คำกิริยาที่ควรรู้

              Imasu                 = มี (สิ่งมีชีวิต)                      iru

              Arimasu               = มี (สิ่งมีชีวิต)                     aru

              Desu                   = เป็น , อยู่ , คือ คล้ายกับ Verb to be ในภาษาอังกฤษ แต่ จะอยู่ท้ายสุดของประโยคเสมอ 

              Wasuremasu        = ลืม                                 wasureru 

              Ikimasu               = ไป                                  iku

              Tabemasu           = กิน                                  taberu

              Mimasu                = ดู , มอง                           miru 

              Hanashimasu        = พูด                                  hanasu 

              Iimasu                 = พูด , บอก                         iu 

              Aimasu                = พบ                                 au 

              Shimasu              = ทำ                                  suru 

              Benkyo shimasu    = เรียน                               benkyo suru 

              Utaimasu             = ร้องเพลง                          utau 

              Kaimasu               = ซื้อ                                 kau 

              Kaerimasu            = กลับบ้าน                          kaeru 

              Kakimasu             = เขียน                               kaku 

              Wakarimasu          = เข้าใจ                             wakaru 

              Nomimasu            = ดื่ม                                 nomu

              Machimasu           = รอ                                  matsu 

              Yomimasu            = อ่าน                                yomu 

              Kikimasu               = ฟัง                                 kaku 

              Hatarakimasu        = ทำงาน                            hataraku

              Hajimarimasu         = เริ่มต้น                             hajimaru 

              Owarimasu            = เลิก                                owaru 

              Arukimasu             = เดิน                                aruku 

              Kaburimasu           = สวมหมวก                         kaburu

              Nakimasu              = ร้องไห้                             naku 

              Naraimasu             = เรียน                               narau 

              Tachimasu            = ยืน                                  tatsu 

              Shinimasu             = ตาย                                shinu 

              Suwarimasu          = นั่ง                                  suwaru

              Demasu               = ออก                                deru 

              Oshierimasu          = สอน                                oshieru 

              Okimasu               = ตื่น                                 okiru 

              Nemasu               = นอน                                neru 

              Tomemasu           = จอด                                tomeru 

              Oboemasu            = จำ                                  oboeru

              Ai shimasu            = รัก                                  ai suru

              Ryokou shimasu     = เที่ยว                              ryokou suru

       กิริยาที่ได้บอกไปบ้างแล้วนั้นอยู่ในรูปสุภาพ –masu (ด้านซ้าย) ส่วนด้านขวาคือรูปธรรมดาภาษาญี่ปุ่นนั้นก็มีทั้งรูปสุภาพและไม่สุภาพ เช่น คำว่า tabemasu ที่แปลว่ากิน และ อยู่ในรูปสุภาพ จะเปลี่ยนเป็นรูปธรรมดาคือคำว่า taberu เป็นการผันกิริยาชนิดหนึ่งในหลายชนิด ซึ่งการผันกิริยาบางชนิดยากมากจะเห็นว่าญี่ปุ่นให้ความสำคัญกับการพูดมาก ทำให้คำๆเดียวผันได้เป็นสิบๆแบบสำหรับการทำคำกิริยาให้เป็นรูปปฏิเสธ ถ้ากิริยานั้นอยู่ในรูปสุภาพ ให้เปลี่ยน –masu เป็น –masen ถ้าเป็นรูปธรรมดาให้เติม –anai หรือ –nai ไว้ท้ายกิริยานั้น 

       เช่น tabemasen หรือ tabenai 

              (กิริยากลุ่มที่2) -raremasu , (กิริยากลุ่มที่1) -aremasu ถ้าต่อท้ายคำกิริยาจะแสดงว่าทำสิ่งนั้นได้ แต่ก็มีอีกความหมายคือถูกกระทำ 

              อย่างเช่น taberu แปลว่ากิน taberaremasen จะแปลว่ากินไม่ได้ 

              (กิริยากลุ่มที่2) -sasemasu , (กิริยากลุ่มที่1) -asemasu ถ้าต่อท้ายคำกิริยาจะแสดงความอนุญาติให้ทำสิ่งนั้นได้

       การแสดงความต้องการที่จะกระทำสิ่งนั้นๆทำได้โดยเติม  (กิริยากลุ่มที่ 2) -tai , (กิริยากลุ่มที่ 1) –itai 

       การแสดงออกว่าจะกระทำสิ่งนั้นๆทำได้โดย (กิริยากลุ่มที่ 1) เปลี่ยนเสียง u เป็น oo  (กิริยากลุ่มที่ 2 ) ตัด ru แล้วเติม yoo

       การผันรูปกิริยาธรรมดาให้เป็นรูปสุภาพทำได้โดย

              กิริยากลุ่มที่ 1

                     กิริยาธรรมดาจะลงท้ายด้วยเสียง “u” กริยาที่ลงท้ายด้วยเสียง “u”  ในทุกกรณี ให้เปลี่ยนเสียง u เป็นเสียง i แล้วเติม masu เป็นรูปสุภาพ ในรูปปฏิเสธแบบสุภาพจะเป็น -masen และแบบธรรมดาจะเป็น –anai

             กิริยากลุ่มที่ 2

                     กิริยาที่ลงท้ายด้วย “ru” เพียงตัวเดียว และหน้า “ru” ต้องเป็นเสียง  “i” หรือ “e” เท่านั้นยกเว้น ikimasu ที่แปลว่า ไป ถือเป็นกริยากลุ่มหนึ่ง

                     การเปลี่ยนรูป ให้ตัด  ru ออกก่อน แล้วจึงเติม -masu ลงไปในรูปปฏิเสธแบบสุภาพจะเป็น -masen และแบบธรรมดาจะเป็น –nai

            กริยากลุ่มที่ 3

                     คือ กริยาที่ลงท้ายด้วย “suru” เท่านั้น ยกเว้น “kuru” = kimasu = มา ซึ่งอยู่ในกลุ่มสามนี้เองการเปลี่ยนจากรูปพจนานุกรมให้เป็นรูปสุภาพ โดย ตัด “suru” ออก แล้วเติม “shimasu

แหล่งที่มา : http://www.arukithai.com/th/kanji2/romanji.asp#a3