กรณท์

ประวัติความเป็นมาของเครื่องหมายราก  หรือกรณท์
 
--------------------------------------------------------------------------------
 
โดย ปรีชา เหล่าพันนา

                  ในสมัยโบราณ การแต่งตำรายังไม่ได้คิดค้นสัญลักษญ์แทนเครื่องหมายรากหรือกรณฑ์ คงใช้คำเต็มว่า กรณฑ์ หรือ ราก   (Radix)    จนกระทั่งในยุคกลาง นักคณิตศาสตร์ชาวลาติน ชื่อ Leonardo Da Pisa ได้ใช้สัญลักษณ์ PX อันเป็นตัวย่อของคำว่า Radix มาใช้เป็นคนแรก ในปี ค.ศ.1220 และถูกนำมาพิมพ์ลงในตำราต่าง ๆ เป็นเวลานานกว่าศตวรรตนอกจากนี้สัญลักษณ์ดังกล่าวยังใช้ในจุดประสงค์อื่น ๆ อีกด้วย เช่นใช้ แทนคำว่า respone , res , ratio , rex และที่คุ้นเคยกันมากคือ recipe ในใบสั่งยาของแพทย์ เป็นต้นในขณะเดียวกันนักเขียนตำราชาวอาหรับก็ใช้ สัญลักษณ์แทนเครื่องหมายรากหรือกรณฑ์ เช่นเดียวกัน โดยใช้สัญลักษณ์แต่ไม่มีอิทธิพลต่อนักแต่งตำราของยุโรปเท่าที่ควร สัญลักษณ์  ได้ปรากฎครั้งแรกในหนังสือ Coss ของ Rudoff (1525) นักคณิตศาสตร์ชาวเยอรมัน แต่ไม่มีใครสนใจ เมื่อ Stifelได้แก้ไขใหม่ในปี ค.ศ.1553  โดยได้เปลี่ยนเป็นสัญลักษณ์ ดังนี้

                   คนมักจะกล่าวกันเสมอๆ ว่า Rudoff ใช้สัญลักษณ์  เพราะมันคล้ายคลึงกับอักษร r เล็ก ตัวย่อของ radixแต่ไม่มีหลักฐานใดยืนยันเรื่องนี้โดยตรง สัญลักษณ์นี้อาจจะได้รับการคิดค้นขึ้นมาตามลำพังก็ได้ อย่างไรก็ตาม มีข้อเท็จจริงที่ว่า ในศตวรรษที 14 และต่อมาภายหลัง เราได้ค้นพบว่ามีหนังสือหลายเล่มหลายเรื่อง ที่ใช้รูปแบบสัญญลักษณ์แสดงความหมายของรากได้มีการพัฒนาขึ้นหลายครั้ง เช่น Viacq ได้ใช้

                   สำหรับรากที่สอง
                   สำหรับรากที่สาม
                 สำหรับรากที่สี่
                  นอกจากนี้ Rahn (ค.ศ. 1622-1676) ได้ใช้
                   สำหรับรากที่สอง  สำหรับรากที่สาม  สำหรับรากที่สี่
                 สำหรับรากที่หก  สำหรับรากที่แปด

                  นักเขียนตำราฝรั่งเศส อังกฤษ และอิตาเลียน แห่งศตวรรษที่ 16 ยอมรับสัญลักษณ์ของเยอรมันนี้อย่างช้า ๆ แท้ที่จริงนักเขียนเยอรมันเอง ก็ไม่ได้ ชอบสัญลักษณ์เช่นนี้กันหมดทุกคน สัญลักษณ์ i (มาจากLatus = ข้าง หมายถึงด้านของจัตุรัส) ได้ถูกใช้อยู่บ่อย ๆ ดังนั้นเราจึงพบว่า The Ramus - Schoner (ค.ศ. 1592) ได้ใช้สัญลักษณ์

                 14 สำหรับ 
                  lc5 สำหรับ 
                  l s q6 สำหรับ 
                  และ ll 6 สำหรับ  , 1 3 สำหรับ 

                 Cosselin ได้ใช้สัญลักษณะในหนังสือ De Arte Magna ( ค.ศ.1577) ดังนี้

                  L9 สำหรับ 
                  LC8 สำหรับ 
                  LL16 สำหรับ 
                  LV24 PL9 สำหรับ  ( V หมายถึงทั้งหมด P หมายถึงบวก)

                 ในศตวรรษที่ 17 เครื่องหมายรากที่ใช้กันอยู่ในทุกวันนี้ ก็ได้รับการยอมรับจากคนทั่วไป แต่ก็มีการขัดแย้งกันอย่างมากมาย เช่น Stevin ก็ยังคงใช้สัญลักษณ์ เดียวกับที่ Rudoff เคยใช้ คือ

                 สำหรับรากที่สอง 3 สำหรับรากที่สาม
                3 สำหรับรากที่สี่ของรากที่สาม 
                ) (2 สำหรับ .x2
               (2) สำหรับ .

                 Netton ได้ใช้สัญลักษณ์ ดังนี้
                 สำหรับ 
                สำหรับ 
 

                เมื่อก่อนจะสิ้นคริสตวรรษที่ 17 ในหนังสือ Dictioarie Mathematique ของ Ozanam ( ปารีส , 1691 ) ได้ใช้สัญลักษณ์

                C. aab สำหรับ 
               C. a3 +3abb สำหรับ 

     ในศตวรรษที่ 18 ทุกฝ่ายได้ยอมรับเครื่องหมาย  สำหรับรากที่สองและ  สำหรับรากที่สาม