ทรัพยากรธรรมชาติ

ทรัพยากรธรรมชาติ  ทรัพยากรธรรมชาติ ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ และมนุษย์สามารนำไปใช้ประโยชน์ในการดำรงชีวิตได้ แบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ
1. ทรัพยากรดิน
2. ทรัพยากรน้ำ
3. ทรัพยากรป่าไม้
4. ทรัพยากรแร่ธาตุ
ประเภทของทรัพยากรธรรมชาติ แบ่งเป็น 3 ประเภท คือ
1.ทรัพยากรที่ใช้แล้วหมดไปไม่สามารถเกิดมาทดแทนใหม่ได้ เช่น น้ำมันแร่ธาตุ
2.ทรัพยากรที่ใช้แล้วสามารถสร้างทดแทนได้ เช่น ป่าไม้ สัตว์บกสัตว์น้ำ
3.ทรัพยากรที่ใช้แล้วไม่หมดไป เช่น น้ำ อากาศ เป็นต้น การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ
การอนุรักษ์ หมายถึง การรู้จักใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างคุ้มค่าและให้เกิดประโยชน์มากที่สุด
วัตถุประสงค์ในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ
1.         เพื่อปรับปรุงคุณภาพชีวิตของมนุษย์ หมายถึง การใช้ประโยชน์สูงสุดและรักษาสมดุลของธรรมชาติไว้ด้วยในเวลาเดียวกัน    โดยใช้เทคโนโลยีที่ทำให้เกิดผลเสียต่อสภาพแวดล้อมน้อยที่สุด
2.         เพื่อรักษาทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมให้อยู่ในสภาพสมดุลโดยไม่เกิสิ่งแวดล้อมเป็นพิษ (Polution)  จนทำให้เกิดอันตรายต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อม

ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
1.         การเพิ่มประชากร มีผลทำให้ต้องใช้ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมมากขึ้นจึงเกิดปัญหาความเสื่อมโทรมของสภาพแวดล้อมตามมามากขึ้น
2.         การใช้เทคโนโลยีทันสมัย ซึ่งอาจทำให้เกิดทั้งผลดีและผลเสียต่อธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ทรัพยากรดิน
ดินเกิดจากการสลายตัวของหินแร่ธาตุและอินทรีย์วัตถุต่าง ๆ อันเนื่องมาจากการกระทำของลม ฟ้า อากาศและอื่น ๆส่วนประกอบที่สำคัญของดิน ได้แก่
- อนินทรีย์วัตถุ หรือแร่ธาตุ ประมาณ 45%
- อินทรีย์วัตถุ ประมาณ 5%
- น้ำ ประมาณ 25%
- อากาศ ประมาณ 25%
ดินที่พบในประเทศไทย
1. ดินอุลติซอลเป็นดินที่สะสมตัวอยู่ในชั้นรองของดินเหนียว พบอยู่กว้างขวางที่สุดในประเทศไทย**
2. ดินฮีสโตซอลเป็นดินที่มีอินทรีย์วัตถุปนอยู่มาก พบในภาคใต้
3.ดินอัลฟิซอล ดินชั้นบนและชั้นรองมีดินเหนียวสะสมมากพบในภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคใต้
4. ดินมอลติซอล เป็นดินที่มีความอุดมสมบูรณ์มากพบในภาคกลาง
5. ดินอินเซฟติซอล เป็นดินที่มีเนื้อละเอียดพบในภาคกลางตอนล่าง ภาคใต้และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
6.ดินเอ็นติซอล พบบริเวณชายฝั่งทะเลและที่ราบริมแม่น้ำ
7. ดินเวอร์ติซอลเป็นดินเหนียวที่หดและขยายตัวตามความชื้น พบในจังหวัดสระบุรี ลพบุรี และสิงห์บุรี

8. ดินสโปโตซอลเป็นดินทรายมีการสะสมของสารสีแดงในชั้นดินรอง พบในชายฝั่งสงขลาถึงปัตตานี
9. ดินออกซิซอล เป็นดินร่วนหรือดินเหนียวมีสีแดงเหลือง มีอาหารของพืชต่ำ มีเหล็ก และอะลูมินัมสูง พบในเขตภูเขาในภาคต่าง ๆ
ปัญหาของการใช้ทรัพยากรดิน
1. เกิดจากการกระทำของธรรมชาติ เช่นการสึกกร่อนพังทลายที่เกิดจากลมกระแสน้ำ และการชะล้างแร่ธาตุต่าง ๆ ในดิน
2. เกิดจากการกระทำของมนุษย์ เช่น
- การทำลายป่าไม้
- การปลูกพืชชนิดเดียวซ้ำซาก
- การเผาป่าและไร่นาทำให้สูญเสียหน้าดิน
- ขาดการบำรุงรักษาดิน
การอนุรักษ์ทรัพยากรดิน
1. ปลูกพืชหมุนเวียน
2. การปลูกพืชแบบขั้นบันไดป้องกันการเซาะของน้ำ
3. ปลูกพืชคลุ่มดิน ป้องกันการชะล้างหน้าดิน
4. ไม่ตัดไม้ทำลายป่า
5. การปลูกป่าในบริเวณที่มีความลาดชันเพื่อป้องกันการพังทลายของดิน
ทรัพยากรน้ำ
น้ำเป็นทรัพยากรที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์และสิ่งมีชีวิตใช้แล้วไม่หมดสิ้นไป แบ่งเป็น
1.น้ำบนดินได้แก่ แม่น้ำ ลำคลอง หนอง บึง ทะเลสาบ ปริมาณน้ำขึ้นอยู่กับปริมาณน้ำฝน
2. น้ำใต้ดินหรือน้ำบาดาล ปริมาณน้ำขึ้นอยู่กับน้ำที่ไหลซึมลงไปจากพื้นดิน
และความสามารถในการกักน้ำในชั้นหินใต้ดิน
3. น้ำฝนได้จากฝนตก ซึ่งแต่ละบริเวณจะมีปริมาณน้ำแตกต่างกันปัญหาเกี่ยวกับทรัพยากรน้ำ
1. เกิดภาวะการขาดแคลนน้ำ
2.เกิดมลพิษทางน้ำเช่น น้ำเสียจากโรงงานอุตสาหกรรม
ทรัพยากรป่าไม้
ป่าไม้มีความสำคัญต่อมนุษย์ทั้งทางตรงและทางอ้อมเช่น ช่วยรักษาสภาพดิน น้ำ อากาศ บรรเทาความรุนแรงของลมพายุและยังได้รับผลิตภัณฑ์จากป่าไม้ หรือใช้เป็นแหล่งท่องเที่ยวพักผ่อนหย่อนใจได้ประเภทของป่าไม้ แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ
1. ป่าไม้ไม่ผลัดใบ
- ป่าดงดิบ หรือป่าดิบ เป็นป่าไม้บริเวณที่มีฝนตกชุก พบมากทางภาคใต้และภาคตะวันออก ไม้ที่เกิดบริเวณป่าดงดิบ เช่น ไม้ยางไม้ตะเคียน กระบาก และเถาวัลย์ต่าง ๆ
- ป่าดิบเขา พบมากในภาคเหนือ ไม้ที่พบในบริเวณป่าดิบเขา เช่น ไม้กำยาน
ไม้จำปีป่า
- ป่าสนเขา พบทางภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ไม้สำคัญคือ ไม้สน
ใช้ในอุตสาหกรรมกระดาษ
- ป่าชายเลนน้ำเค็ม เป็นป่าไม้ตามดินเลนน้ำเค็มและน้ำกร่อย ไม้ที่พบได้แก่
ไม้โกงกาง แสมทะเล ปรง ตะบูน ลำพู พบบริเวณชายฝั่ง
2. ป่าไม้ผลัดใบ
-ป่าเบญจพรรณ เป็นป่าผลัดใบผสม พบมากที่สุดภาคเหนือ ไม้ที่พบในบริเวณป่านี้คือไม้สัก ไม้ประดู่ ไม้ชิงชัง ไม้แดง ไม้มะค่า ซึ่งมีความสำคัญทางเศรษฐกิจสูง
- ป่าแดง ป่าโคก ป่าแพะ เป็นป่าโปร่งพบมากในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เช่น
ไม้เต็ง ไม้รัง พะยอม
- ป่าชายหาด เป็นต้นไม้เล็ก ๆ ขึ้นตามชายหาด เช่น สนทะเล โพธิ์ทะเล - ป่าพรุ หรือป่าบึง เป็นป่าไม้ที่เกิดตามดินเลน เช่น ต้นสนุ่น จิก หวายน้ำ
อ้อมและแขน การอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้
1. ออกกฎหมายคุ้มครองป่าไม้คือ พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507
2. ป้องกันไฟไหม้ป่า
3. ปลูกป่าทดแทนไม้ที่ถูกทำลายไป
4.ป้องกันการลักลอบตัดไม้
5. ใช้ไม้ให้เกิดประโยชน์และคุ้มค่ามากที่สุด
ทรัพยากรแร่ธาตุ
แร่ธาตุ หมายถึงสารประกอบเคมีที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ แบ่งออกเป็น
-แร่โลหะ ได้แก่ เหล็ก ทองแดง สังกะสี ดีบุก ตะกั่ว
-แร่อโลหะ ได้แก่ ยิปซั่ม ฟลูออไรด์ โปแตช เกลือหิน
-แร่เชื้อเพลิง ได้แก่ ลิกไนต์ หินน้ำมัน ปิโตรเลียม ก๊าซธรรมชาติ
-แร่รัตนชาติ ได้แก่ พลอยสีต่าง ๆ แหล่งกำเนิดของแร่
1. เกิดจากหินอัคนีหรือหินแกรนิตซึ่งส่วนใหญ่เป็นแร่โลหะ
2. เกิดจากหินชั้นและหินแปรซึ่งจะเป็นแร่อโลหะและแร่เชื้อเพลิง