ยุคก่อนประวัติศาสตร์

ยุคหิน

ยุคหินเก่า (Paleolithic Age หรือ Old Stone Age)

          1. อายุประมาณ 2 ล้านปีก่อนคริสต์ศักราช
          2. ดำรงชีพด้วยการล่าสัตว์และเก็บผลไม้ป่า
          3. อาศัยตามถ้ำหรือที่พักหยาบๆ
          4. พึ่งพาธรรมชาติและไม่เข้าใจปรากฎการณ์ธรรมชาติ
          5. รู้จักใช้ไฟ
          6. ประกอบพิธีฝังศพอันเป็นจุดเริ่มต้นของศาสนา
          7. ภาพจิตรกรรมผนังถ้ำตามความเชื่อและพิธีกรรม

 ยุคหินกลาง (Mesolithic Age หรือ Middle Stone Age)

          1. อายุประมาณ 8 พันปีก่อนคริสต์ศักราช
          2. เริ่มรู้จักเพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์แบบง่ายๆ
          3. ภาพจิตรกรรมผนังถ้ำมีความซับซ้อนมากขึ้น  จุดมุ่งหมายเพื่อพิธีกรรมความเชื่อเรื่องวิญญาณ
          4. มีพิธีกรรมเกี่ยวกับพระ 

ยุคหินใหม่

          1. อายุประมาณ 4 พันปีก่อนคริสต์ศักราช
          2. ผลิตอาหารได้เอง  รู้จักเก็บกักอาหาร  หยุดเร่ร่อน
          3. เครื่องมือเครื่องใช้ที่ทำด้วยหินประณีตขึ้น
          4. รู้จักการทอผ้า  เครื่องปั้นดินเผา  ทำเครื่องทุ่นแรง เช่น การเสียดสีให้เกิดไฟ การประดิษฐ์เรือ
          5. รวมกลุ่มเกษตรกรรมเป็นหมู่บ้าน มีการจัดระเบียบเพื่อควบคุมสังคม มีหัวหน้าชุมชน
          6. อนุสาวรีย์หิน (Stonechenge) ซึ่งถือเป็นการเริ่มต้นงานสถาปัตยกรรมของมนุษย์  เชื่อว่าสร้างเพื่อคำนวณทางดาราศาสตร์  พิธีกรรมทางศาสนาที่เกี่ยว
              ข้องกับการเกษตรหรือบูชาพระอาทิตย์

เมโสโปเตเมีย

        - เป็นบริเวณที่อุดมสมบูรณืระหว่างแม่น้ำ 2 สาย คือ แม่น้ำโทกริสและแม่น้ำยูเฟรติส จึงทำให้ชนชาติต่างๆแย่งชิงผลัดเปลี่ยนเข้ามาสร้างสรรค์อารยธรรมของตน
        - ชาติแรกที่เข้ามา คือ สุเมเรียน  ซึ่งมีความเจริญด้านการเกษตร  รู้จักการชลประทานและจัดการปกครองแบบนครรัฐได้เป็นครั้งแรก
        - ประดิษฐ์อักษรลิ่ม  ลงบนแผ่นดินเหนียว  มีความเจริญด้านคณิตศาสตร์ เช่น การคูณหาร  ถอดรากกำลังสอง  เลขฐาน 60 เป็นต้น มีการติดต่อค้าขายกับภายนอก 
       - นับถือเทพเจ้าหลายองค์  วิหารบูชาเทพเจ้า คือ ซิกกูแรท (Ziggurat)
        - บาบิโลเนีย  ประมวลกฎหมายของพระเจ้าฮัมบูราบี  ใช้บทลงโทษที่รุนแรง  " ตาต่อตา ฟันต่อฟัน "  เพื่อสร้างระเบียบและความยุติธรรมให้แก่ดินแดน  ถือเป็นกฎหมายฉบับแรกของโลก
        - อัสซีเรีย  การแกะสลักภาพนูนต่ำ (bas relief) แสดงการสู้รบของกษัตริย์อัสซูร์บาลิปาล รวบรวมงานเขียนไว้ที่ห้องสมุดเมืองนายเวห์ (Nineveh) ซึ่งเป็นห้องสมุดแห่งแรกของโลก
        - คาลเดีย  สร้างสวนลอยแห่งกรุงบสบิโลน  มีความสามารถด้านดาราศาสตร์ แบ่งสัปดาห์ 7 วัน  สามารถทำนายสุริยุปราคา และนำดาราศาสตร์มาเป็นเครื่องทำนายชะตาชีวิตมนุษย์
        - เปอร์เซีย  ระบอบการปกครองแบบจักรวรรดินิยมที่มั่นคง  ขยายการค้าไปยังดินแดนต่างๆ
        - ฟินิเซีย  มีความสามารถด้านการค้า การแลกเปลี่ยนเงินตรา เป็นชาติแรกที่มีเหรียญทองคำใช้  เป็นผู้เผยแพร่วัฒนธรรมของชาติต่างๆในภูมิภาคนี้

อียิปต์

        - ศูนย์กลางของอารยธรรมอยู่ที่ลุ่มแม่น้ำไนล์   มีปราการธรรมชาติเป็นทะเลทรายล้อมรอบ   เป็นสังคมเกษตรกรรมที่พัฒนามาจนเป็นเมือง ( โมนิส ) ขยายพื้นที่เพาะปลูก สร้างเขื่อน กษัตริย์ที่ขึ้นปกครอง เรียกว่า ฟาโรห์  เป็นกึ่งกษัตริย์กึ่งเทพเจ้า โครงสร้างทางสังคมแบ่งเป็น 3 ชนชั้น คือ*

        - เจริญรุ่งเรืองด้านอารยธรรม  มีการประดิษฐ์อักษรภาพ เรียกว่า เฮียโรกริฟฟิค  และบันทึกลงแผ่นกระดาษปาปิรุส ผุกพันกับพิธีกรรมและพระเจ้าตั้งแต่เกิดจนตาย  นับถือเทพเจ้าหลายองค์  เทพเจ้าสูงสุด คือ รา หรือ เร ( สุริยเทพ ) เทพเจ้าที่สำคัญ คือ เทพโอซิรุส

        - เชื่อเรื่องวิญญาณและเชื่อเรื่องโลกหน้า  จึงทำให้มีการทำมัมมี่  เพื่อรักษาร่างผู้ตายไม่ให้เน่าเปื่อย  สร้างพีระมิดไว้เก็บศพฟาโรห์

        - ศิลปะสะท้อนความคิดและความเชื่อของคนในสังคม เช่น การสร้างพีระมิด สฟิงซ์ วิหารเทพเจ้า เสาโอเบลิสก์ คัมภีร์มรณะ (Bock of the Dead)

กรีก

        กรีก เป็นเชื้อสายอินโด ยูโรเปี้ยน เรียกวัฒนธรรมตนเองว่า เฮเลนนีส (Hellenes) เรียกบ้านเมืองตนเองว่า เฉลลัส (Hellas)

        ยุคเฮเลนิค (Hellenic Civilization)

        - มีศูนย์กลางอยู่ที่เอเธนส์ มีการปกครองแบบนครรัฐ  ศูนย์กลางของนครรัฐอยู่ที่   อะโครโปลิส "  มีความเจริญรุ่งเรืองทางการค้ามาก  การเดินทางไปค้าขายกับดินอดนต่างๆ  ทำให้ชาวกรีกมีโลกทัศน์กว้างขวางและรับวัฒนธรรมจากดินแดนต่างๆ ทำให้ชาวกรีกเป็นคนอยากรู้อยากเห็น เชื่อมั่นในเหตุผล เชื่อในดุลพินิจของตน ส่งผลต่อแนวคิดมนุษย์นิยม (Humanism)
        - สนใจในธรรมชาตินิยม (Naturalism) นับถือเทพเจ้าหลายองค์  แต่มีอิสรภาพทางความคิด  เพราะศาสนาไม่มีอิทธิพลวิถีเหนือชีวิตของคนในสังคมมากนัก
        - แนวคิดประชาธิปไตย มนุษย์ปกครองแบบนครรัฐอิสระ เช่น นครรัฐเอเธนส์ ปกครองแบบประชาธิปไตยทางตรง  โดยพลเมืองชายที่เป็นเจ้าของที่ดินและเกิดในนครรัฐจะมีสิทธิในการปกครอง มีสิทธิในการเข้าประชุมสภาราษฎร

        อารยธรรมของกรีกซึ่งเป็นรากฐานของอารยธรรมตะวันตกในปัจจุบัน ได้แก่
        สถาปัตยกรรม
        - เน้นความยิ่งใหญ่ เรียบง่าย กลมกลืน  
        - ไอโอนิคฅ
        - โดรินเซียน

        ประติมากรรม
        - เป็นการปั้นที่เป็นสัดส่วนและสรีระที่เป็นมนุษย์จริง  การเปลือยกายเป็นการแสดงออกถึงความงามของมนุษย์ตามธรรมชาติ เช่น นักขว้างจักร

     จิตรกรรม
        - จิตรกรรมที่มีชื่อเสียง ได้แก่ การเขียนภาพบนเครื่องปั้นดินเผาลวดลายต่างๆ

        วรรณกรรม
       - มหากาพย์ลีเลียดและโอเดสซีของโฮมเมอร์
        - นิทานอีสปและงานด้านปรัชญาของเพลโต โสเกรตีส อริสโตเติล

        ละคร
        - ละครสุขนาฏกรรม (Comedy)
        - ละครโศกนาฏกรรม (Teagedy)
        - การสร้างโรงมหรสพ

โรมัน

        - ถือว่าเป็นผู้สืบทอดวัฒนธรรมกรีก  เพราะผสมผสานระหว่างวัฒนธรรมกรีกกับของอีทรัสกันเข้าด้วยกัน เช่น การวางผังเมือง  การแกะสลักเครื่องปั้นดินเผา  
ท่อระบายน้ำ  การใช้ประตูโค้ง
        - โรมันปกครองแบบสาธารณรัฐ  ซึ่งประกอบด้วยประมุขฝ่ายบริหาร 2 คนและมีสภาเซานท์หรือสภาสูงจำนวน 300 คน ประกอบด้วยชนชั้นสุงและเจ้าของที่ดิน (Patrician)  ส่วนสภาราษฎรประกอบด้วยพลเมืองโรมันทั้งพาทริเชียนและพลีเบียน คือ ชนชั้นสามัญ
        - ต่อมาพวกพลีเบียนมีบทบาททางการเมืองมากขึ้นและมีสิทธิในการปกครอง  สามารถแต่งตั้งตำแหน่งทรีบูน (Tribune) ซึ่งมีสิทธิออกเสียงโหวต  ทำให้มีการ
บันทึกกฎหมายเป็นลายลักษณ์อักษร เรียกว่า กฎหมายสิบสองโต๊ะ  ซึ่งเป็นกฎหมายฉบับแรกของโรมันที่เป็นลายลักษณ์อักษร  มีความเสมอภาคทางกฎหมาย  ทำให้การ
ตัดสินคดีมีมาตรฐานเดียวกัน
        - มีการแบ่งแยกอำนาจกัน ทหารเข้ามามีบทบาททางการเมืองมากขึ้น จูเลียส ซีซาร์ ดำรงตำแหน่งผู้เผด็จการตลอดชีพ  ส่วนออกัสลัส ซีซาร์ ตั้งตนเป็นจักรพรรดิ  ทำให้การปกครองระบอบสาธารณรัฐสิ้นสุด  การปกครองแบบจักรพรรดิ เรียกว่า " สมัยสันติภาพโรมัน " อันเป็นผลให้ปรับปรุงการปกครอง ปรับปรุงภาษี  ขยายดิน
แดน  สร้างสาธารณูปโภค เช่น สะพาน ถนน ท่อน้ำ ที่จักรพรรดิรวมกันได้มั่นคงเพราะมีกฎหมายควบคุม  ตลอดจนการปลูกฝังวัฒนธรรมและภาษาละติน   ค.ศ.476
จักรพรรดิโรมันตะวันตกถูกยึดครองโดยพวกอนารยชนเผ่าติวตัน
        - ชาวโรมันเป็นนักปฏิวัติ  นักประยุกต์  เพื่อให้เกิดประโยชน์ใช้สอย  นับถือเทพเจ้าตามอย่างกรีกแต่เปลี่ยนชื่อ   นำศิลปะมารับใช้มนุษย์แทนการรับใช้พระเจ้า
        - ชาวโรมันคำนึงถึงประโยชน์ในการใช้สอย  ความรับผิดชอบต่อสังคม  ความมีระเบียบวินัย  ความหรูหรา  ความสะดวกสบายและการแสดงออกถึงความยิ่งใหญ่ของอำนาจรัฐ เช่น วิหารแพนธีออน โคลอสเซียม โรงละคร ที่อาบน้ำสาธารณะ
        - จิตรกรรม  ภาพวาดที่ฝาผนังนครปอมเปอี
        - วรรณกรรม  มหากาพย์เอเนียลของเวอร์จิล
        - กฎหมาย  กฎหมายสิบสองโต๊ะ
        - การแพทย์  การผ่าตัดหน้าท้อง

ศิลปะสมัยใหม่  ( Modern Art )

1. ศิลปะจินตนิยม  ( Romanticism )  ค.ศ.1800-1900
        -  ก่อเกิดในอังกฤษและฝรั่งเศสช่วงระยะเวลาที่ใกล้เคียงกัน  มีทรรศนะคติที่ต้องการความเป็นอิสระในการแสดงออกที่ศิลปินต้องการมากกว่าการเดินตามกฎเกณฑ์และแบบแผนทางศิลปะ  ดังที่ศิลปินลัทธิคลาสสิกใหม่ยังยึดถืออยู่
        -  เป็นศิลปะที่เน้นอารมณ์อยู่เหนือเหตุผล  มุ่งสร้างสรรค์งานที่ตื่นเต้น  เร้าใจ  ก่อให้เกิดอารมณ์สะเทือนใจแก่ผู้ชม

2. ศิลปะสัจนิยม  ( Realisticism )  กลางคริสต์ศตวรรษที่ 19
        -  ศิลปินในยุคนี้ได้แก่  กุสตาฟ  คูร์เบท์ , ฌอง  ฟรังซัวส์  มิล์เลท์

3. ศิลปะลัทธิประทับใจ  ( Impressionism )  ศิลปะแห่งความงดงามของประกายแสงและสี
        -  แสดงภาพทิวทัศน์บก  ทะเล  ริมฝั่ง  เมืองและชีวิตประจำวันที่รื่นรมย์  เช่น  การสังสรรค์  บัลเลต์  การแข่งม้า  สโมสร  นิยมเขียนภาพนอกห้องปฏิบัติงาน
        -  พยายามแสดงคุณสมบัติของแสงสี  อันเป็นผลมาจากความรู้เกี่ยวกับแสงจากสเปกตรัมและสี  ซึ่งเป็นผลผลิตจากความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์  
        -  ศิลปินในยุคนี้  ได้แก่  มาเนท์ , โคลด  โมเนท์ , เรอนัวร์ , เดอกาส์ , โรแดง , รอสโซ

4. ศิลปะลัทธิประทับใจใหม่  ( Neo-Impressionism )  สีจากแสงสเปกตรัมมาสู่อนุภาค
        -  เกิดเทคนิคการระบายสีเป็นสีจากจุด  ซึ่งเป็นผลมาจากความเชื่อทางฟิสิกส์ว่า  แสง คือ อนุภาค  โดยการระบายสีให้เกิดริ้วรอยพู่กันเล็กๆด้วยสีสดใส  จุดสีเล็กๆนี้จะผสานกันในสายตาของผู้ชม  มากกว่าการผสมสีอันเกิดจากการผสมบนจานสี
        -  ศิลปินคนสำคัญ  ได้แก่  จอร์จส์ เซอราท์ , คามิลล์ พีส์ซาร์โร , พอล ซิบัค

5. ศิลปะลัทธิประทับใจยุคหลัง  ( Post-Impressionism )

6. ศิลปะลัทธิบาศกนิยม  ( Cubism )  ค.ศ.1907-1910

7. ศิลปะลัทธิเหนือจริง  ( Surrealism )  ศิลปกรรมที่เปิดเผยความฝันและจิตใต้สำนึก

8. ศิลปะลัทธินามธรรม  ( Abstractionism )  ศิลปะไร้รูปลักษณ์