ผู้แต่งลิลิตตะเลงพ่าย
ผู้แต่ง
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิดชิโนรส
จุดมุ่งหมายการแต่ง
เพื่อสดุดีวีรกรรมของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ในสงครามยุทธหัตถี
ความเป็นมาของเรื่อง
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ทรงได้เค้าความเรื่องลิลิตตะเลงพ่าย มาจากพระราชพงศาวดาร เมื่อครั้งสมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงกระทำยุทธหัตถีใน พ.ศ. ๒๑๓๕ ทรงนิพนธ์เรื่องนี้ขึ้นใน พ.ศ. ๒๓๗๔ สมัยรัชการที่ ๓
ลักษณะคำประพันธ์
แต่เป็นลิลิตสุภาพ ประกอบด้วยร่ายสุภาพ โคลงสองสุภาพ โคลงสามสุภาพ และโคลงสี่สุภาพ สลับกันตามความเหมาะสมของเนื้อความในเรื่อ คำสุดท้ายของบทประพันธ์ที่มาก่อนจะส่งสัมผัสไปยังคำที่ ๑ หรือคำที่ ๒ หรือคำที่ ๓ ของบทต่อไปตลอดทั้งเรื่อง เรียกว่า เข้าลิลิต ลิลิตจะเริ่มต้นด้วยร่ายนำ ซึ่งเป็นบทยอพระเกียรติพระมหากษัตริย์ และสดุดีความรุ่งเรืองของบ้านเมือง