คุณภาพมาตรฐานของน้ำแร่

1.ใส ไม่มีตะกอน

2.แร่ธาตุที่มีอยู่ในน้ำแร่ธรรมชาติต้องมีปริมาณที่ไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย ได้แก่
- ทองแดง ไม่เกิน 1 มิลลิกรัม /น้ำแร่ธรรมชาติ 1 ลิตร
- แมงกานีส ไม่เกิน 2 มิลลิกรัม/น้ำแร่ธรรมชาติ 1 ลิตร
- บอเรต ไม่เกิน 5 มิลลิกรัม/น้ำแร่ธรรมชาติ 1 ลิตร
- สารหนู ไม่เกิน 0.05 มิลลิกรัม/น้ำแร่ธรรมชาติ 1 ลิตร
- แบเรียม ไม่เกิน 1 มิลลิกรัม/น้ำแร่ธรรมชาติ 1 ลิตร
- แคดเมียม ไม่เกิน 0.003 มิลลิกรัม/น้ำแร่ธรรมชาติ 1 ลิตร
- โครเมียม ไม่เกิน 0.05 มิลลิกรัม/น้ำแร่ธรรมชาติ 1 ลิตร
- ตะกั่ว ไม่เกิน 0.01 มิลลิกรัม/น้ำแร่ธรรมชาติ 1 ลิตร
- ปรอท ไม่เกิน 0.001 มิลลิกรัม/น้ำแร่ธรรมชาติ 1 ลิตร
- ซิลีเนียม ไม่เกิน 0.05 มิลลิกรัม/น้ำแร่ธรรมชาติ 1 ลิตร
- ไบเดรต ไม่เกิน 50 มิลลิกรัม/น้ำแร่ธรรมชาติ 1 ลิตร
- พลวง ไม่เกิน 0.005 มิลลิกรัม/น้ำแร่ธรรมชาติ 1 ลิตร
- นิเกิล ไม่เกิน 0.02 มิลลิกรัม/น้ำแร่ธรรมชาติ 1 ลิตร

3.สารปนเปื้อน
- ไซนาไมต์ ไม่เกิน 0.07 มิลลิกรัม/น้ำแร่ธรรมชาติ 1 ลิตร
- ไบไดรต์ ไม่เกิน 0.02 มิลลิกรัม/น้ำแร่ธรรมชาติ 1 ลิตร
- ไม่พบสารกำจัดศัตรูพืชและสัตว์
- ไม่พบโพลีคลอริเนตเดตไนพีนีล
- ไม่พบสารลดความตึงผิว
- ไมพบน้ำมันแร่
- ไม่พบโพลีนิวเคลียร์อะโรแมติกไฮโดรคาร์บอน

4.ต้องไม่พบจุลินทรีย์
- แบคทีเรียชนิดโคลิฟอร์มน้อยกว่า 2.2 ต่อน้ำแร่ธรรมชาติ 100 มม.
- ไม่พบแบคทีเรียชนิดอี.โคไล (Escherichia coll)
- ไม่มีจุลินทรีย์ที่ทำให้เกิดโรค

ฉลากของน้ำแร่ต้องแสดงข้อมูลต่างๆ เหล่านี้

- ชื่อของน้ำแร่ธรรมชาติ โดยต้องแสดงแหล่งที่มาของน้ำแร่ธรรมชาตินั้น โดยอาจมีชื่อทางการค้าประกอบด้วยหรือไม่ก็ได้ และกำกับด้วยชื่อที่  แสดงการปรับปริมาณก๊าซของน้ำแร่ธรรมชาติตามมาตรฐาน Joint FAO/WHO, Codex

- แสดงชื่อของแร่ธาตุที่สำคัญ

- การผ่านกรรมวิธี แสดงคำเตือนซึ่งมีขนาดความสูงไม่น้อยกว่า 2 มม. เห็นชัดในกรอบสี่เหลี่ยมสีแดงพื้นขาว ดังต่อไปนี้ มีฟลูออไรด์ สำหรับน้ำกแร่ธรรมชาติที่มีปริมาณฟลูออไรด์มากกว่า 1 มิลลิกรัมต่อน้ำแร่ธรรมชาติ 1 ลิตร และต้องเพิ่มคำเตือน ผลิตภัณฑ์นี้ไม่เหมาะสำหรับทารกและเด็กอายุต่ำกว่า 7 ปี สำหรับน้ำแร่ที่มีฟลูออไรด์มากกว่า 2 มิลลิกรัมต่อน้ำแร่ธรรมชาติ 1 ลิตร

- ต้องมีข้อความเป็นภาษาไทย มีลักษณะการปรากฏให้เห็นชัดเจนที่ภาชนะบรรจุ

- มีใบสำคัญการขึ้นทะเบียนตำรับอาหาร หรือการใช้ฉลากอาหารตามประกาศกระทรวงสาธารณสุขฉบับที่ 146 (พ.ศ.2535) เรื่องน้ำแร่ ลงวันที่ 30 กันยายน พ.ศ.2535

ชนิดของน้ำแร่อาจแบ่งได้ดังนี้

1. ตามอุณหภูมิของแหล่งน้ำ

1.1 ชนิดเย็น (cold หรือ nonthermal) อุณหภูมิต่ำกว่า 20 ํ ซ.

1.2 ชนิดอุ่น (tepid หรือ thermal tepid) อุณหภูมิระหว่าง 20-30ํ ซ.

1.3 ชนิดร้อน (thermal) อุณหภูมิระหว่าง 36-42 ํ ซ.

1.4 ชนิดร้อนจัด (hyperthermal) อุณหภูมิมากกว่า 42 ํซ. ขึ้นไป

2. ตามการใช้ประโยชน์

2.1 น้ำแร่ใช้เป็นเครื่องดื่ม

2.2 น้ำแร่ที่ใช้รักษาโรค อาจใช้ดื่มหรือใช้อาบ

น้ำแร่มีคุณสมบัติทางออสโมซิสต่อเนื้อเยื่อและเลือด น้ำแร่ที่มีแรงดัน ออสโมติก (osmotic pressure) น้อยกว่าเลือด เรียกว่า hypotomic น้ำแร่ที่มี แรงดันออสโมติกเท่ากับเลือด เรียกว่า isotomic น้ำแร่ที่มีแรงดันมากกว่าเลือด เรียกว่า hypertomic

3. ตามองค์ประกอบทางเคมี

3.1 ชนิดที่มีก๊าซละลายอยู่ ได้แก่ คาร์บอนไดออกไซด์ ไฮโดรเจน-ซัลไฟด์ ไนโตรเจน มีเทน ออกซิเจน

3.2 ชนิดที่มีเกลือ ได้แก่

- Saline : มีสารโซเดียมไอออนเป็นส่วนใหญ่ นอกจากนี้มี แมกนีเซียมไอออน โพแทสเซียมไอออน แคลเซียมไอออน คลอไรด์ไอออน และซัลเฟตไอออน

- Alkaline : มีโซเดียมไบคาร์บอเนต โซเดียมคาร์บอเนต เป็น ส่วนใหญ่

- Alkaline-earth : มีแคลเซียมซัลเฟตและแคลเซียมคาร์บอเนต

- Ferruginous : มีเหล็กเป็นองค์ประกอบในรูปของไบคาร์บอเนต หรือซัลเฟต นอกจากนี้ยังมีโซเดียมคาร์บอเนต โซเดียมซัลเฟต และโซเดียมคลอไรด์

- Siliceous : มี alkaline silicates

- Special water เป็นน้ำชนิดพิเศษที่มีสารกัมมันตภาพรังสี เช่น เรเดียม และลิเธียม และอาจพบสตรอนเชียม นอกจากนี้อาจพบสารหนูและไอโอดีน น้ำชนิดนี้จึงไม่ควรนำมาใช้ ยกเว้นภายใต้คำแนะนำของแพทย์