สนุกกับการปั้น   โดย: ดร.พัฒนา ชัชพงศ์

มาบริหารกล้ามเนื้อมือน้อยๆ ด้วยการปั้นกันเถอะ

จะปั้นดินน้ำมัน ดินเหนียว หรือแป้งโดก็ได้ไม่ว่ากัน แต่ก่อนปั้นเรามีเทคนิคและประโยชน์ของการปั้นมาฝากค่ะ

มาเยสกี้และคนอื่นๆ (Mayesky and others, 1995) กล่าวว่า เด็กๆ จะปั้นอยู่ 2 แบบคือ

1. การปั้นแบบวิเคราะห์ (Analysis) ปั้นโดยการใช้ดินทั้งก้อนแล้วดึงส่วนต่างๆ ย่อยออกมาเป็นแขน ขา เด็กจะมองเห็นสิ่งต่างๆ เป็นส่วนรวมก่อนแล้วจึงเห็นส่วนปลีกย่อยที่หลัง เช่น เห็นต้นไม้หรือนึกถึงต้นไม้ทั้งต้น ต่อมาจึงเห็นส่วนย่อยคือ ดอกไม้ กิ่ง ก้าน

2. การปั้นแบบสังเคราะห์ (Synthesis) คือการปั้นส่วนย่อยๆ ที่ต้องการจนครบแล้วจึงนำมาประกอบเข้าด้วยกันเป็นรูปร่างที่สมบูรณ์ เป็นการคิดส่วนย่อยและมองเห็นความสัมพันธ์ระหว่างกัน

ส่วนสเชอร์มาชเชอร์ (Schirrmacher, 1998) บอกว่าพัฒนาการทางการปั้นของเด็กแบ่งได้เป็น 4 ขั้นคือ

1. ขั้น “ นี่คืออะไร” อายุ 1 - 2 ปี เด็กจะใช้ประสาทสัมผัสทดสอบคุณสมบัติของดินน้ำมัน เด็กดม ชิม ขยำ กด บี้ ศึกษาดินน้ำมัน

2. ขั้น “ สำรวจและทดสอบดินน้ำมัน” อายุ 2 - 3 ปี เด็กจะใช้ส่วนต่างๆ ของร่างกายสำรวจและทดลองทำเช่น ม้วน จิ้มให้เป็นรู ดึงให้ยืด ตบให้แบน ทำซ้ำหลายๆ ครั้ง

3. ขั้น “ ดูซิ ฉันทำอะไรได้บ้าง” เด็กอายุ 3 - 4 ปี วัยนี้เด็กเริ่มใช้ความคิดสร้างสรรค์ประกอบกับชิ้นงานที่ทำขึ้นเช่น ใช้มือคลึงดินน้ำมันเป็นเส้นยาวๆ เด็กอาจจะทำเสียงขู่ ฟ่อๆเหมือนงูที่เลื้อยส่งเสียงไปรอบๆ ห้อง

4. ขั้น “ ต้องการสื่ออื่นๆ ประกอบ” เด็ก 4 - 5 ปี วัยนี้สามารถเพิ่มรายละเอียดโดยการนำสื่อและอุปกรณ์ประกอบ เช่น มีไม้ไอศกรีม กระดุม ไม้จิ้มฟันและสามารถตั้งชื่อชิ้นงานและรู้สึกภาคภูมิใจในชิ้นงานของตัวเอง

การจัดกิจกรรมการปั้นสำหรับเด็กๆ วัยอนุบาลนั้น จึงควรมีความหลากหลายให้เด็กๆ ได้เลือกตามขั้นพัฒนาการ นอกจากนี้ยังควรจัดให้มีสื่อประกอบวางไว้คู่กันด้วยนะคะ เช่น ดินเหนียว ไหมพรม ไม้ไอกครีม ลูกปัดหลากสี กระดุม ฝาขวดน้ำอัดลม เด็กๆ จะได้รู้สึกท้าทายและสนุกเพิ่มขึ้นด้วยค่ะ

 สนุกการปั้นช่วยเสริมพัฒนาการ
* ส่งเสริมทักษะการคิดวางแผนและการแก้ปัญหา
* ส่งเสริมความเชื่อมั่นในตนเองและการกล้าแสดงออก
* ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์
* ส่งเสริมการรู้จักรูปทรงต่างๆ ตามจินตนาการ
* ฝึกทักษะการสื่อสาร
* ทำกิจกรรมด้วยความสนุกสนานเพลิดเพลิน
* ส่งเสริมความสามารถของกล้ามเนื้อการประสานสัมพันธ์ระหว่างมือกับตา

 เทคนิคสนุกปั้นกับหนูๆ อนุบาล
* ล้อมวงพูดคุยเกี่ยวกับสื่อที่ใช้สำหรับการปั้น
* ปล่อยเด็กๆ ปั้นดินเหนียวเป็นรูปต่างๆ อย่างเสรี
* ให้หนูๆ เลือกไหมพรม ลูกปัดสีดำ หลอดกาแฟ ฝาขวดน้ำอัดลม ฯลฯ มาตกแต่งดินเหนียวที่ปั้นไว้ ระหว่างทำกิจกรรมอาจจะคอยชวนพูดคุยซักถามและต้องยอมรับความคิดเห็นของเด็กด้วยนะคะ
* ให้หนูๆ เล่าเรื่องเกี่ยวกับชิ้นงานของตัวเอง

ขอขอบคุณ : ดร.พัฒนา ชัชพงศ์ อาจารย์ ภาควิชาการศึกษาปฐมวัย คณะศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร