แสงกับการถ่ายภาพน้ำตก

แสงและเงาจะมีผลต่อรายละเอียดในส่วนต่าง ๆ ของภาพ รวมไปถึงโทนสีด้วย หากเราได้แสงและเงาที่เหมาะสมจะทำให้ภาพดูสวย มีสีสันสดใส น่าสนใจมากขึ้น ปกติหากเป็นการถ่ายภาพน้ำตกเต็ม ๆ ผมจะรอให้แสงตกลงบนน้ำตกสม่ำเสมอ เลือกแสงที่มาจากด้านข้างหรือค่อนบนสักหน่อย(หากสามารถกระทำได้)มากกว่าแสง ที่มาจากหน้าตรง เพราะแสงที่เข้าข้างจะทำให้น้ำดูขาวใส มีรายละเอียดสูง และแยกแยะจากกันได้ดี ไม่ติดกันเป็นผืนเดียว แต่ถ้ามีลักษณะเป็นแสงเงาตกไม่สม่ำเสมอ ผมจะเลือกให้แสงตกที่ตัวน้ำตกซึ่งเป็นจุดเด่นของภาพ หากน้ำตกอยู่ในเงามืดแล้วส่วนที่เป็นองค์ประกอบรอบข้างมีแสงตก เช่น ต้นไม่ข้างน้ำตกโดนแสง ส่วนน้ำตกไม่โดนแสง หากเราคุมค่าการเปิดรับแสงให้น้ำตกเป็นสีขาว ต้นไม้จะสว่างดูซีดไม่สวย แต่ถ้าคุมแสงที่ต้นไม้ให้พอดี น้ำตกก็จะดำเกินไป หากภาพมีลักษณะแบบนี้ ผมจะไม่ถ่ายภาพ รอเวลาให้แสงไปตกที่น้ำตกแล้วค่อยถ่ายภาพ น้ำตกบางแห่งหันหน้าเข้าหาแสงตอนเช้าหรือบ่าย เราต้องรู้เวลาและเลือกไปในช่วงเวลาที่น้ำตกรับแสง แต่ถ้าเป็นน้ำตกที่หันเข้าแนวเหนือใต้และอยู่ในหุบ มักจะไม่มีแสงตก หรืออาจจะมีแสงตกเฉพาะช่วงเวลาหนึ่งของปีเท่านั้น ไม่สามารถรอเช้าบ่ายได้เหมือนน้ำตกที่หันเข้าแนวออกตก ผมก็จะเลือกสภาพแสงไม่มีแดดถ่ายภาพน้ำตกนั้นเป็นหลัก

แสงที่ลอดใบไม้หรือต้นไม้ไปตกที่สายน้ำก็จะทำให้ภาพดูสวย หากแสงไม่มีความแตกต่างกันมากจนเกินไป ผมมักจะชอบมองหาแสงแบบนี้ ซึ่งไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะเจอ
การออกไปถ่ายภาพธรรมชาติเราคงไม่ได้สมหวัง กลับมาทุกครั้ง ขึ้นกับดวงของผู้ถ่ายภาพอีกด้วย เคยที่ผมออกไปถ่ายภาพน้ำตกกลางฤดูฝน แต่ปรากฏว่าน้ำตกไม่มีน้ำ แต่ไปช่วงปลายฤดูร้อน น้ำตกแห่งเดียวกันนี้กลับมีน้ำเต็ม หากต้องการภาพสวย ๆ กลับมา ไปครั้งเดียวอาจจะไม่พอ ต้องไปครั้งที่สอง สาม สี่ ความอดทนและขยันจึงเป็นคุณสมบัติสำคัญของนักถ่ายภาพธรรมชาติ ฝีมือและอุปกรณ์ไม่เพียงพอนะครับ

ในสภาพที่แสงแตกต่างกันมาก เราสามารถถ่ายภาพคร่อมค่าการเปิดรับแสงเอาไว้ประมาณ + -2stop จากนั้นนำภาพมาทำภาพ HRD เพื่อดึงรายละเอียดส่วนมืดสว่าง จะช่วยให้ได้ภาพน่าประทับใจที่คนอื่นๆ ทำได้ยาก รวมทั้งกล้องหลายๆ รุ่นมีระบบดึงรายละเอียดส่วนสว่าง หรือดึงรายละเอียดส่วนมืด (เช่น D-Lighting ของ Nikon) ซึ่งจะช่วยให้เก็บรายละเอียดได้ใกล้เคียงตาเห็นในสภาพแสงที่แตกต่างกันมากๆ ได้ดีขึ้นด้วย