ทาเลสเป็นชาวเมืองมิเลตุส เมื่อตอนเป็นหนุ่มทาเลสได้เดินทางไปอียิปต์และบาบิลอนบ่อยครั้ง ทำให้เราสันนิษฐานได้ว่า ทาเลสมีโอกาสเรียนรู้อารยธรรมอียิปต์ ดาราศาสตร์ และคณิตศาสตร์ จากชาวอียิปต์และชาวบาบิลอน ดังนั้นทำให้ทาเลสมีวิธีการแสวงหาความรู้ที่แตกต่างไปจากความเชื่อของชาวกรีกในสมัยก่อนซึ่งอธิบายธรรมชาติของเอกภพหรือจักรวาลในรูปแบบของเทพนิยายหรือพระเจ้าต่าง ๆ เช่น อธิบายการเกิดพายุทำให้เรือล่มจมหายไปว่า เกิดจากความเกรี้ยวกราดของเทพเจ้าโพสิดอน (Posidon) หรือ ฟ้าผ่าเกิดจากเทพเจ้าซีอุส (Zeus) ทรงพระพิโรธ เป็นต้น

จากแนวความคิดใหม่ของทาเลสนี้เองทำให้เขาได้รับการยกย่องว่าเป็นบิดาแห่งวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และปรัชญาของกรีกทาเลสเป็นทั้งนักปรัชญานักวิทยาศาสตร์และนักคณิตศาสตร์ในคนๆเดียกัน แต่เป็นที่น่าเสียดายว่าไม่มีหลักฐานงานเขียนของทาเลสคงเหลืออยู่ให้เห็นเท่าที่ประวัติศาสตร์บันทึกไว้มีที่มาจากงานเขียนของนักปรัชญาท่านอื่นๆ ที่กล่าวถึงทาเลสไว้เท่านั้น ผลงานที่สำคัญอย่างยิ่งอันหนึ่งของเขา คือการคิดค้นทฤษฎีทฤษฎีเรขาคณิตพื้นฐานที่สำคัญ อันได้แก่

1.เส้นที่ลากแบ่งวงกลมเป็นสองส่วนเท่าๆกันเรียกว่าเส้นผ่านศูนย์กลาง
2.สามเหลี่ยมที่มีด้านประกอบมุมฐานเท่ากันจะมีมุมที่ฐานทั้งสองของเท่ากันเสมอ
3.มุมตรงข้ามที่เกิดจากเส้นตรงสองเส้นตัดกันจะมีค่าเท่ากันเสมอ
4.สามเหลียมคล้ายมีสัดส่วนของความยาวด้านสัมพันธ์กัน
5. สามเหลี่ยมที่สร้างขึ้นในครึ่งวงกลมเป็นสามเหลี่ยมมุมฉากเสมอ

นอกจากนี้ทาเลสยังเป็นครูของอแนกซิแมนเอร์และพิธากอรัสซึ่งเป็นนักคณิตศาสตร์คนสำคัญของโลก เขายังมีสาวกอยู่อีกหลายคนที่ตามรอยแนวคิดที่จะอธิบายและทำความเข้าใจธรรมชาติอย่างเป็นเหตุและผล โดยที่ล้มเลิกความเชื่อตามเทพนิยายในอดีต นอกจากนี้ทางเลสยังได้ทำนายการเกิดสุริยุปราคาเมื่อ 585 ปี ก่อนคริสตกาล ซึ่งในสมัยนั้นเป็นที่รู้กันดีถึงรอบการเกิดจันทรุปราคา แต่รอบการเกิดสุริยุปราคานั้นไม่สามารถรู้ได้เพราะไม่ได้เกิดที่ตำแหน่งเดียวกันบนโลก คาดว่า การทำนายของทาเลสมีที่มาจากความรู้ที่เขาได้จากชาวบาบิลอน

การที่เขาเป็นบุคคลแรกของโลกที่ใช้แนวคิดที่เป็นเหตุและผลมาอธิบายธรรมชาติและปรากฏการณ์ต่าง ๆ ทำให้เขาได้รับการยกย่องว่า เป็นบุคคลที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในประวัติศาสตร์ของวิทยาศาสตร์และปรัชญาเป็นที่น่าสนใจว่าในบันทึกของอริสโตเติลได้กล่าวถึงทักษะของทาเลสที่เขาได้ใช้ความรู้ทางวิทยาศาสตร์นำมาประยุกต์ใช้ในการค้าขาย โดยเขาได้ทำนายถึงฤดูกาลที่จะได้ผลผลิตของมะกอกเป็นจำนวนมากไว้ จึงได้หว่านซื้อเครื่องบีบอัดผลมะกอก (เพื่อทำน้ำมันมะกอก) ไว้ล่วงหน้าเป็นจำนวนมาก เมื่อฤดูกาลมาถึง เขาสามารถทำรายได้อย่างมากมายจากการขายเครื่องมือดังกล่าว บ้างก็บันทึกไว้ว่า สิ่งที่ทาเลสทำลงไปนั้นเป็นการสาธิตให้บรรดาเพื่อนชาวมิเลตุสเห็นว่า นักปรัชญาจะไม่อดตายถ้ารู้จักนำเอาความเฉลียวฉลาดของตกมาใช้ในการค้าขาย