ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ (CO)
ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ (CO)
คาร์บอนมอนอกไซด์ เป็นก๊าซไม่มีสี ไม่มีรสไม่มีกลิ่น เบากว่าอากาศทั่วไปเล็กน้อย เมื่อหายใจเข้าไป ก๊าซที่จะรวมกับฮีโมโกลบิน (Haemoglobin) ในเม็ดเลือดแดงได้มากกว่าออกซิเจนถึง 200-250 เท่า เกิดเป็นคาร์บอกซีฮีโมโกลบิน(COHb) ซึ่งลดความสามารถของเลือดในการเป็นตัวนำออกซิเจนจากปอดไปยังเนื้อเยื่อต่างๆ โดยทั่วไปองค์ประกอบสำคัญที่ทำให้เกิดคาร์บอกซีฮีโมโกลบินในเลือดมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับ ความเข้มข้นของก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ ในอากาศที่สูดหายใจเข้าไป และระยะเวลาที่อยู่ในสภาวะนั้น สำหรับอาการสนองตอบของมนุษย์ขึ้นอยู่กับเปอร์เซ็นต์คาร์บอกซีฮีโมโกลบิน และความไวรับของแต่ละบุคคล (INdividual Susceptibility) เป็นสำคัญ ดังแสดงในตารางที่1 รวมทั้งความสำพันธ์ ์ระหว่างระดับของคาร์บอนมอนอกไซด์ในอากาศกับระดับคาร์บอกซีฮีโมโกลบินในเลือด ในคนที่สูดเอาคาร์บอนไดออกไซด์ จากบรรยากาศที่ความเข้มข้นต่างๆเข้าไปตังแสดงในตารางที่ 2
ตารางที่ 1 ความสัมพันธ์ระหว่างอาการสนองตอบและระดับคาร์บอกซีฮีโมโกลบินอิ่มตัวในเลือด
ร้อยละของ คาร์บอกซีฮีโมโกลบิน อิ่มตัวในเลือด |
อาการตอบสนองของคนปกติ (ผู้ใหญ่) |
อาการสนองตอบ ของผู้ป่วยโรคหัวใจ |
0.3 - 0.7
1.5 5 - 9 16 - 20 20 - 30 |
ยังไม่ปรากฎอาการใดๆ (No Effect)
กระตุ้นให้หัวใจสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงอวัยวะ การมองเห็นต้องใช้แสงมาก ปวดศีรษะ การมองเห็นพร่ามัว ผิดปกติ ปวดศีรษะ คลื่นไส ้ลงความสามารถ |
- สำหรับผู้ป่วยด้วยโรคหัวใจตีบ สามารถในการออกกำลังกายลดลง เมื่อมี จำนวนคาร์บอกซีฮีโมโกลบินอิ่มตัวในเลือด ร้อยละ 2.5 - 3 การออกกำลังกายเพียงเล็กน้อย จะทำให้ อาจเป็นอัตรายถึงตายได้ |
30 - 40
50 60 - 70 |
ปวดศีรษะรุนแรง คลื่นไส้ และอาเจียร อ่อนเพลีย เป็นลม หมดสติ (Syncope) หมดสตี (Coma) ชัก ถึงตายหากไม่ได้รับการรักษาทันที |
-
- - |
หมายเหตุ : ถ้าความเข้มข้นของก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ในอากาสูงมาก ซึ่งผู้ที่ได้รับจะมีอาการรุนแรง หมดสติ และ ถึงตายทันที ได้โดยไม่ต้องมีอาการนำ