ช่างแกะสลัก
งานช่างแกะสลัก
งานช่างแกะสลัก เป็นงานช่างไทยที่มีมาแต่ โบราณ งานศิลปกรรมที่เกี่ยวกับการแกะสลักไม้มักรวมเรียกว่า เครื่องไม้จำหลัก นับว่าเป็นงานศิลปะไทยที่อยู่เคียงคู่กับชาติ ไทยมาช้านานตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ แต่ไม้เป็นวัตถุที่ เสื่อมสลาย ดังนั้นศิลปะที่ทำด้วยไม้ดังกล่าวจึงไม่เหลือเป็น หลักฐานใน ปัจจุบัน
ช่างแกะสลัก ก็คือช่างที่มีความรู้ความสามารถใน การออกแบบลวดลาย และสามารถถ่ายทอดรูปแบบและลวด ลายนั้นด้วยการใช้เครื่องมือ และของมีคมแกะสลักลงบนเนื้อ วัสดุ เช่น ไม้ หิน โลหะ เขาสัตว์ และบนวัสดุของอ่อน เช่น ผลไม้ หรือหัวของ พืช ทำให้เกิดลวดลายและภาพมีแสง เงาและระยะ เกิดความสูงต่ำภายในภาพ ซึ่งสามารถสัมผัสได้ ด้วยมือและสายตา เป็นภาพสามมิติอีกทั้งช่างจะต้องมีความ เข้าใจเกี่ยวกับเรื่องตัวลายและภาพ จึงจะสามารถทำการแกะ สลักไม้เพราะการแกะสลักนั้นคือ กระบวนการที่ช่าง ต้องใช้ เครื่องมือทำการ ขุด ตัด ทอน แล้วแกะเอาเนื้อวัสดุนั้นออก ซึ่งช่างจะต้องใช้ความประณีต ต้องมีความรู้ เกี่ยวกับลักษณะ ของเนื้อวัสดุ เช่น ทางของเนื้อไม้ นอกจากนี้ยังต้องรู้เทคนิค และวิธีการใช้เครื่องมือเพื่อเวลาแกะสลักไม้จะได้ไม่บิ่น และ หลุด ตลอดจนช่างควรจะรู้วิธีการประดิษฐ์เครื่องมือ คือ สิ่ว และลับให้คมอยู่เสมอ เพื่อเวลาแกะสลักจะต้องให้งานที่ออก มานั้นมีความสวยงาม
ลักษณะงานช่างแกะสลัก จึงเป็นงานช่างฝีมือซึ่งต้องใช้ความชำนาญเฉพาะตัว ใช้ความประณีต งานช่างแกะสลักแต่ละชิ้นไม่แตกต่างกันที่วิธีการทำงาน แต่ต่างกันที่ลักษณะของผลงานแต่ละชิ้น เช่น การแกะ สลักพระพุทธรูป ก็เห็นว่าเป็นลักษณะของการแกะสลัก แบบประติมากรรมลอยตัว
ประเภทของงานแกะสลัก
ประเภทของงานแกะสลัก แบ่งออกได้ ๓ ลักษณะ
๑. แบบภาพนูนต่ำ หรือที่เรียกกันในหมู่ช่าง ว่า ภาพหน้าจันทร์ คือ ภาพที่มองเห็นเฉพาะหน้าตรงเท่านั้นเพราะ ภาพจะนูนขึ้นมาเพียงเล็กน้อย
๒. แบบภาพนูนสูง เป็นภาพที่มองเห็นส่วนลึก กว้าง สูง เป็นสามมิติ บางภาพเกือบจะหลุดออกจากพื้นหลัง โดยการ มองจากต้านตรง
๓. แบบภาพลอยตัว เกี่ยวกับงานประติมากรรม เช่น ภาพพระพุทธรูปทั้งองค์ ซึ่งสามารถมองได้รอบด้าน