ชื่อโรค  : โรคสมองเสื่อม / อัลไซเมอร์   หรือ  Alzheimer's disease หรือ  AD

อยุ่ในกลุ่มโรคประเภท : ระบบประสาท

ผู้ค้นพบ : อาลอยส์ อัลซไฮเมอร์ (Alois Alzheimer)

สาเหตุ
 

  เชื้อโรค :  -
  พฤติกรรม/จิตใจ : ความผิดปกติที่มีผลโดยตรงต่อสมอง ซึ่งเป็นศูนย์การสื่อสารในการควบคุมความ ความรู้สึก และการตอบสนองของเราการสื่อสารที่สำคัญต่าง ๆ ในร่างกายจะถูกส่งผ่านสมอง   โดยมีสารเคมีที่เรียกว่า สารสื่อประสาท (NEURO-TRANSMITTER) เป็นตัวสื่อสาร จะช่วยนำคำสั่งจากสมองไปยังอวัยวะเป้าหมายเพื่อเกิดการทำงานขึ้น สำหรับสารสื่อประสาทที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อความจำของเราคือ สารอะเซติลโคลีน (ACETYLCHOLINE) ซึ่งนักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าสารนี้ช่วยทำให้มนุษย์มีความสามารถในการจำ 
   หากในสมองมีสารนี้ลดน้อยลง จะทำให้เซลล์สมอง มีปัญหาในการสื่อสาร และพบว่าผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์ มีระดับของสารอะเซติลโคลีนลดลงอย่างมาก ซึ่งเชื่อว่า เป็นเหตุทำให้ความสามารถในการจำ และการใช้เหตุผลของผู้ป่วยลดลงตามไปด้วย ปริมาณสารอะเซติลโคลีนนี้ ส่วนหนึ่งถูกควบคุมโดยเอนไซม์ที่มีชื่อว่า อะเซติล-โคลีนเอสเทอเรส ซึ่งจะทำหน้าที่ย่อยอะเซติลโคลีน ทำให้สารสื่อประสาทนี้ มีปริมาณน้อยลงในสมอง

อาการของโรค :   อาการทั่วไปที่มักจะพบในผู้ป่วยอัลไซเมอร์คือ การมีความเปลี่ยนแปลง ๓ ด้าน ได้แก่

๑. ความเปลี่ยนแปลงด้านความจำ นึกคำพูดได้ช้าลง สับสนเรื่องวัน เวลา สถานที่ หรือจำบุคคลที่เคยรู้จักหรือคุ้นเคยไม่ได้

๒. ความเปลี่ยนแปลงทางพฤติกรรม เช่น  อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย ก้าวร้าว หวาดระแวง  ซึมเศร้า เฉยเมย หรือบางรายอาจมีการเห็นภาพหลอน

๓. ความเปลี่ยนแปลงในการดำเนินชีวิตประจำวัน เช่น ไม่สามารถเดินทางไปในสถานที่คุ้นเคย หรือไม่สามารถใช้อุปกรณ์ต่างๆ ได้ ทั้งที่ปกติใช้อยู่เป็นประจำ

วิธีรักษา :   พบว่าในปัจจุบัน โรคอัลไซเมอร์ ยังไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ เป็นการรักษาเพื่อให้อาการดีขึ้น ให้ผู้ป่วยสามารถช่วยเหลือตัวเองได้ และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น   

    เหตุผลหนึ่งที่ผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์ มีความจำเสื่อม เนื่องจากมีระดับของสารสื่อประสาทอะเซติลโคลีน จึงมีการพัฒนายา ซึ่งสามารถยับยั้งเอนไซม์อะเซติลโคลีนเอสเทอเรส ซึ่งน่าจะให้สารอะเซติลโคลีนคงเหลืออยู่มากขึ้น

    ปัจจุบันมียาที่เรียกว่า สารยับยั้งอะเซติลโคลีนเอสเทอเรส ซึ่งช่วยลดการย่อยสารอะเซติลโคลีน และเป็นการรักษาระดับของอะเซติลโคลีน ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์ในระยะเริ่มต้น และระยะปานกลาง ในการรักษาอาการความจำเสื่อม

   สารยับยั้งอะเซติลโคลีนเอสเทอเรสหลายตัว อาจมีอาการข้างเคียงในคนไข้บางคน เช่น ทำให้คลื่นไส้ อาเจียน ท้องร่วง ผู้ป่วยที่มีอาการเหล่านี้ควรปรึกษาแพทย์

    ผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์ในระยะต้นๆ มักมีพฤติกรรมต่างๆ เกิดขึ้น เช่น ซึมเศร้านอนไม่หลับ ตื่นตกใจง่าย ก้าวร้าว ไม่สนใจทำกิจวัตรประจำวัน การให้คำปรึกษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ จะช่วยให้ผู้ป่วยลดความวิตกกังวล หรือซึมเศร้า ซึ่งเกิดจากโรคอัลไซเมอร์ พร้อมทั้งการให้ยาเพื่อรักษาอาการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นได้ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะเป็นผู้ให้คำปรึกษา และวิธีการรักษาได้อย่างเหมาะสมที่สุด
 

วิธีป้องกัน : 1.  การกินสารต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidants) ให้เหมาะสม ไม่ว่าจะเป็นวิตามินเอ วิตามินซี หรือวิตามินอี สารเหล่านี้มีอยู่ในพืชผักตามธรรมชาติแล้ว ไม่จำเป็นต้องซื้อหามาแพงๆ
                        

 2.  การกินน้ำมันปลาให้เพียงพอ เพราะน้ำมันปลาช่วยลดการอักเสบ ไม่ว่าจะเป็นในส่วนต่างๆ ของร่างกายหรือสมอง 
                        

3.  กินอาหารเสริม Phosphatidylserine แต่ตามข่าวบอกว่าแหล่งข่าวเองก็ไม่แน่ใจว่าสารตัวนี้จะช่วยได้จริงหรือเปล่า ชื่ออาหารเสริมอ่านยากและฟังดูแพงและน่าจะหาซื้อไม่ง่ายนักในประเทศไทย
                        

4.  กินแกงที่ใส่เครื่องแกงรสจัด เพราะมีงานวิจัยจากสิงค์โปร์พบว่าผู้กินแกงใส่เครื่องแกงสัปดาห์ละครั้งมีความทรงจำที่ดีกว่าผู้ไม่ได้กิน วิธีนี้น่าจะเหมาะสมกับคนไทยเรามากที่สุด
                       

5.  ออกกำลังกายสมองอย่างสม่ำเสมอ ตามข่าวว่ามีงานวิจัยพิสูจน์แล้วเรื่องใช้สมองคิดเยอะๆ ลดความเสื่อมของสมองได้ดี วิธีนี้ไม่มีต้นทุน

สะท้อนความคิดเห็น
 

ทำไมสนใจศึกษาเรื่องนี้ :  คิดว่าเป็นโรคที่น่าสนใจ อีกโรคหนึ่ง  เพราะในปัจจุบัน เริ่มพบผู้ป่วยเพิ่มมากขึ้นโดยเฉพาะ ผู้สูงอายุ  อีกทั้งยังไม่มีวิธีที่ช่วยรักษาให้หายขาด มีเพียงการรักษาให้อาการดีขึ้นเท่านั้น อาจจะเป้นโรคที่ผู้สูงอายุทุกคนจะต้องเป็นก็ได้ ด้วยตัวเลจของอายุทำให้การทำงานของระบบต่างๆเสื่อม รวทั้ง ระบบสมองด้วย
 

 คิดอย่างไรกับโรคนี้ :  เป็นโรคที่น่ากลัวอีกโรคหนึ่ง  เเหมจะดูเหมือนไม่มีอะไรที่น่ากลัวมากมายเหมือนกับโรคอื่นๆที่เป็นเเล้วรักษาไม่ทันอาจจะตายได้ เเต่โรคนี้ถ้าเป็นมากๆเเล้วจะทำให้ สมองในการจดจำสิ่งต่างลดน้อยลงเรื่อยๆ ใช้ชีวิตประจำวันผิดเเปลกไปจากเดิม อารมณ์เเปรปรวนง่าย เเละที่อันตรายที่สุด อาจจะจำอะไรไม่ได้เลยเเม้เเต่ ชื่อตัวเอง ดังนั้นหากมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคนี้ควรพบเเพทย์ เเละปฎิบัติตามการรักษาที่ถูกต้อง