คำขวัญ :

" เมืองมะขามหวาน อุทยานน้ำหนาว
ศรีเทพเมืองเก่า เขาค้ออนุสรณ์ นครพ่อขุนผาเมือง "

จังหวัดเพชรบูรณ์ไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าสร้างขึ้นในสมัยใดและใครเป็นผู้สร้าง สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงสันนิษฐานว่า เป็นเมืองที่สร้างขึ้นในสมัยสุโขทัย เพราะมีการสร้างสถาปัตยกรรมแบบเดียวกับสุโขทัย และในหลักศิลาจารึกสมัยสุโขทัยหลักที่ 93 ได้กล่าวถึงเมืองเพชรบูรณ์ว่า เป็นเมืองที่อยู่ในอาณาจักรสุโขทัย ซึ่งเพชรบูรณ์คงเป็นเมืองที่มีความสำคัญทางยุทธศาสตร์มิใช่น้อย เพราะปรากฏหลักฐานในพระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ว่าเป็นเส้นทางเดินทัพหลายครั้ง โดยเฉพาะเมื่อถึงสมัยกรุงธนบุรี เจ้าพระยาจักรี (พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก) ได้นำกองทัพตีทัพอะแซหวุ่นกี้ ที่ล้อมเมืองพิษณุโลกออกมาได้ และก็ได้มาชุมนุมพักทัพที่เมืองเพชรบูรณ์ด้วย ในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 จอมพล ป. พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีสมัยนั้น ได้ดำเนินการย้ายเมืองหลวงจากกรุงเทพฯ ไปอยู่ที่จังหวัดเพชรบูรณ์ เพราะมีชัยภูมิที่ตั้งอยู่ในวงเขาล้อมรอบ ทำให้ศัตรูรุกรานได้ยาก แต่แผนการนี้ต้องยกเลิกไปเมื่อ จอมพล ป.พิบูลสงคราม ลาออกจากตำแหน่ง และสงครามโลกได้ยุติลง

จังหวัดเพชรบูรณ์ มีเนื้อที่ประมาณ 12,678 ตารางกิโลเมตร แบ่งการปกครองออกเป็น 11 อำเภอ คือ อำเภอเมืองเพชรบูรณ์ อำเภอหล่มสัก อำเภอหล่มเก่า  อำเภอชนแดน อำเภอหนองไผ่ อำเภอบึงสามพัน อำเภอวังโป่ง อำเภอวิเชียรบุรี อำเภอศรีเทพ อำเภอน้ำหนาว และอำเภอเขาค้อครับ