ข้อสังเกต

เพศผู้และเพศเมียมีลักษณะเหมือนกัน ไม่สามารถดูได้จากตาเปล่า จะต้องใช้วิธีทางวิทยาศาสตร์ เช่น DNA sexing, การตรวจเลือด
นกขุนทองมีอายุประมาณ 10-20 ปี
ในประเทศอินเดียทางตะวันออกเฉียงเหนือนิยมนำนกขุนทองมาทำแกงเผ็ด ซึ่งถือเป็นอาหารจานโปรดของคนในแถบนั้น
สถานะเป็นนกประจำถิ่น เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่าพุทธศักราช 2535
 

 สายพันธุ์
Kingdom : Animalia
Phylum : Chordata
Class : Aves
Order : Passeriformes
Family : Stumidae
Genus : Gracula
Species : Gracula religiosa
 
นกขุนทองที่เป็นที่รู้จักสามารถแยกออกมาได้ 12 ชนิดย่อย ได้แก่

ชื่้อวิทยาศาสตร์ (Scientific name) : Gracula religiosa ptilogenys
ชื่อสามัญ (Common names) :Ceylon Mynah, Sri Lanka Mynah
สถานที่พบ : พบที่ป่า Humid ทางตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศศรีลังกา ซึ่งเป็นแถบป่าทึบที่ระดับความสูง 6,000 ฟุต
ข้อสังเกต : เป็นนกขุนทองที่มีขนาดเล็กที่สุด มีความยาวประมาณ 8.5 นิ้ว Sri Lanka mynah เป็นนกชนิดเดียวในจำนวนนกขุนทองทั้งหมดที่ไม่มีเหนียงบริเวณใบหน้า แต่จะมีเหนียงที่คอ เป็นนกที่พูดเก่งและมีความกระตือรือร้น

ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name) : Gracula religiosa indica
 ชื่อสามัญ(Common names) : Lesser Hill Mynah, Southern Hill Mynah
สถานที่พบ : ทางตะวันตกเฉียงใต้ของอินเดียและศรีลังกา ที่ระดับความสูง 5,000 ฟุต
ข้อสังเกต : เหนียงบริเวณตาและต้นคอไม่เชื่อมกัน เหนียงบริเวณหัวโค้งเป็นรูปตัว U จะงอยปากจะแบนและแคบกว่า Greater Hill mynahs มีความยาวประมาณ 9-10 นิ้ว แม้ว่า Lesser Hill mynah จะมีความสามารถในการเลียนเสียงมนุษย์ได้น้อยกว่า Greater และ Java Hill Mynahs แต่มันก็ถูกจัดอยู่ในกลุ่มนกเลี้ยงที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจ

ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name) : Gracula religiosa andamanensis
ชื่อสามัญ(Common names) :Andaman Mynah, Nicobar Mynah
สถานที่พบ : เกาะ Andaman และเกาะ Nicobar

 ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name) : Gracula religiosa palawanensis
ชื่อสามัญ(Common names) : Philippine Talking Mynah
สถานที่พบ : เกาะ Palawan ประเทศฟิลิปปินส์
ข้อสังเกต : มีความยาวประมาณ 12-13 นิ้ว เหนียงใต้ตาและต้นคอจะเป็นแผ่นบางแยกออกจากกัน มันมีลักษณะคล้าย G.r. religiosa แต่มีขนาดเล็กกว่า และปากจะสั้นกว่า ที่ปลายปีกจะมีขนสีขาวแซม
 
 
  ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name) : Gracula religiosa enggano
ชื่อสามัญ(Common names) : Enggano Hill Mynah
สถานที่พบ : มีต้นกำเนินมาจากเกาะ Enggano, ทางตะวันตกเฉียงใต้ของสุมาตรา ปัจจุบันถูกรวมไปอยู่ในกลุ่ม G.r. religiosa
ข้อสังเกต : มีความยาวเฉลี่ยประมาณ 10.5 นิ้ว ขนบริเวณหน้าผากจะยาวใหญ่ ปากสั้น

ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name) : Gracula religiosa peninsularis
ชื่อสามัญ(Common names) : Greater Indian Hill, Indian Grackle
สถานที่พบ : พบในอินเดีย ทางตะวันออกเฉียงเหนือของ Deccan, Orissa, ตะวันออกของ Madhya และทางตอนเหนือของ Andhra Pradesh

ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name) : Gracula religiosa intermedia
ชื่อสามัญ(Common names) : Greater Indian Hill Mynah, Nepal Mynah, Talking Mynah, Indian Grackle
สถานที่พบ : พม่า ไทย เนปาล ทางตอนเหนือของอินเดีย เทือกเขาหิมาลายา Asam ที่ระดับความสูงต่ำกว่า 1,000 - 2,000 ฟุต
ข้อสังเกต : เหนียงบริเวณตาและต้นคอเป็นแผ่นยาวเชื่อมติดกัน Greater Hill Mynah ถูกจัดให้อยู่ในกลุ่มสัตว์ที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจ มีความยาวประมาณ 10 - 11.5 นิ้ว

 ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name) : Gracula religiosa religiosa
ชื่อสามัญ(Common names) : Java Hill Mynah, Talking Mynah
สถานที่พบ : มาเลเซีย, สุมาตรา, บาหลี, บอร์เนียว, Java, Bangka
ข้อสังเกต : Java Hill Mynah ถูกจัดให้อยู่ในกลุ่มสัตว์เลี้ยงที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจ แต่มันไม่ได้เป็นสมาชิกลุ่มใหญ่เหมือน Greater Indian Hill Mynah มีความยาวเฉลี่ยประมาณ 12 นิ้ว

ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name) : Gracula religiosa batuensis
ชื่อสามัญ(Common names) : Java Hill
สถานที่พบ : เกาะ Buta และเกาะ Mentawai ทางชายฝั่งด้านเหนือของสุมาตรา
ข้อสังเกต : มีความยาวประมาณ 12-13 นิ้ว

ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name) : Gracula religiosa venerata
ชื่อสามัญ(Common names) : Java Hill
สถานที่พบ : เกาะ Lesser Sundas ระหว่างบาหลีและติมอร์
ข้อสังเกต : มีความยาวประมาณ 12-13 นิ้ว

ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name) : Gracula religiosa mertensi
ชื่อสามัญ(Common names) : Java Hill
สถานที่พบ : Flores, Pantar and Alor
ข้อสังเกต : มีขนาดใหญ่กว่า G.r. venerata

 ชื่อวิทยาศาสตร์(Scientific name) : Gracula religiosa robusta
ชื่อสามัญ(Common names): Nias Hill Mynah, Giant Mynah, Nias Island Mynah
สถานที่พบ : ทางตะวันตกของเกาะสุมาตรา, Tuangka, Bangkaru
ข้อสังเกต : มีขนาดใหญ่ที่สุด มีความยาว 16 นิ้ว

 
 สำหรับในประเทศไทย พบว่ามีนกขุนทองอยู่ 2 ประเภท คือ
ขุนทองเหนือ (Gracula religiosa intermedia : G.r. intermedia)
จะมีรูปร่างเล็กกว่าขุนทองใต้ เหนียงแก้มจะมีลักษณะเป็นแผ่นยาวตลอดเป็นชิ้นเดียวกันทั้งแผ่น
พบในบริเวณเหนือคอคอดกระขึ้นมา
ขุนทองใต้ (Gracula religiosa : G.r. religiosa)
จะมีขนาดใหญ่ แผ่นเหนียงใต้ตาจะมีรอยเว้าแยกออกเป็น 2 ส่วนไม่ติดกัน
พบทางภาคใต้ตั้งแต่คอคอดกระลงไป
อาจจะเรียกว่า นกขุนทองควาย

นกขุนทองเหนือ

นกขุนทองใต้
พฤติกรรมของนกขุนทอง

คลิกกลับหน้าหลัก