อารยธรรมประวัติศาสตร์โลก
อารยธรรมประวัติศาสตร์โลก
ในยุคก่อนประวัติศาสตร์ มนุษย์จะไม่มีที่อยู่เป็นหลักแหล่ง มีที่พักชั่วคราวตามถ้ำ ต้นไม้ใหญ่ เพื่อกัน แดดกันฝนและป้องกันสัตว์ร้าย การอพยพย้ายที่อยู่ขึ้นอยู่กับแหล่งอาหารคือ ฝูงสัตว์ เมื่อ สัตว์อพยพไป ตามฤดูกาลต่าง ๆ มนุษย์ก็อพยพตามไปด้วย ต่อมาในยุคหินมีการคิดค้นการ เพาะปลูก มนุษย์ต้องรอการ เก็บเกี่ยวพืชผล ทำให้มนุษย์ต้องอยู่เป็นหลักแหล่งและพัฒนาเป็น ชุมชน ในยุคต่อมามนุษย์ประดิษฐ์ ตัวอักษรใช้ ในการบันทึกเรื่องราว เมื่อมนุษย์เริ่มรวมตัวกัน หนาแน่นตามแหล่งอุดมสมบูรณ์ ลุ่มแม่น้ำ ต่าง ๆ ของโลกจึงเกิด การจัดระเบียบในสังคมมีการ แบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบร่วมกัน จึงทำให้เกิดความ ชำนาญเฉพาะอย่างขึ้น อันเป็นจุดกำเนิด ของอารยธรรม ซึ่งตรงกับภาษาอังกฤษว่า “Civillization” มีความหมายว่า สภาพที่พ้นจาก ความ ป่าเถื่อน | อารยธรรมของมนุษย์ยุคประวัติศาสตร์ พัฒนาการของมนุษย์นั้น มิใช่มีเฉพาะลักษณะที่เห็นจากภายนอกเท่านั้น พัฒนาการทางด้าน ความคิด ได้มีการปรับเปลี่ยนไปตามสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติและสังคมที่เปลี่ยนไปด้วย พัฒนาการ ทางด้าน ภาษาการสร้างสรรค์งานศิลปะ และการพัฒนาวิถีการดำเนินชีวิตในด้านต่าง ๆ นำไปสู่การเกิด อารยธรรม ซึ่งต้องใช้เวลาอันยาวนาน และความเจริญทั้งหลายในปัจจุบันล้วน สืบสายมาจากอารยธรรม โบราณ อารยธรรมของมนุษย์ในภูมิภาคต่าง ๆ ของโลก แบ่งเป็น 2 ส่วนคือ 1. อารยธรรมของโลกตะวันตก หมายถึง ดินแดนแถบตะวันตกของทวีปเอเชีย รวม เอเชียไมเนอร์ และทวีปแอฟริกา ผลงานทางภูมิปัญญาแยกตามแหล่งที่เกิดได้ดังนี้ สมัยโบราณ อารยธรรมลุ่มน้ำไทกรีส-ยูเฟรติส และเอเชียไมเนอร์ เริ่มด้วยชนชาติสุเมรียนประดิษฐ์ อักษรลืม (Cunet forms) เป็นจุดกำเนิดอักษรครั้งแรกของโลก และสถาปัตยกรรม ซักกูเร็ต การประดิษฐ์คันไถ ใช้ ไถนา ชนชาติอะมอไรท์แห่งอาณาจักรบาบิโลเนีย ได้ประมวลกฎหมาย ขึ้นเป็นครั้งแรกคือ ประมวล กฎหมาย “ฮัมบูราบี” ชนชาติแอสซิเรียนสร้างภาพสลักนูน และ ชนชาติเปอร์เซีย เป็นต้นแบบการสร้าง ถนนมาตรฐาน อารยธรรมลุ่มน้ำไนล์ เป็นการสร้างสรรค์อารยธรรมของชาวอียิปต์โบราณ อักษรภาพ “เฮียโรกลฟฟิค” ถือว่าเป็นหลักฐานข้อมูลที่ชาวอียิปต์มีมากกว่าหลักฐานข้อมูลของแหล่ง อารยธรรมอื่น ๆ “พิรามิด” ครูสานเก็บพระศพของฟาโรห์ ซึ่งใช้น้ำยาอาบศพในรูปของมัมมี่ คือผลงานสถาปัตยกรรม ที่ชาวโลก รู้จักกันดี ประติมากรรมรูปคนตัวเป็นสิงห์หมอบเฝ้าหน้า พิรามิด ถือว่าเป็นประติมากรรม ที่ยิ่งใหญ่ อารยธรรมกรีก รู้จักกันในนามของอารยธรรมคลาสสิก สถาปัตยกรรมที่เด่นคือ วิหาร พาร์เธนอน ประติมากรรมที่เด่นที่สุดคือ รูปปั้นเทพซีอุส วรรณกรรมดีเด่นคือ อีเลียดและโอดิสต์ (I liad and Odyssay) ของโฮเมอร์ อารยธรรมโรมัน เป็นอารยธรรมที่สืบเนื่องจากอารยธรรมกรีก เพราะชาวโรมันได้รวมอาณาจักร กรีกและนำอารยธรรมกรีกมาเป็นแบบแผนในการสร้างสรรค์ อารยธรรมของตน สถาปัตยกรรมที่เด่น ได้แก่ วิหารแพนเธนอน โคลอสเซียม โรมันฟอร์ม วรรณกรรมที่เด่นที่สุดคือ เรื่องอีเนียด (Aeneid) ของเวอร์จิล สมัยกลาง อยู่ในช่วง ค.ศ. 1401-1494 ผลงานที่เด่นของสมัยกลางมีดังนี้ อารยธรรมไบแซนไตน์ มีศูนย์กลางอยู่ที่กรุงคอนสแตนติโนเปิล ปัจจุบันคือเมืองฮิสตันบูล เมืองหลวงของประเทศตุรกี ผลงานเด่นด้านสถาปัตยกรรมคือ วิหารโบสถ์เซนต์โซเฟีย อารยธรรมของอิสลาม จักรพรรดิ์มุสลิมมีความเจริญรุ่งเรืองในแถบตะวันออกกลาง เพราะ อิทธิพล ของการนับถือพระจ้าพระองค์เดียว ชาวมุสลิมมาประดิษฐ์เลขอารบิคที่ใช้กัน ทั่วโลกในปัจจุบัน ผลงาน เด่นของอารยธรรมอิสลามที่มีต่อโลกคือ เรื่องการแพทย์ ซึ่งเป็นต้น ฉบับตำราแพทย์ปัจจุบัน โดยมหาวิทยาลัยเลอลาโนในประเทศสเปน เป็นมหาวิทยาลัยแพทย์ แห่งแรกของโลก นอกจากนี้ ชาวมุสลิมยังมีผลงานด้านฟิสิกส์และเป็นเค้าโครงทางวรรณคดี ยุโรปปัจจุบัน นักวิชาการทาง ประวัติศาสตร์ กล่าวว่า “อารยธรรมอิสลามเปรียบเสมือนสะพานเชื่อมอารยธรรมตะวันตกและ ตะวันออกให้ประสานกัน” สมัยใหม่ มีการฟื้นฟูศิลปวิทยาหรือที่เรียกว่า เรเนสซอง ประเทศอิตาลีเป็นศูนย์กลาง ด้านงาน ศิลปะ ศิลปินที่เด่น ได้แก่ ลีโอนาโด ดาวินซ์ ผลงานชิ้นสำคัญคือ จิตรกรรม “The Last Supper” และภาพ “Monalisa” ศิลปินเด่นคนอื่น ๆ ได้แก่ ไมเคิล แองเจลโล บอลติชิลี และ วิลเลียม เชคสเปียร์ กวีเด่นที่สุดจากผลงานสำคัญคือ โรเมโอและจูเลียต 2. อารยธรรมของโลกตะวันออก ส่วนใหญ่มีรากฐานมาจากแหล่งอารยธรรมที่เก่าแก่ ของโลก คือ อินเดียและจีน อารยธรรมลุ่มน้ำสินธุ ชาวอารยันได้สร้างปรัชญาโบราณ เริ่มจากคัมภีร์พระเวทอันเป็น แม่แบบ ของปรัชญาเอเชีย โดยเฉพาะเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ วรรณกรรมที่สำคัญ ได้แก่ พระเวท อุปนิษัท มหากาพย์ มหาภารตะ มหากาพย์ รามายยะ ปุราณะ เป็นต้น กวีที่มีชื่อเสียง ที่สุดมี กาลิทาส จากงาน ศกุณตลา ชัยเทพ (กวีราช) จากผลงานเรื่อง คีตโควินท์ และ รพินทรนาถ สากูร กวีสมัยใหม่จาก วรรณกรรม เรื่อง “คีตาญชลี” ซึ่งได้รับรางวัลโนเวล สาขาวรรณคดี อารยธรรมลุ่มน้ำฮวงโห อารยธรรมจีนได้รับอิทธิพลของศาสนา เต๋าและขงจื้อ สถาปัตยกรรม ที่ยิ่งใหญ่ เป็นหนึ่งในสิ่งมหัศจรรย์ของโลกคือ “กำแพงเมืองจีน” กวีที่สำคัญคือ ซือหมาเจี๋ยน ผลงาน ที่สำคัญคือ การบันทึกประวัติศาสตร์และวรรณกรรมที่สำคัญคือ สามก๊ก และความรักในหอแดง สมัยกลาง อยู่ในช่วง ค.ศ. 1401-1494 ผลงานที่เด่นของสมัยกลางมีดังนี้ อารยธรรมไบแซนไตน์ มีศูนย์กลางอยู่ที่กรุงคอนสแตนติโนเปิล ปัจจุบันคือเมืองฮิสตันบูล เมืองหลวงของประเทศตุรกี ผลงานเด่นด้านสถาปัตยกรรมคือ วิหารโบสถ์เซนต์โซเฟีย อารยธรรมของอิสลาม จักรพรรดิ์มุสลิมมีความเจริญรุ่งเรืองในแถบตะวันออกกลาง เพราะ อิทธิพล ของการนับถือพระจ้าพระองค์เดียว ชาวมุสลิมมาประดิษฐ์เลขอารบิคที่ใช้กัน ทั่วโลกในปัจจุบัน ผลงาน เด่นของอารยธรรมอิสลามที่มีต่อโลกคือ เรื่องการแพทย์ ซึ่งเป็นต้น ฉบับตำราแพทย์ปัจจุบัน โดยมหาวิทยาลัยเลอลาโนในประเทศสเปน เป็นมหาวิทยาลัยแพทย์ แห่งแรกของโลก นอกจากนี้ ชาวมุสลิมยังมีผลงานด้านฟิสิกส์และเป็นเค้าโครงทางวรรณคดี ยุโรปปัจจุบัน นักวิชาการทาง ประวัติศาสตร์ กล่าวว่า “อารยธรรมอิสลามเปรียบเสมือนสะพานเชื่อมอารยธรรมตะวันตกและ ตะวันออกให้ประสานกัน” สมัยใหม่ มีการฟื้นฟูศิลปวิทยาหรือที่เรียกว่า เรเนสซอง ประเทศอิตาลีเป็นศูนย์กลาง ด้านงาน ศิลปะ ศิลปินที่เด่น ได้แก่ ลีโอนาโด ดาวินซ์ ผลงานชิ้นสำคัญคือ จิตรกรรม “The Last Supper” และภาพ “Monalisa” ศิลปินเด่นคนอื่น ๆ ได้แก่ ไมเคิล แองเจลโล บอลติชิลี และ วิลเลียม เชคสเปียร์ กวีเด่นที่สุดจากผลงานสำคัญคือ โรเมโอและจูเลียต |
แหล่งอ้างอิง:
นางสาวกนกวรรณ ชูอินทร์ ม.5/2 เลขที่ 28