การใช้อักษรซ้ำ และอักษรซ้อน
การใช้อักษรซ้ำ และอักษรซ้อน
1. อักษรซ้ำ คือ พยัญชนะตัวสะกดตัวตามในคำบาลีสันสกฤต ซึ่งเป็นตัวเดียวกัน มีหลักในการใช้ดังนี้
1. ถ้าตัวหลังไม่มีสระกำกับ หรือไม่มีตัวสะกดให้ตัดออก เช่น กัปป์ = กัป, เขตต์ = เขต, จิตต์ = จิต, รัชชกาล = รัชกาล, สัญญประกาศ = สัญประกาศ
2. ถ้าตัวหลังมีสระกำกับ หรือมีตัวสะกดก็ให้คงรูปเดิม เช่น เมตตา = เมตตา, วักกะ = วักกะ, สัจจะ = สัจจะ, สัญญา = สัญญา, อัคคี = อัคคี
3. แม้ตัวหลังจะมีสระกำกับ หรือมีตัวสะกด ก็ให้ตัดออกตัวหนึ่ง เช่น นิสสัย = นิสัย, นิสสิต = นิสิต, ปฏิคคาหก = ปฏิคาหก, ยุตติธรรม = ยุติธรรม, วนิพพก = วนิพก, อนุสสรณ์ = อนุสรณ์
2. อักษรซ้อน คือ พยัญชนะตัวสะกดตัวตามในคำบาลีสันสกฤต ซึ่งมีพยัญชนะตัวตามอยู่แถวที่ถัดไปวรรคเดียวกันของตัวสะกด มีหลักการใช้ดังนี้
1. อักษรซ้อนวรรค ฏะ ในกรณีที่ตัวตามไม่มีสระกำกับ ให้ตัดตัวสะกดเดิมออก ใช้ตัวตามสะกดแทน เช่น รัฎฐ = รัฐ , วัฑฒ = วัฒ, อัฑฒ = อัฒ
2. อักษรซ้อนวรรค ในกรณีที่ตัวตามมีสระกำกับ (ยกเว้นสระ อิ) หรือมีตัวสะกด ก็ให้คงรูปเดิม เช่น กุฏฐัง = กุฏฐัง, รัฏฐาภิปาล = รัฏฐาภิปาล, อัฏฐะ = อัฏฐะ
3. อักษรซ้อน วรรค ฏะ ในกรณีที่ตัวตามประสมสระ "อิ" ให้ตัดตัวสะกดเดิมทิ้ง ใช้ตัวตามสะกดแทน เช่น ทิฏฐิ = ทิฐิ, วุฏฐิ = วุฐิ(ฝน), วุฑฒิ = วุฒิ, อัฏฐิ = อัฐ
คู่มือ-เตรียมสอบบรรจุเข้ารับราชการ ความรู้ความสามารถทั่วไป
อาจารย์ สุทิศ เชื่อมาก
การใช้เครื่องหมายวรรคตอน
1. . มหัพภาค หรือจุด ใช้เขียนหลังจบข้อความในประโยค และกำกับตัวอักษรย่อ หรือใช้เขียนหลังตัวเลขหรือตัวอักษรที่บอกจำนวนข้อ เช่น 1. 2. 3. 4. ก. ข. ่ค. ง. พ.ศ. = พุทธศักราช, ค.ศ. = คริสตศักราช
2. , จุลภาค หรือ ลูกน้ำ ใช้เขียนคั่นคำหรือข้อความหรือจำนวนตัวเลขให้แยกจากกันในประโยค เช่น สัตว์เลี้ยงไว้ใช้งาน เช่น ช้าง, ม้า, วัว, ความ เป็นต้น 2,765, 3,745 (เป็นการใช้ตามแบบอังกฤษในภาษาไทยใช้วรรคแทน)
3. ; อัฒภาคหรือจุดครึ่ง ใช้คั่นข้อความที่เสมอกัน หรือเป็นส่วนขยายของประโยคอื่น เกะกะ ว, กีด, ขวาง เช่น วางของเกะกะ ; ประพฤติเป็นพาลเกเร เช่น คนเกะกะ
4. ? ปรัศนีย์ หรือเครื่องหมายคำถาม ใช้ประกอบท้ายคำถาม เช่น ไปไหนมา? ใครอยู่ในห้อง? (ไม่ค่อยใช้)
5. ! อัศเจรีย์ หรือ เครื่องหมายตกใจ ใช้ประกอบข้างหลังคำอุทาน ซึ่งแสดงความรู้สึกทางใจ เช่น ว๊าย! ตายแล้ว โอ้โฮ! แหม!
6. ( ) นขลิขิต หรือวงเล็บ ใช้คร่อมคำหรือข้อความที่ขยายใจความของคำหรือข้อความหน้า เช่น ท่าน-ผู้บังคับบัญชาของผม (ท่านอธิบดี) ก็เห็นด้วยกับผม
7. " " อัญประกาศ หรือเครื่องหมายคำพูดใช้กับคำพูด หรือข้อความที่ยกมาจากที่อื่น เช่น เขาพูดว่า "ฉันจะสมัครสอบ" หนังสือพิมพ์พาดหัวข่าว "ด่วน" ปฏิวัติเงียบ เสือพรานล้อมบ้านคึกฤทธิ์"
8. - ยติภังค์ หรือ ขีด ใช้เขียนท้ายพยางค์ของคำเพื่อแสดงว่าเป็นคำเดียวกับพยางค์เดียว หรือแสดงการติดต่อของคำ หรือพยางค์ที่แยกจากกัน เช่น เพ็ญพักตร์ผุดผ่องอา- ภาเปล่ง ปลั่งเอย
9. ๆ ไม้ยมก ใช้ซ้ำคำวลี หรือประโยค
10. ฯ ไปยาลน้อย ใช้สำหรับเขียนละคำยาวๆ ที่รู้จักทั่วไป เช่น กรุงเทพฯ = กรุงเทพมหานคร, ข้า ฯ = ข้าพเจ้า, ข้าพระพุทธเจ้า, ฯพณฯ = พ่อเหนือหัวเจ้าท่าน,
11. ฯลฯ ไปยาลใหญ่ ใช้ละคำหรือข้อความที่มีต่อไปอีกมาก เช่น ปลามีหลายชนิดได้แก่ ปลาดุก ปลาช่อน ปลาหมด ฯลฯ
12. .... ไข่ปลา ใช้ละข้อความซึ่งเว้นไปบางตอน หรือเว้นไปถึงความที่ต้องการ เช่น เขียนเลขคู่จาก 2 ถึง 100 = 2, 4, 6... 100
13. = เสมอภาค สมการ สมพล หรือเครื่องหมายเท่ากับ ใช้บอกความเท่ากัน เช่น พี่มีเงิน = น้อง , 5+4 = 9
14. __ สัญประกาศ หรือเส้นใต้ ใช้เขียนใต้คำหรือข้อความเพื่อเน้นให้เห็นเด่นชัด เช่น ห้ามลัดสนาม อย่าเด็ดดอกไม้
15. " บุพสัญญา หรือ เครื่องหมายละ ใช้เขียนละข้อความที่เหมือนกับบรรทัดบน เช่น พี่มีเงิน 100 บาท, น้อง" 80 "
16. มหรรถสัญญา หรือย่อหน้า หมายถึงย่อหน้าขึ้นบรรทัดใหม่
17. วรรค หมายถึง การเว้นระยะระหว่างคำหรือประโยค