ตัวอย่าง - อนุกูลมีขลุ่ย 2 เลา

4.  สมุหนาม คือ คำนามบอกหมวดหมู่ของสามานยนาม และวิสามานยนามที่รวมกันมาก ๆ ได้แก่คำว่า คณะ กอง หมู่ ฝูง โขลง พวก กลุ่ม ฯลฯ

               ตัวอย่าง  - โขลงช้างทำลายไร่ข้าวโพดเสียหายหมด

• ฝูงนกพากันออกหากิน
• กองทหารรักษาการณ์อยู่ตลอดเวลา

5. อาการนาม คือ คำเรียกนามธรรม คือใช้เรียกสิ่งที่ไม่มีรูปร่าง ไม่มีขนาดแต่สามารถเข้าใจได้ ส่วนใหญ่จะมีคำว่า “การ" และ “ความ" นำหน้า

คำว่า “การ"

จะนำหน้าคำกริยา เช่น การเรียน การเล่น การวิ่ง การเดิน การกิน การอ่าน เป็นต้น

คำว่า “ความ"

1. ใช้นำหน้าคำกริยาที่เกี่ยวกับจิตใจ หรือมีความหมายในทางเกิด มี เป็น เจริญ เสื่อม เช่น ความคิด ความฝัน ความรัก ความตาย ความทุกข์ ความเจริญ เป็นต้น

2. ใช้นำหน้าคำวิเศษณ์ เช่น ความดี ความเร็ว ความสูง ความถี่ ความหรูหรา เป็นต้น

ข้อควรสังเกต คำว่า “การ" และ “ความ" ถ้าไม่ได้นำหน้าคำกริยาและคำวิเศษณ์ จะเป็นคำ สามานยนาม เช่น การบ้าน การเรือน การไฟฟ้า การประปา ความแพ่ง ความอาญา เป็นต้น

หมายเหตุ

  1. ลักษณนามบางคำ ใช้ซ้ำกับคำนามที่กล่าวมาแล้ว เช่น โรงเรียนหลายโรงเรียน เป็นต้น

2. สมุหนามบางคำใช้ซ้ำกับลักษณนาม มีข้อสังเกตคือ สมุหนามจะอยู่หน้าคำนาม เช่น ฝูงนก โชลงช้าง เป็นต้น ส่วนลักษณนามจะอยู่หลังหรือหน้าจำนวนนับ เช่น นก 1 ฝูง ช้างโขลงหนึ่ง เป็นต้น

หน้าที่ของคำนาม

1. เป็นประธานของประโยค เช่น อุทัยทำการบ้าน ครูสอนนักเรียน เป็นต้น
2. เป็นกรรมของประโยค เช่น แมวถูกหมากัด รถชนสุนัข เป็นต้น
3. เป็นกรรมตรงและกรรมรอง เช่น

   - ธีรภัทร์ซื้อของขวัญให้เบญจกานต์ (ของขวัญเป็นกรรมตรง เบญจกานต์เป็นกรรมรอง)

4. ทำหน้าที่ขยายคำนามอื่น เช่น พลอยพี่สาวของเพชรเป็นหมอ เป็นต้น
5. ขยายคำกริยาเพื่อบอกสถานที่หรือทิศทาง เช่น สรินธรไปโรงเรียน เป็นต้น
6. คำนามที่บอกเวลา ใช้ขยายกริยาหรือคำนามอื่น ๆ เช่น อากาศหนาวมากเวลากลางคืน เป็นต้น
7. ใช้สำหรับเรียกขาน เช่น คุณแม่คะหนูไม่สบายค่ะ เป็นต้น
8. คำนามที่เป็นส่วนเติมเต็มให้กริยา เป็น เหมือน คล้าย เท่า คือ ซึ่งไม่จัดว่าเป็นกรรมของกริยานั้น ๆ เช่น แมวคล้ายเสือ แววเหมือนหม่ำมาก เท่งเป็นตลก เป็นต้น