ไลโซโซม (lysosome) ผู้ขนส่งเอนไซม์ เป็นออร์แกเนลล์ที่มีเยื่อหุ้มเพียงชั้นเดียว พบครั้งแรกโดย คริสเตียน เดอ ดูฟ (Christian de Duve)

          ลักษณะรูปร่างกลมรี เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 0.15-0.8 ไมครอน พบเฉพาะในเซลล์สัตว์เท่านั้น โดยพบมากในฟาโกไซทิกเซลล์ (phagocytic cell) เช่น เซลล์เม็ดเลือดขาว และเซลล์ในระบบเรติคูโลเอนโดลิทียม (reticuloendothelial system) เช่น ตับ ม้าม

          นอกจากนี้ยังพบไลโซโซมจำนวนมากในเซลล์ที่ได้รับบาดเจ็บหรือการสลายตัวเอง เช่น เซลล์ส่วนหางของลูกอ๊อด เป็นต้น ไลโซโซมมีเอนไซม์หลายชนิด จึงสามารถย่อยสลายสารต่างๆ ภายในเซลล์ได้ดี จึงมีหน้าที่สำคัญคือ

      1) ย่อยสลายอนุภาคและโมเลกุลของสารอาหารภายในเซลล์

      2) ยอยหรือทำลายเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอมต่างๆ ที่เข้าสู่ร่างกายหรือเซลล์ เช่น เซลล์เม็ดเลือดขาวกินและย่อยสลายเซลล์แบคทีเรีย

      3) ทำลายเซลล์ที่ต่ยแล้ว หรือเซลล์ที่มีอายุมากโดยเยื่อของไลโซโซมจะฉีกขาดได้ง่าย แล้วปล่อยเอนไซม์ออกมาย่อยสลายเซลล์ดังกล่าว

     4) ย่อยสลายโครงสร้างต่างๆ ของเซลล์ในระยะที่เซลล์มีการเปลี่ยนแปลงและมีเมตามอร์ฟอซีส (metamorphosis) เช่น เซลล์ส่วนหางของลูกอ๊อด  

ไลโซโซม (lysosome)