พระมหาธรรมราชาที่ ๒ (พระยาลือไท)
พระมหาธรรมราชาที่ ๒ (พระยาลือไท)
พระมหาธรรมราชาที่ 2 หรือ พระยาลือไทย เป็นพระโอรสของพระมหาธรรมราชาที่ 1(พระยาลิไทย) ในรัชสมัยของพระมหาธรรมราชาที่ 2 มีความสัมพันธ์กับราชวงศ์เมืองน่าน คือ มีพระมเหสี ซึ่งเป็นพระธิดาเมืองน่าน และเป็นไมตรีกับอาณาจักรล้านนา จึงทำให้อาณาจักรอยุธยามีความหวั่นเกรงว่าหากเมืองสุโขทัยนั้นถูกรวมเข้ากับอาณาจักรล้านนาแล้ว ถ้าภายหน้าหากอาณาจักรล้านนาคิดทำการสงครามขยายอาณาเขตลงมาตอนใต้ ด้วยเหตุที่มีเส้นทางเดินทัพทั้งทางบกและทางน้ำสะดวก อาจเป็นอันตรายต่ออาณาจักรอยุธยา และเมืองพิษณุโลก ซึ่งเป็นราชธานีสำรองนั้น ก็ไม่อยู่ในฐานะที่จะเข้มแข็งพอต่อต้านกองทัพใหญ่ได้
ดังนั้นอาณาจักรอยุธยาจึงต้องหาหนทางที่จะชิงเอาเมืองต่างๆของอาณาจักรสุโขทัยนั้นมาไว้ในอำนาจเสียก่อน แต่การจะยกกองทัพไปชิงเมืองสุโขทัยหรือเมืองพิษณุโลกโดยตรงนั้นก็จะทำให้อาณาจักรล้านนาส่งกองทัพมาช่วยเหลือ
ดังนั้นสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 หรือขุนหลวงพะงั่ว จึงได้ยกกองทัพเข้าไปบุกรุกรานหัวเมืองต่างๆ ของอาณาจักรสุโขทัย เหมือนลองท่าที่ของอาณาจักรล้านนา และสู้รบกับกำลังของเมืองสุโขทัยด้วย ดังปรากฏเหตุการณ์ชิงเมือง ดังนี้
พ.ศ. 1914 กองทัพจากเมืองอยุธยา โดยการนำของสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 มีชัยชนะหัวเมืองเหนือทั้งปวง ต่อมาในปีรุ่งขึ้น พ.ศ.1915 กองทัพกรุงศรีอยุธยา ได้ยกกำลังเข้าตีเอาเมืองนครพังคา และเมืองแสงเซราได้ พ.ศ.1916 กองทัพกรุงศรีอยุธยา จึงยกไปตีเมืองชากังราว พระยาไสแก้วกับพระยาคำแหง ได้ทำการสู้รบป้องกันเมืองอย่างสุดความสามารถ ทำให้กองทัพกรุงศรีอยุธยาพ่ายแพ้ในที่สุด พระยาไสแก้วนั้นได้เสียชีวิตในการสู้รบ และครั้งหลังสุด พ.ศ.1919 กองทัพกรุงศรีอยุธยายกกองทัพไปตีเมืองซากังราวซึ่งเป็นเมืองลูกหลวงด้านทิศตะวันตกของเมืองสุโขทัย ครั้งนี้พระยาผากอง เจ้าเมืองน่านได้ยกกำลังมาช่วยเหลือ แต่ไม่สามรถต้านกำลังทัพของอาณาจักรอยุธยาได้ พระยาผากองจึงถอยทัพกลับไป ทำให้กองทัพอยุธยาไล่จับทหารเมืองน่านได้จำนวนมาก
กองทัพกรุงศรีอยุธยา นั้นยกทัพมาตีหัวเมืองต่างๆของเมืองสุโขทัย พระมหาธรรมราชาที่ 2 นั้นได้ป้องกันเมืองอย่างสุดความสามารถ แต่เมื่อเห็นว่าไม่สามารถทำการสู้รบต่อไปได้ จึงออกมายอมอ่อนน้อมแต่โดยดี สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 (ขุนหลวงพระงั่ว) จึงโปรดให้พระยาลิไทยครองอาณาจักรสุโขทัยต่อไปในฐานะประเทศราช ขึ้นกับกรุงศรีอยุธยา ต่อมาอาณาจักรสุโขทัยไม่ยอมขึ้นกับกรุงศรีอยุธยา สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 จึงยกกองทัพขึ้นมาตีเอาเมืองซากังราวอีกครั้ง แต่กษัตริย์กรุงศรีอยุธยาเสด็จสวรรคตเสียก่อนในระหว่างทาง