พบจำนวน 49 เตา เรียกเตาทุเรียง แหล่งเตาสังคโลกที่เผาเครื่องถ้วยชาม สังคโลกที่เมืองสุโขทัยพบอยู่ทางด้าเหนือ นอกกำแพงเมืองโดยเฉพาะในบริเวณคันดินรอบวัดพระพายหลวง บริเวณที่เรียกแม่โจน เตาเผาที่สุโขทัย ส่วนใหญ่เป็นเตาที่ก่อขึ้นจากอิฐดิบไม่ใช่ เตาขุดที่ขุดเข้าไปในเนินดินธรรมชาติแบบเตาที่ศรีสัชนาลัยเพราะในการขุดค้นของ กรมศิลปากรพบเตาอิฐดิบนี้ก่ออยู่บนชั้นดินดานซึ่งเป็นชั้นดินล่างสุดของสุโขทัย การเรียงถ้วยชามเข้าเตาเผาแห่งนี้จะใช้ กี๋ คือ จานขนาดเล็กที่มีขาปุ่ม 5 ปุ่ม วางคั่นระหว่าชามต่อชาม ดังนั้นภายในชามของเตาสุโขทัยปรากฏรอย 5 จุดอยู่

เตาบ้านเกาะน้อย บริเวณอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย

 

รูปที่ 2 เตาเผาสังคโลกบ้านเกาะน้อย พิพิธภัณฑ์คลุมเตาสังคโลกโบราณบ้านเกาะน้อย อุทยานประวัติศาสตร์ ศรีสัชนาลัย

แหล่งที่มาของภาพ เมธินี น้อยวงศ์ โครงการประวัติศาสตร์สัญจร 15 มกราคม 2552

เตาเกาะน้อย มีจำนวนมากนับร้อยเตามากกว่าเตาป่ายาง เพราะเป็นเตาที่ผลิตเพื่อเป็นของใช้ภายในอาณาจักร มีงานสังคโลกมากมาย หลายชนิดตั้งแต่เครื่องประดับอาคาร เช่น กระเบื้องมุงหลังคา กระเบื้องปูพื้น ช่อฟ้า บราลี โคมไฟ ตะเกียง จาน ชาม ลูกกระสุน และแบบดิน เผาไม่เคลือบ เช่น ตุ่มน้ำ โอ่ง ไห ครก เป็นต้น

 

เตาบ้านป่ายาง บริเวณอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย

 

เตาป่ายาง ของที่ผลิตจากที่นี่มีความประณีตทั้งรูปทรงและการตกแต่ง ส่วนใหญ่เป็นประเภท จาน ชาม กระปุก แจกัน ไห โถ ตลับ ตุ๊กตา มีทั้งขนาดใหญ่และเล็ก น้ำเคลือบสีขาวนวลคล้ายกับของจากเตาทุเรียงเมืองสุโขทัย แต่มีการเขียนลวดลายด้วยสีดำ และสีน้ำตาลแก่ที่ละเอียด และประณีตมากอาจเป็นเตาหลวงที่ผลิตของสวยงามเพื่อใช้ในราชสำนัก