัวใจเอออร์ติคซึ่งเปิดออก ไปสู่ เส้นเลือดแดงพัลโมนารี่
และเส้นเลือดแดงเอออร์ตา ตามลำดับ
2. จังหวะการคลายตัว เราเรียกว่า diastole จะเป็นจังหวะที่ลิ้นหัวใจพัลโมนารี่และลิ้นหัวใจเอออร์ติคปิด
ส่วนลิ้นหัวใจ ไตรคัสปิด และ ลิ้นหัวใจไมตรัล จะเปิดออกทำให้เลือดที่อยู่ในหัวใจห้องบนไหลลงสู่หัวใจห้องล่าง ซึ่งเป็นจังหวะ
เดียวกับ ที่หัวใจห้องล่าง ทั้งขวาและ ซ้ายคลายตัวเพื่อรับเลือดนั่นเอง ในช่วงจังหวะปลายของระยะนี้ หัวใจห้องบนทั้งขวา
และซ้ายจะ บีบเค้น เอาเลือดส่วนที่เหลือให้ ออกจาก หัวใจห้องบนลงสู่หัวใจห้องล่าง
จากนั้นจะเริ่มเข้ารอบใหม่ของการเต้นของหัวใจคือ systole คือ ลิ้นหัวใจไตรคัสปิด และลิ้นหัวใจ
ไมตรัลจะปิดอีกครั้งเพื่อเตรียมให้หัวใจห้องล่างบีบเลือดส่งออกไป โดยหัวใจห้องล่างขวาบีบ เลือดไปที่เส้นเลือด
แดงพัลโมนารี่(ซึ่งที่จริงแล้วมีแต่เลือดดำ) เพื่อไปฟอกเลือดที่ปอดและหัวใจห้องล่างซ้าย บีบเลือดไปที่เส้นเลือด
แดงเอออร์ตา เพื่อนำเลือดแดงไปเลึ้ยงเนื้อเยื่อทั่วร่างกาย
อัตราการเต้นของหัวใจ ปกติเป็นอย่างไร?
ปกติในผู้ใหญ่ อัตราเต้นเฉลี่ยประมาณ 72 ครั้งต่อนาที (ประมาณ ช่วง 60-80 ครั้งต่อนาที)
หรือ ถ้าเอาง่ายๆ คือ ไม่เกิน 100 ถือว่าใช้ได้ แต่ถ้าเกิน ต้องระวังโรคต่างๆเช่นโรคหัวใจ โรคไทรอยด์เป็นพิษ
ถ้าเต้นช้า แต่ไม่มีอาการหรือโรคอะไร ไม่เป็นไร เช่นนักกีฬา ที่ฟิตมากๆ บางครั้งอัตราการเต้นหัวใจลดเหลือแค่ 40-50 ครั้ง
ต่อนาทีเท่านั้น(พวกนี้จะเหนื่อยยากกว่าคนปกติ) แต่เด็กทารกเล็กๆ จะมีอัตราการเต้นสูงกว่าคนโต
โดย นพ.สมนึก ตปนียวรวงศ์