ดินแดนประเทศไทยในปัจจุบันเคยเป็นที่ตั้งถิ่นฐานของชนชาติต่างๆ ในอดีตมากมาย   คือ  

1.อาณาจักรฟูนัน     

ที่มา http://2.bp.blogspot.com/_GYYnYQgKrzE/SfHg9FcK5HI/AAAAAAAAAJc/JfzINffpHfE/s320/cambodiamap.gif

                พุทธศตวรรษที่   6-11    (  ประมาณระหว่าง    พ.ศ.  500  -1100  ) เชื่อว่าบรรพบุรุษอพยพมาจาก ประเทศอินเดีย ถิ่นฐานอยู่ บริเวณปากนํ้าโขงในกัมพูชาแผ่ขยายมาถึงภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทยและภาคใต้ของลาว    ไม่ปรากฏศูนย์   กลางอย่างแน่ชัด   มีการปกครองเเบบเทวราช     และมีวัฒนธรรมแบบพราหมณ์ - ฮินดู  หลักฐานที่ค้นพบ   คือเครื่องประดับเทวรูป  เหรียญตรา

2.อาณาจักรนครศรีธรรมราช(ตามพรลิงค์) 

ที่มา http://www.moohin.com/068/map/ko-phi-phi-krabi-map.jpg

           พุทธศตวรรษที่ 7-19 (พ.ศ.600-1900)จากหลักจดหมายเหตุจีนและเอกสารอินเดีย   เชื่อว่าเมืองหลวงอยู่ที่
นครศรีธรรมราช จากหลักฐานร่องรอยคูเมืองและกำแพงใหญ่   ศาสนาพุทธลัทธิลังกาวงศ์   พระพุทธสิหิงค์  เป็นต้น    เคยเป็นอาณาจักรที่เจริญรุ่งเรืองมากต่อมาตกเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรศรีวิชัย   ทวาราวดี  และสุโขทัย

3.อาณาจักรขอม

            พุทธศตวรรษที่ 11- 19 (ระหว่าง พ.ศ. 1000 - 1900)   มีอาณาจักรอยู่บริเวณปากแม่น้ำโขง  กัมพูชา   ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย   สืบต่อจากอาณาจักรฟูนัน   มีความเจริญรุ่งเรืองมาก  รับวัฒนธรรมจากอินเดีย   ปกครองแบบเทวราช   ระบบจตุสดมภ์ คือ เวียง วัง คลัง นา  นับถือศาสนาพราหมณ์   มีการสร้างเทวรูปและปราสาทหินที่สำคัญ คือ นครวัด - นครธม      ซึ่งนับเป็นสิ่งมหัศจรรย์ของโลก และปราสาทหินอื่นๆในดินแดนภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทยมากมาย

4.อาณาจักรโคตรบูร 

ที่มา http://www.nakhonphanom.go.th/nakhonphanom/map/nkp.gif

                พุทธศตวรรษที่ 11-15 (ระหว่าง พ.ศ.1000-1500)   ตั้งอยู่บริเวณภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทยและ
ตอนกลางของลาว   เชื่อว่าเมืองหลวงโคตรบูรตั้งอยู่บนฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขง      คือ   เมืองท่าแชกของลาวอาณาจักรนี้นับถือ
พุทธศาสนา    มีการสร้างพระเจดีย์สำคัญ   คือ พระธาตุพนม

5.อาณาจักรทวาราวดี

ที่มา http://www.bloggang.com/data/warramutra/picture/1191289976.jpg

                พุทธศตวรรษที่ 11- 16 (ระหว่าง พ.ศ. 1000-1600) เป็นอาณาจักรใหญ่ตั้งอยู่บริเวณภาคเหนือ   ภาคกลางของไทย   ถึงหัวเมืองมอญ   เจริญรุ่งเรืองพร้อมกับอาณาจักรขอมศูนย์กลางไม่ปรากฎแน่ชัด   มีการสันนิษฐาน 3 กลุ่ม คือ เมืองนครปฐม กลุ่มสองว่าอยู่ที่เมืองอู่ทอง สุพรรณบุรีและกลุ่มสามว่าอยู่ที่ ตำบลคูบัว จังหวัดราชบุรี   ซึ่งมีหลักฐานต่าง ๆ  มากมายในด้านพุทธศาสนาและศิลปวัฒนธรรมจากอินเดีย เช่น พระพุทธรูป  รูปคน   รูปเทวดา  พระโพธิสัตว์  ธรรมจักรเหรียญตรา  ศิลาจารึก  เป็นต้น และหลักฐานของไทย ได้แก่   ตำนานมูลศาสนา และตำนานจามเทวีวงศ์

6.อาณาจักรละโว้

ที่มา http://www.krujaidee.com/images4/lavo_416.jpg

         พุทธศตวรรษที่  11 - 19 (ระหว่าง พ.ศ. 1000 -1900)   สืบทอดความเจริญต่อจากอาณาจักรทวาราวดี   เชื่อว่าละโว้ คือ เมืองลพบุรี   ตามตำนานพงศาวดารเมืองเหนือเคยตกอยู่ใต้อำนาจขอม   จึงรับวัฒนธรรมจากทวาราวดีและขอมไว้มากมาย   เช่น พระปรางค์สามยอด   สร้างตามแบบขอมละโว้เคยติดต่อกับจีน   แต่ต่อมาตกอยู่ใต้ การปกครองของอยุธยา

7. อาณาจักรศรีวิชัย 

ที่มา http://www.thai.thabiland.com/image/south_map.jpg

            พุทธศตวรรษ ที่ 11- 17 (ระหว่างพ.ศ. 1000-1700)   ตั้งอยู่บริเวณตอนใต้ของไทยตลอดแหลมมลายู เกาะสุมาตรา
และชวา ศูนย์กลางเชื่อว่าตั้งอยู่ที่ เมืองไชยาสุราษฎร์ธานีซึ่งมีหลักฐานคือ พระบรมธาตุไชยา ซากกำแพงเมือง และโบราณวัตถุมากมาย   บ้างก็เชื่อว่าอยู่ที่เมืองปาเล็มบัง เกาะสุมาตรา ซึ่งมีมหาสถูปบุโรพุทโธ แลสิ่งก่อสร้างตามคติศาสนาพุทธ
นิกายมหายาน และศาสนาพราหมณ์

8. อาณาจักรโยนก เชียงแสน

ที่มา http://www.acsp.ac.th/learnsquarev/courses/31/befor_files/image003.jpg

            พุทธศตวรรษที่ 14-15 (ระหว่าง พ.ศ.1300-1500) เชื่อว่าผู้นำกลุ่มคนไทยชื่อ สิงหนวัติ ได้สร้างเมืองนาคพันธุ์-
สิงหนวัตินคร (อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย     ต่อมา คือ   อาณาจักรโยนกนคร   มีเมืองเชืองแสนเป็นราชธานีมีอาณาเขตถึงตัวเกี๋ยของเวียดนาม   ถึงแม่น้ำสาละวิน รัฐฉานของพม่า และยูนานของจีนจนถึงลุ่มน้ำเจ้าพระยาตอนบน 
ต่อมาสร้างเมืองใหม่คือเวียงสีทองไชยนารายณ์ และไชยปราการ (อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่)เป็นเมืองหลวง   ต่อมาถูกขอมรุกรานและถูกน้ำท่วมบ้านเมืองพังพินาศล่มสลายไป

9.อาณาจักรหริภุญชัย (ลำพูน)

ที่มา http://202.129.0.133/createweb/00000//00000-299/pic1.jpeg

                (ประมาณ พ.ศ.1310-1835) กำเนิดหลังอาณาจักรโยนกเชียงแสน   ตั้งอยู่บริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำปิงตอนบน
(จังหวัดลำพูนในปัจจุบัน) ตามตำนานจามเทวีวงศ์กล่าวว่า กษัตริย์องค์แรก คือ พระนางจามเทวี   ต่อมาสร้าง
เมืองเชลางค์นคร (ลำปาง) อยู่ในลุ่มน้ำวัง มีความเลื่อมใส พุทธศาสนาและก่อสร้างสิ่งต่าง ๆ มากมายที่สำคัญ 
เช่น   เจดีย์วัดกู่กุดหรือวัดจามเทวีลำพูนเจดีย์ช้าง      ยืนวัดพระธาตุหริภุญชัยต่อมาตกอยู่ใต้การปกครองของอาณาจักร
ล้านนาของพ่อขุนมังราย

10.อาณาจักรล้านนา (เชียงใหม่) 

ที่มา http://www.cm77.com/cmb/home/attachment/200906/17/25_1245227293tMbD.jpg

                (ประมาณ พ.ศ.1804 - 2432) พ่อขุนมังรายเจ้าเมืองเงินยางต่อมาสร้างเมืองเชียงรายขึ้น   เมื่อได้หริภุญชัยไว้
ในอำนาจแล้ว   ปี พ.ศ. 1839 ได้สร้างเมืองหลวงใหม่  คือ นพบุรีศรีนครพิงค์เชียงใหม่   พ่อขุนมังรายเป็นพระสหายกับ
พ่อขุนรามคำแหงมหาราชแห่งสุโขทัยอาณาจักรล้านนามีความเจริญมากในด้านศิลปวัฒนธรรมต่าง ๆ มีตัวอักษรเป็นของตนเอง   นับถือพุทธศาสนาลัทธิลังกาวงศ์แบบสุโขทัย   ล้านนาตกเป็นเมืองขึ้นอาณาจักรอยุธยาและพม่าบ้าง เป็นอิสระบ้างจนถึง
สมัยรัตนโกสินทร์รัชกาลที่ 5 ได้รวมอาณาจักรล้านนาเข้าอยู่ในราชอาณาจักรไทยด้วย