จุดประสงค์
" ปะการังเทียม "
มีหลายจุดประสงค์
1.เพื่อฟื้นฟูสัตว์น้ำ (fish aggregation device)
ในอดีตอาจใช้เป็นวัสดุธรรมชาติ เพื่อการประมงให้จับปลาได้ง่ายขึ้น ปัจจุบันพัฒนาเป็นหลายรูปแบบ มีการถกเถียงกัน เรื่องของว่าเป็นเพียงแค่การรวมฝูงปลาให้มาจับแค่นั้น ซึ่งจะไม่เป็นผลดีต่อทรัพยากรสัตว์น้ำโดยรวม แต่ จากข้อมูลวิชาการ ณ วันนี้ ยืนยันได้ว่า หากทำดีพอแล้วจะเป็นเหมือนบ้านใหม่ให้สัตว์น้ำ เพิ่มพื้นที่อาศัยขยายพันธุ์ และหลบซ้อนจากภัยอันตรายและเครื่องมือประมง วัสดุและรูปแบบที่ใช้ในปัจจุบันเป็นปูนหล่อกลวงรูปสี่เหลี่ยม 1*1 เมตร เนื่องจากมีผลงานวิจัยรองรับว่าเหมาะสม และไม่เป็นพิษกับสิ่งแวดล้อม
ในอดีตอาจใช้เป็นวัสดุธรรมชาติ เพื่อการประมงให้จับปลาได้ง่ายขึ้น ปัจจุบันพัฒนาเป็นหลายรูปแบบ มีการถกเถียงกัน เรื่องของว่าเป็นเพียงแค่การรวมฝูงปลาให้มาจับแค่นั้น ซึ่งจะไม่เป็นผลดีต่อทรัพยากรสัตว์น้ำโดยรวม แต่ จากข้อมูลวิชาการ ณ วันนี้ ยืนยันได้ว่า หากทำดีพอแล้วจะเป็นเหมือนบ้านใหม่ให้สัตว์น้ำ เพิ่มพื้นที่อาศัยขยายพันธุ์ และหลบซ้อนจากภัยอันตรายและเครื่องมือประมง วัสดุและรูปแบบที่ใช้ในปัจจุบันเป็นปูนหล่อกลวงรูปสี่เหลี่ยม 1*1 เมตร เนื่องจากมีผลงานวิจัยรองรับว่าเหมาะสม และไม่เป็นพิษกับสิ่งแวดล้อม
2.เป็นเครื่องมือในการจัดการการประมง (tool for fishery management)
ใช้ในกรณีที่พื้นที่มีปัญหาระหว่างประมงพาณิชย์ขนาดใหญ่ โดยเฉพาะอวนลาก และอวนรุน กับประมงพื้นบ้านซึ่งทำมาหากินอยู่ใกล้ฝั่ง ในปัจจุบันนิยมกระทำกันโดยกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนพื้นบ้าน เนื่องจากในทางกฎหมาย เขต 3000 เมตรจากฝั่งก็ห้ามการใช้เครื่องมือประมงบางประเภทอยู่แล้ว จึงไม่ถือว่าเป็นการลิดรอนสิทธิของประมงพาณิชย์ แต่เป็นเครื่องมือเพิ่มเติมเพื่อให้มาตรการทางกฎหมายมีผลเป็นรูปธรรมมากขึ้น วัสดุและรูปแบบที่ใช้มันเหมือนกันข้อ 1.
ใช้ในกรณีที่พื้นที่มีปัญหาระหว่างประมงพาณิชย์ขนาดใหญ่ โดยเฉพาะอวนลาก และอวนรุน กับประมงพื้นบ้านซึ่งทำมาหากินอยู่ใกล้ฝั่ง ในปัจจุบันนิยมกระทำกันโดยกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนพื้นบ้าน เนื่องจากในทางกฎหมาย เขต 3000 เมตรจากฝั่งก็ห้ามการใช้เครื่องมือประมงบางประเภทอยู่แล้ว จึงไม่ถือว่าเป็นการลิดรอนสิทธิของประมงพาณิชย์ แต่เป็นเครื่องมือเพิ่มเติมเพื่อให้มาตรการทางกฎหมายมีผลเป็นรูปธรรมมากขึ้น วัสดุและรูปแบบที่ใช้มันเหมือนกันข้อ 1.
3.เป็นแนวปะการังเทียม (artificial reef)
(หลายคนพอพูดถึงปะการังเทียมมักเข้าใจว่าเป็นจุดประสงค์นี้แต่เพียงอย่างเดียว) อันนี้เป็นลักษณะของการฟื้นฟูแนวปะการังธรรมชาติให้มีความสมบูรณ์มากขึ้น .... แต่.... การจะใช้ปะการังเทียมเพื่อจุดประสงค์นี้มีข้อควรคำนึงมาก โดยสรุปแล้วจะใช้วิธีนี้สำหรับพื้นที่ๆ มีปัญหาเรื่องพื้นที่ลงเกาะของตัวอ่อนปะการัง เช่น เกิดปัญหาจากตะกอนบนแผ่นดินลงมาทับถม และหากมีตัวอ่อนปะการังในมวลน้ำอยู่แล้ว ก็ปล่อยไปตามธรรมชาติ แต่หากไม่มีตัวอ่อนของปะการังในธรรมชาติ อาจใช้วิธีย้ายปลูกได้ วัสดุและรูปแบบที่ใช้เหมือนกันข้อ 1 หรืออาจเป็นลักษณะอื่นเช่น reefball ท่อซีเมนต์ติดกัน เป็นต้น
(หลายคนพอพูดถึงปะการังเทียมมักเข้าใจว่าเป็นจุดประสงค์นี้แต่เพียงอย่างเดียว) อันนี้เป็นลักษณะของการฟื้นฟูแนวปะการังธรรมชาติให้มีความสมบูรณ์มากขึ้น .... แต่.... การจะใช้ปะการังเทียมเพื่อจุดประสงค์นี้มีข้อควรคำนึงมาก โดยสรุปแล้วจะใช้วิธีนี้สำหรับพื้นที่ๆ มีปัญหาเรื่องพื้นที่ลงเกาะของตัวอ่อนปะการัง เช่น เกิดปัญหาจากตะกอนบนแผ่นดินลงมาทับถม และหากมีตัวอ่อนปะการังในมวลน้ำอยู่แล้ว ก็ปล่อยไปตามธรรมชาติ แต่หากไม่มีตัวอ่อนของปะการังในธรรมชาติ อาจใช้วิธีย้ายปลูกได้ วัสดุและรูปแบบที่ใช้เหมือนกันข้อ 1 หรืออาจเป็นลักษณะอื่นเช่น reefball ท่อซีเมนต์ติดกัน เป็นต้น
4.เป็นแหล่งดำน้ำเทียม (artificial diving site)
อันนี้ชัดเจน เพื่อการเป็นแหล่งดำน้ำ จะทำรูปอะไรก็ทำ ให้มีคนมาดำน้ำตามวัตถุประสงค์ของมัน .. แต่ต้องไม่มีผลกระทบกับสิ่งแวดล้อม เงื่อนไขที่ควรคำนึงคร่าวๆ ปัจจุบันคือ วัสดุต้องไม่เป็นพิษกับสิ่งแวดล้อม ต้องไม่วางบนแนวปะการังจริง ไม่ขวางกระแสน้ำจนเกิดปัญหาการกัดเซาะชายฝั่ง อยู่ในความลึกที่เหมาะสม (มักไม่เกิน 20 เมตร) ที่สำคัญนอกเหนือจากที่กล่าวมาคืออยู่ในจุดที่คนมาดำน้ำ เนื่องจาก (เชื่อกันว่า) ลดผลกระทบจากการดำน้ำได้บ้าง โดยเฉพาะกับพวกมือใหม่ และ dive แรกของการดำน้ำ
อันนี้ชัดเจน เพื่อการเป็นแหล่งดำน้ำ จะทำรูปอะไรก็ทำ ให้มีคนมาดำน้ำตามวัตถุประสงค์ของมัน .. แต่ต้องไม่มีผลกระทบกับสิ่งแวดล้อม เงื่อนไขที่ควรคำนึงคร่าวๆ ปัจจุบันคือ วัสดุต้องไม่เป็นพิษกับสิ่งแวดล้อม ต้องไม่วางบนแนวปะการังจริง ไม่ขวางกระแสน้ำจนเกิดปัญหาการกัดเซาะชายฝั่ง อยู่ในความลึกที่เหมาะสม (มักไม่เกิน 20 เมตร) ที่สำคัญนอกเหนือจากที่กล่าวมาคืออยู่ในจุดที่คนมาดำน้ำ เนื่องจาก (เชื่อกันว่า) ลดผลกระทบจากการดำน้ำได้บ้าง โดยเฉพาะกับพวกมือใหม่ และ dive แรกของการดำน้ำ
...
การจะพูดถึงปะการังเทียม จึงควรพิจารณาถึงเหตุผลของการทำปะการังเทียมว่าทำเพื่ออะไร ถึงจะสามารถพิจารณาว่าเหมาะ ไม่เหมาะ ควร ไม่ควร บวก หรือ ลบ มากกว่ากัน
ในการพิจารณาถึงผลกระทบสิ่งแวดล้อม ควรพิจารณาถึงทั้ง ในเชิงคุณภาพ และเชิงปริมาณ ประกอบกัน
ผลจากการสร้างปะการังเทียม ทำให้ชาวประมงขนาดเล็กมีแหล่งทำการประมงชายฝั่งที่มีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น เพราะไม่ต้องออกไปทำการประมงไกล ลดต้นทุนค่าน้ำมันเชื้อเพลิง มีความปลอดภัยต่อชีวิตและทรัพย์สินมากยิ่งขึ้น เนื่องจากทำการประมงใกล้ชายฝั่ง ไม่ต้องออกไปไกล สามารถลดข้อขัดแย้งระหว่างชาวประมงในพื้นที่กับประมงแบบอวนลากและอวนรุนได้มากขึ้น เพราะมีการช่วยกันดูแลทรัพยากรธรรมชาติร่วมกันของชาวประมงในท้องถิ่น
แหล่งอ้างอิง:
http://www.savekohsurin.com/webboard/topic.php?topicid=184,http://www.thaipost.net/tabloid/151109/13543