วัดศรีชุม อำเภอเมืองฯ จังหวัดสุโขทัย
วัดศรีชุม อำเภอเมืองฯ จังหวัดสุโขทัย
พระพักตร์ของพระพุทธรูปปางมารวิชัยดูเอิบอิ่มเต็มตาตามคติช่างสุโขทัย
ความยิ่งใหญ่ขององค์พระอจนะนั้น ยิ่งดูศักดิ์สิทธิ์เร้นลับเมื่อเดินผ่านช่องและบันไดแคบๆ
ไปยังผนังด้านข้างองค์พระ ที่ช่องเล็กๆ นั้นเมื่อเสียงใดถูกเปล่งออกมาจะก้องสะท้อนทั่วอุโบสถ
ผนวกกับความอลังการขององค์พระประธาน คงเป็นอีกความอัศจรรย์หนึ่งซึ่งสืบเนื่องถึงที่มาของ
ความเชื่อที่ว่า พระอจนะพูดได้พระอจนะ องค์พระประธาน วัดศรีชุม เป็นพระพุทธรูปปูนปั้นปาง
มารวิชัย หน้าตักกว้าง 11 เมตร 30 เซนติเมตร ประดิษฐานอยู่ในวิหารของวัด วิหารนี้มีลักษณะเป็นรูป
ทรงสี่เหลี่ยมคล้ายมณฑป ไม่มีหน้าต่าง หลังคารูปโค้งคล้ายโดมมุงด้วยกระเบื้องดินเผา
แต่ได้พังทลายลงแล้วทั้งหมด เหลือเพียงฝาผนังก่ออิฐถือปูนทั้งสี่ด้าน ฝาผนังด้านใต้มีช่องให้เข้าออก
ได้ ด้านซ้ายมือมีช่องคูหาเล็กๆ ที่เดินเข้าไปได้ ทางเดินจะเป็นบันไดขึ้นไปได้ถึงฝาผนังด้านข้างองค์
พระอจนะ และถึงสันของฝาผนัง ซึ่งปัจจุบัน เนื่องจากไม่มีหลังคา จึงสามารถขึ้นไปชมทิวทัศน์เมือง
สุโขทัยโบราณนี้ได้ ในบริเวณทางเดินนี้ ปรากฎความงดงามทางศิลปะ คือ
ฝาผนังทางเดินเป็นภาพจิตรกรรมเก่าแก่ อายุเกือบ 700 ปี แต่เลือนหายไปจนเกือบจะมองไม่เห็น
ส่วนบนเพดานพบแผ่นหินชนวนขนาดใหญ่ที่แกะสลักลวดลายเป็นเรื่องพุทธชาดก
ซึ่งมีคำบรรยายด้วยอักษรไทยโบราณสมัยสุโขทัย รวมทั้งสิ้นจำนวน 50 ภาพ ได้สันนิษฐานกันว่า
ทางเดินนี้สร้างขึ้นจากกุศโลบายพระมหากษัตริย์ในสมัยพระร่วง ที่ใช้ความเชื่อความศรัทธา
ในศาสนาของชาวบ้านและทหารในสร้างขวัญและกำลังใจ และสร้างความหึกเหิมให้เหล่าทหาร
ด้วยการพูดออกมาจากช่องเล็กๆ ที่อยู่ด้านข้างองค์อจนะ ให้คล้ายกับว่าเสียงที่พูดเป็นวาจาที่เปล่งออกมา
จากพระอจนะนอกจากนี้ พบโบราณสถานที่ล้อมรอบด้วยคูน้ำ คือ ฐานวิหาร 2 หลัง มณฑปขนาดเล็กก่อ
ด้วยอิฐเลียนแบบมณฑปใหญ่ เจดีย์ 9 องค์ พระอุโบสถอยู่นอกคูน้ำ และสระน้ำอีก 3 สระ