ภูมิศาสตร์กายภาพ
ภูมิศาสตร์กายภาพ
ความหมายของวิชาภูมิศาสตร์กายภาพ หมายถึงวิชาที่ศึกษาลักษณะต่าง ๆ ของโลก
อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางธรรมชาติ ได้แก่ ลักษณะภูมิประเทศ ภูมิอากาศ ทรัพยากรธรรมชาติ
1. ลักษณะภูมิประเทศ ลักษณะของเปลือกโลกที่เห็นเป็นรูปแบบต่าง ๆ เช่น ที่ราบ ที่ราบสูง ภูเขาเนินเขา เป็นต้น ซึ่งแบ่งเป็น 2 ประเภท
- ลักษณะภูมิประเทศหลัก ไม่เปลี่ยนรูปง่าย ได้แก่ ที่ราบ ที่ราบสูง ภูเขา และเนินเขา---- ลักษณะภูมิประเทศรอง เปลี่ยนแปลงรูปได้ง่าย ได้แก่ หุบเขา ห้วย เกาะ อ่าว แม่น้ำ สันดอนทราย แหลม ทะเลสาบ
2. ลักษณะภูมิอากาศ
ลมฟ้าอากาศ หมายถึง สภาวะอากาศที่เกิดขึ้นในบริเวณใดบริเวณหนึ่งช่วงระยะเวลาสั้น ๆ
ภูมิอากาศ หมายถึง ค่าเฉลี่ยของลมฟ้าอากาศที่เกิดขึ้นเป็นประจำในบริเวณใดบริเวณหนึ่งในช่วงระยะเวลาหนึ่งโดยรวบรวมข้อมูลประมาณ 15 ปีขึ้นไป
1.อุณหภูมิของอากาศ
2.ความกดอากาศ
3.ความชื้นและปริมาณน้ำฝน
4.ลมและทิศทางของลม
ปัจจัยควบคุมอากาศ
1.ตำแหน่งละติจูดและที่ตั้ง บริเวณที่ละติจูดต่ำ อากาศจะร้อนที่สุดเพราะได้รับแสงตรงจากดวงอาทิตย์ ส่วนบริเวณที่ละติจูดสูงขึ้นเรื่อย ๆอุณหภูมิของอากาศจะลดลงเรื่อย ๆ อุณหภูมิต่ำลง
2.ความใกล้หรือไกลทะเล ถ้าอยู่ใกล้ทะเลอากาศเย็นสบาย ความชุ่มชื่นมากแต่ถ้าอยู่ไกลทะเลอากาศจะร้อนและแห้งแล้งมากขึ้น
3.การวางตัวของเทือกเขาสูงบริเวณที่เป็นด้านรับลมหรือด้านหน้าภูเขาจะมีความชุ่มชื้นและฝนตกชุกส่วนด้านหลังเขาหรือด้านอับลมจะมีไม่มีฝนตกเลยหรือที่ เรียกว่า เขตเงาฝน
4.ความสูงต่ำของพื้นที่ บริเวณที่ตั้งอยู่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเลอุณหภูมิจะสูง และค่อย ๆ ลดต่ำลงเมื่อพื้นที่สูงขึ้น บริเวณที่ราบจึงมีอากาศร้อนกว่าบริเวณยอดเขาสูง ๆ
5.กระแสน้ำในมหาสมุทร กระแสน้ำในมหาสมุทรมี 2 ชนิดคือ กระแสน้ำอุ่น และกระแสน้ำเย็นบริเวณที่มีกระแสน้ำอุ่นไหลผ่านจะมีความชุ่มชื้นและอากาศอบอุ่น
และบริเวณที่มีกระแสน้ำเย็นไหลผ่านจะมีอากาศแห้งแล้งและหนาวเย็น
6.ทิศทางของลมประจำลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือพัดผ่านจะทำให้เกิดอากาศหนาวเย็นและแห้งแล้ง ทำให้เกิดฤดูหนาวแต่ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้พัดผ่านจะทำให้เกิดฝนตกชุกและนำความชุ่มชื้นมาสู่แผ่นดิน
ประเภทของภูมิอากาศ
1. ภูมิอากาศแบบร้อนชื้น หรือแบบ A คือมีปริมาณน้ำฝนมาก ไม่มีฤดูหนาว อุณหภูมิสูงตลอดปี ซึ่งแบ่งออกเป็น 3 ลักษณะ คือ
-Af คือ แบบร้อนน
-Am คือ แบบมรสุม
-Aw คือ แบบทุ่งหญ้าสะวันนา
2. ภูมิอากาศแบบแห้งแล้ง หรือแบบ B คือ ฝนตกน้อยมากแบ่งเป็น 2 ลักษณะ คือ
-BW คือ แบบทะเลทราย
-BS คือ แบบทุ่งหญ้าสเตปป์
3. ภูมิอากาศแบบอบอุ่น หรือแบบ C คือ อุณหภูมิปานกลางแบ่งออกเป็น 3 ลักษณะ คือ
-Cw คือ แบบกึ่งโซนร้อน
-Cf คือ แบบชายฝั่งทะเลตะวันตก
-Cs คือ แบบเมดิเตอร์เรเนียน
4. ภูมิอากาศแบบหนาว หรือแบบ D คืออากาศหนาวที่สุดอุณหภูมิต่ำกว่า -3 องศาเซลเซียส แบ่งออกเป็น2 ลักษณะ คือ
-Df คือ แบบเย็นหรือหิมะตลอดปี
-Dw คือ แบบหิมะหรือแบบเย็นที่มีความชื้นตลอดปี
5. ภูมิอากาศแบบทุ่งน้ำแข็ง หรือแบบ E คืออากาศหนาวเย็นจัด แบ่งเป็น 2 ลักษณะ คือ
-ET คือ อากาศแบบทุนดรา ลักษณะ 3 เดือนช่วงน้ำแข็งละลาย
-EF คือ อากาศแบบขั้วโลกหรือเขตน้ำแข็งที่ปกคลุมตลอดทั้งปี
ลักษณะภูมิอากาศของประเทศไทย ประเทศไทยมีภูมิอากาศแบบร้อนชื้นโดยแบ่งตามระบบของเคิปเปน แบ่งเป็น
1. ภูมิอากาศแบบมรสุมเขตร้อน (Am) ลักษณะมีฝนตกชุกตลอดทั้งปีฤดูแล้งสั้น ๆ คั่นสลับ บางเดือนมีฝนตกมากกว่า 60 มิลลิเมตร พืชพรรณธรรมชาติเป็นป่าไม้เขตมรสุมครอบคลุมพื้นที่ภาคใต้ และภาคตะวันออกแถบจังหวัดระยอง จันทบุรี ตราด