ต่อมไพเนียล (Pineal gland)
ต่อมไพเนียล (Pineal gland)
ที่มา:http://www.crystalinks.com/pinealcolors2.jpg
ต่อมไพเนียล (Pineal gland)เป็นต่อมเล็กมีขนาดประมาณ 4-8มิลลิเมตร อยู่กึ่งกลางระหว่างเซรีบลัมซีกซ้ายและซีกขวา หน้าที่ของต่อมไพเนียลยังไม่ทราบแชัด แต่จากการศึกษาพบว่า ต่อมไพเนียลผลิต และหลั่งฮอร์โมนเมลาโทนิน (melatonin) ซึ่งเชื่อว่าทำหน้าที่ควบคุมการหลับ อารมณ์ การเข้าสู่วัยหนุ่มสาว และการสืบพันธุ์
ที่มา:http://www.vcharkarn.com/uploads/3/3938.jpg
เมลาโทนิน เป็นฮอร์โมนที่เป็นสารจำพวกเอมีน การหลั่งฮอร์โมนเมลาโทนินจากต่อมไพเนียลเกี่ยวข้องกับแสง
และความสั้น-ยาวของช่วงกลางวัน-กลางคืน กล่าวคือในเวลากลางวัน เมื่อเรติน่าในลูกนัยน์ตารับแสงก็จะส่งกระแสประสาทไปยัวเซลล์ประสาทซิมพาเธ ติก และจะส่งต่อไปยังต่อมไพเนียลเพื่อยับยั้งการหลั่งฮอร์โมนเมลาโทนิน และในนเวลากลางคืนที่ไม่ได้รับแสง ต่อมไพเนียลจะหลั่งออกมามากขึ้น ดังนั้นต่อมไพเนียลจะหลั่งฮอร์โมนเมลาโทนินเวลากลางคืนมากกว่ากลางวัน
ที่มา:http://i746.photobucket.com/albums/xx108/Superni_album/Pakinnaka%20Reflection/pic1.jpg
เมลาโทนินจะกระตุ้นการนอนหลับในเวลากลางคืน และยับยั้งการหลั้งโกนาโดโทรฟินรีลิสซิงฮอร์โมนจากไฮโพทาลามัส จากการศึกษาพบว่าเด็กก่อนวัยรุ่นจะมีปริมาณเมลาโทนินสูงมากในเลือดดังนั้นจึงเชื่อว่าเมลาโทนินทำหน้าที่ควบคุมการเข้า
วัยหนุ่มสาว นอกจากนี้ยังเชื่อว่าเกี่ยวข้องกับพฤติกรรมทางเพศของสัตว์ด้วย เช่น ฤดูหนาวกลางวันสั้นทำให้มีเมลาโทนินหลั่งมาก โดยเมลาโทนินยับยั้งการหลั่งฮอร์โมนเพศ ทำให้สัตว์ไม่ผสมพันธุ์หน้าหนาว
วัยหนุ่มสาว นอกจากนี้ยังเชื่อว่าเกี่ยวข้องกับพฤติกรรมทางเพศของสัตว์ด้วย เช่น ฤดูหนาวกลางวันสั้นทำให้มีเมลาโทนินหลั่งมาก โดยเมลาโทนินยับยั้งการหลั่งฮอร์โมนเพศ ทำให้สัตว์ไม่ผสมพันธุ์หน้าหนาว
ที่มา:http://www.skn.ac.th/skl/project1/hor48/hor31.jpg
ต่อมไพเนียลของสัตว์มีกระดูกสันหลังบางชนิด เช่น สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำบางชนิด เช่น ทัวทารา ที่พบบนเกาะทางใต้ของนิวซีแลนด์ ไม่ได้ทำหน้าที่สร้างฮอร์โมน แต่จะเป็นตาที่สาม โดยทำหน้ารับแสง และภาพเช่นเดียวกับเรตินา