เนบิวลา
เนบิวลา (Nebula)
ที่มาของรูป donphutwitthaya.com/cai/Iastronomy1/stars.html
เนบิวลา หรือ หมอกเพลิง คือ กลุ่มแก๊สและฝุ่นที่รวมตัวกันเป็นแหล่งกำเนิดของดาวฤกษ์ หรือกลุ่มแก๊สที่เกิดจากการระเบิดชองดาวฤกษ์ เราแบ่งเนบิวลาตามความสว่างออกเป็น 2 ชนิด คือ
1. เนบิวลาสว่าง (Emission Nebula) เป็นกลุ่มเมฆแก๊สไฮโดรเจนที่ประกอบด้วยดาวฤกษ์ร้อนมากอยู่ภายใน จึงทำให้แก๊สต่างๆ ที่อยู่ภายในลุกสว่างขึ้น
2. เนบิวลามืด ( Dark Nebula) เป็นกลุ่มเมฆฝุ่นและแก๊สไฮโดรเจน แต่ไม่มีดาวฤกษ์ร้อนที่ทำให้มันลุกสว่างได้ ซึ่งกลุ่มเมฆเหล่านั้นบดบังแสงสว่างจากดาวฤกษ์ที่อยู่เบื้องหลัง ทำให้ปรากฏเป็นเงามืดในท้องฟ้า
เนบิวลาที่ควรรู้จัก มีดังนี้
เนบิวลาสว่างใหญ่ (The great nebula in orion, M42 หรือ NGC 1976) เป็นกลุ่มแก๊สและฝุ่นที่เป็นแหล่งกำเนิดของดาวฤกษ์อยู่ไกลออกไป 1,500 ปีแสงในทิศทางของกลุ่มดาวนายพรานหรือกลุ่มดาวเต่าของไทย มีกระจุกดาวฤกษ์ 4 ดวง อุณหภูมิสูงมาก ซึ่งแผ่รังสีอัลตราไวโอเลตไปกระตุ้นให้แก๊สและฝุ่นเรืองแสงและสว่างขึ้น
เนบิวลามืดหัวม้า (The horsehead nebula) เป็นกลุ่มแก๊สและฝุ่นที่รวมตัวกันหนาทึบภายใต้แรงโน้มถ่วงสูงจนบดบังแสงดาวฤกษ์ที่อยู่เบื้องหลังจึงมองเห็นเป็นบริเวณมืดตั้งอยู่ในทิศทางของกลุ่มดาวนายพรานเนบิวลามืดเป็นระยะแรกเริ่มของกลุ่มก้อนแก๊สและฝุ่นที่อาจจะเกิดเป็นดาวฤกษ์
เนบิวลาปู เป็นกลุ่มแก๊สส่วนที่เป็นซากเหลือจากการระเบิดของดาวฤกษ์ อยู่ห่างออกไป 6,300 ปีแสง ในทิศทางของกลุ่มดาววัว มีคลื่นวิทยุและรังสีเอ็กซ์แผ่รังสีออกมาเป็นคาบจังหวะ เกิดจากพัลซาร์หรือดาวนิวตรอนที่อยู่ภายใน ซึ่งเป็นซากดาวส่วนที่เป็นของแข็งที่เหลืออยู่ในใจกลาง โดยมีการหมุนรอบตัวเอง 30 รอบใน 1 วินาที