ศิลปะบำบัดกับอารมณ์ของเด็ก
ศิลปะบำบัดกับอารมณ์ของเด็ก
งานเทศกาลหนังสือเด็กและเยาวชนครั้งที่ 3 (Book Festival for Young People) เมื่อวันที่ 6 - 10 กรกฎาคม 2548 ที่ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ ได้ผ่านพ้นไปแล้ว
ดิฉันได้มีโอกาสไปเสวนาร่วมกับคุณหมอจอม ชุมช่วย นักจิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น โรงพยาบาลสมิติเวช ศรีนครินทร์ และคุณอนุพันธ์ พฤกษ์พันธุ์ขจี นักศิลปะบำบัด ซึ่งเป็นเด็กหนุ่มรุ่นใหม่ไฟแรง หัวข้อเสวนาในวันนั้นคือ “เด็กที่มีปัญหาทางด้านอารมณ์ ดูแลด้วยศิลปะบำบัดอย่างไร” น่าเสียดายที่งานเสวนาในวันนั้นไปตรงกับวันพฤหัสบดี ซึ่งเป็นวันธรรมดา ในช่วงเวลา 16.00-17.00 น. ทำให้ผู้คนค่อนข้างบางตา ทั้งที่เป็นประเด็นที่น่าสนใจทีเดียว ประเด็นปัญหาเรื่องพฤติกรรมทางด้านอารมณ์ของเด็กในปัจจุบันมีปัญหามากขึ้นกว่าในอดีต คุณหมอจอมเปิดประเด็นสนทนาว่า ในอดีต คุณพ่อคุณแม่ที่พาลูกมารับการรักษาทางด้านพฤติกรรม และปัญหาทางด้านอารมณ์ ส่วนใหญ่จะเป็นกลุ่มเด็กที่แสดงอาการออกมาชัดเจน และเป็นกลุ่มเด็กพิเศษเป็นส่วนใหญ่ เช่น เด็กออทิสติก เด็กสมาธิสั้น เด็กที่บกพร่องทางด้านการเรียนรู้ หรือ LD (Learning Disability) ฯลฯ แต่ในปัจจุบันคุณพ่อคุณแม่มีความรู้ความเข้าใจในเรื่องนี้มากขึ้น ทำให้มีคุณพ่อคุณแม่พาลูกมาพบจิตแพทย์มากขึ้น และพฤติกรรมที่ผู้ปกครองมักจะพาลูกมารับการรักษาคือ อาการเด็กก้าวร้าว
ส่วนเรื่องศิลปะบำบัด คุณอนุพันธ์เล่าให้ฟังว่า ศิลปะทั่วไปต่างจากศิลปะบำบัด เพราะศิลปะทั่วไป เด็กๆ จะเรียนรู้เรื่ององค์ประกอบศิลป์ เรียนรู้เรื่องการใช้สี และเลือกงานศิลปะที่ตนเองชอบ ในขณะที่ศิลปะบำบัด ชื่อก็บอกแล้วว่าเพื่อการบำบัด ฉะนั้น จะต้องมีความแตกต่างอย่างแน่นอน เรื่องของสีที่นำมาใช้ในการรักษา ก็ต้องเป็นสีนำเข้าจากต่างประเทศ เพราะในบ้านเรายังไม่มี สีที่ใช้จะเป็นสีที่ปลอดสารพิษ (Non Toxic)
ขั้นตอนในการบำบัดก็คือ การสังเกตและเก็บข้อมูล โดยการจดบันทึก ซึ่งต้องทำงานร่วมกับจิตแพทย์เด็กด้วย ต้องใช้ระยะเวลาในการบำบัด เพราะเรื่องของพฤติกรรมทางด้านพฤติกรรมและทางด้านอารมณ์ต้องใช้เวลา เพราะไม่สามารถหายได้ทันที ต่างจากการรักษาทางด้านร่างกายที่บางครั้งปวดหัว พอกินยา ก็มีอาการดีขึ้น ปัจจุบันในต่างประเทศเรื่องศิลปะบำบัดเป็นเรื่องที่ได้รับความสนใจอย่างมาก และมีการนำไปใช้อย่างกว้างขวาง ในขณะที่บ้านเรายังเป็นเรื่องใหม่ และบุคลากรในบ้านเราก็ยังน้อย เป็นเรื่องที่ทุกฝ่ายต้องให้ความสำคัญ เรื่องศิลปะในบ้านเรายังเป็นเรื่องที่ได้รับความสนใจค่อนข้างน้อย ทั้งที่จริงเด็กทุกคนเกิดมา ก็มีความใฝ่เรียนรู้ และชอบเรื่องศิลปะอยู่ในตัว สังเกตได้จากการที่เด็กๆ ชอบเรื่องสีสัน และชอบจินตนาการเรื่องราว โดยแต่งแต้มเติมศิลป์เข้าไปกับเรื่องราวที่เขาหรือเธอตัวน้อยชอบวาดภาพ แต่ด้วยค่านิยมของบ้านเรายังคงเน้นไปในเรื่องวิชาการ อยากให้ลูกเป็นเด็กเก่งเรื่องวิชาการ ทำให้คุณพ่อคุณแม่ให้ความทุ่มเทในเรื่องการเรียนกวดวิชา และละเลยทางด้านศาสตร์ของศิลป์ เมื่อเด็กไม่ได้รับการส่งเสริมและสนับสนุน ในที่สุดความสนใจของเด็กเหล่านั้นก็หดหายไป..!!
โดย : สรวงมณฑ์ สิทธิสมาน
ผู้จัดการ Online
13 กรกฎาคม 2548
|