ลักษณะที่ดี
ลักษณะที่ดีของขลุ่ย
ขลุ่ยที่ดีต้องทำจากไม้รวกเเต่ต้องเป็นไม้รวกที่เเก่จริงๆจึงจะทนไม่เเตกง่าย ขั้นเเรกให้ดูที่น้ำหนักของขลุ่ยหากหยิบมาเเล้วเบาโหวงไม่ควรเอาเพราะเป็นปลายไม้เเตกง่ายต้องเลือกที่มีน้ำหนักเเละดูด้วยว่ามันเเห้งหรือว่าสดอยู่หากสดอยู่ก็ไม่ควรเอาเพราะถ้าเเห้งไปไม่กี่วันก็เเตกต่อจกนั้น ให้ดูที่ความประณีตในการเเกะขลุ่ยว่ามีมากน้อยเพียงใด
ขลุ่ยที่ดีนั้น เขาใช้ ไม้สักทอง หรือ ไม้สักหิน ทำเป็นดาก ดากที่ว่านี้เหลาเป็นท่อนกลมๆยาวประมาณ 2 นิ้ว สำหรับใช้สอดลงไปอุดอยู่ท่อนหัวหรือตอนปากขลุ่ย เขาจะบากด้านหนึ่งของปากขลุ่ยออกเล็กน้อย เพื่อเป็นทางให้ลมผ่านเข้าไปเวลาที่เราเป่า ตรงสุดปลายดากที่สอดเข้าไปในขลุ่ยนั้น เขาจะเจาะเลาขลุ่ยเป็นช่องสี่เหลียมเล็กๆที่เรียกว่า ปากนกเเก้วเมื่อเป่าลมผ่าสนช่องว่างลมส่วนหนึ่งจะวิ่งผ่านออกทางปากนกเเก้วทำให้เกิดเสียงดังขึ้น เเต่ลมอีกส่วนหนึ่งจะวิ่งทะลุลงล่างเพื่อให้ผู้เป่าใช้นิ้วปิดรูเพื่อบังคับเสียงให้เกิดเป็นเสียงสูงต่ำตามที่ต้องการ ให้ตรวจดูความเรียบร้อยของดากเเละในการอุดดากเข้ากับท่อนหัวเลาของขลุ่ยตลอดจนลักษณะการเจาะปากนกเเก้วว่ารับลมที่ลอดออกมาจากดากได้เหมาะสมเพียงใด หากเรียบร้อยขลุ่ยจะเสียงดังประดุจเเก้ว การเจาะรูขลุ่ยจะต้องคว้านเข้าไปข้างในรอบตัวเพื่อให้ลมออกได้สะดวกหากเจาะตรงลงไปเฉยๆโดยไม่คว้านก็เท่ากับขลุ่ยภูเขาทองหาประโยชน์อะไรไม่ได้เลยขลุ่ยที่ดีจะต้องไม่เพี้ยน ข้อนี้สำคัญมาก เพราะถึงขลุ่ยนั้นจะมีเสียงดีเป่าได้คล่องขนาดไหน หากมันเพี้ยนก็ไม่สามารถนำมาเล่นเข้าวงไม่ได้