ปราสาทนางผมหอม ท่านางสระผม ปากชวนโคกคลี จังหวัดลพบุรี
" ปราสาทนางผมหอม ท่านางสระผม ปากชวนโคกคลี จังหวัดลพบุรี "
อยู่ที่ตำบลหนองยายโต๊ะ อำเภอชัยบาดาล มีลักษณะเป็นปรางค์องค์เดียวโดดๆ ก่อด้วยอิฐก้อนใหญ่ ไม่สอปูน ปัจจุบันยอดปรางค์หักหมด มีประตูเข้าไปในตัวปรางค์ได้ กรอบประตูสร้างด้วยแท่งหิน ภายในตัวปรางค์เป็นห้องโถง รอบ ๆ องค์ปรางค์มีก้อนหินใหญ่อยู่เกลื่อนกลาด ห่างออกไปจากองค์ปรางค์ไปไม่มากนักเป็นเนินดิน มีซากอิฐอาจจะเป็นฐานวิหารหรือเจดีย์ ชาวบ้านเรียกว่า โคกคลีน้อย และยังมีเนินดินกว้างอยู่อีกแห่งหนึ่งเรียกว่า โคกคลีใหญ่ บริเวณที่ตั้งของปรางค์นางผมหอม มีแม่น้ำมาบรรจบกันสองสาย คือ ลำสนธิกับลำพญากลาง สันนิษฐานว่า บริเวณนี้เดิมคงเป็นเมืองโบราณ
มีตำนานพื้นเมืองเรื่องปรางค์นางผมหอมอยู่ว่า ราชธิดาของเจ้าเมืองแห่งหนึ่งชื่อนางผมหอม มีความงามเป็นเลิศ ทุกครั้งที่นางสระสนาน มักจะไปนั่งที่ก้อนหินก้อนหนึ่งแล้วสระผม บริเวณที่ก้อนหินนั้นตั้งอยู่จึงเรียกว่า ท่านางสระผม วันหนึ่งผมของนางลอยไปตามน้ำกษัตริย์อีกเมืองหนึ่งเก็บผมของนางได้ เกิดความหลงใหลเจ้าของผม จึงให้ทหารออกตามหาเจ้าของผม จนพบแล้วกลับมากราบทูลให้ทรงทราบ กษัตริย์องค์นั้นจึงเสด็จไปหานาง เมื่อพบแล้วก็เกิดความรักแต่นางมีคู่หมั้นก่อนแล้ว และเป็นสหายของพระองค์ด้วย ดังนั้นทั้งสองฝ่ายจึงพนันตีคลีกัน ผู้ใดชนะก็จะได้นางผมหอมไปเป็นชายา นางผมหอมเฝ้าดูการตีคลีด้วยความอัดอั้นตันใจจึงได้ผูกคอตาย ฝ่ายทั้งสองชายเมื่อทราบเรื่องก็ชวนกันกระโดดน้ำตายด้วยความเสียใจ สถานที่แห่งนั้นจึงได้ชื่อว่า ปากชวน ส่วนศพนางผมหอมก็ได้บรรจุไว้ในปรางค์ จึงได้ชื่อว่า ปรางค์นางผมหอม สถานที่ตีคลีพนันกันก็ได้ชื่อว่า โคกคลี