สุภาษิต คำพังเพยของคนเหนือ
สำนวนสุภาษิต คำพังเพย |
ความหมาย |
1. ฮ่อมหนู หนูไต่ ฮ่อมไหน่ ไหน่เตียว |
1. ทางใครทางมัน คือการจะทำอะไรควรทำตามความสามารถของตน ไม่ควรก้าวก่ายหรือเปลี่ยนงานกันทำ |
2. หันเงินหน้าดำ หันคำหน้าเศร้า |
2. เมื่อเห็นเงิน,ทองคำแล้วทำตาโตมีความโลภครอบงำ |
3. เอาปากไปจู เอาฮูไปใส่ |
3. เวลาทำงานไม่ยอมช่วย ครั้นเค้าทำงานเสร็จก็รีบมา |
4. หางหมาลอดฮั้ว ทุกทู่ทุกถุน คนเนรกุรฮ้ายหลังดีหน้า |
4. คนหน้าไหว้หลังหลอกและคนเนรคุณนั้นคบไม่ได้ |
5. หื้อฮู้แก่หู ฮื้อดูแก่ต๋า หื้อปิ๊จจารณาดีๆ |
5. ให้ทราบแก่หู ให้รู้ด้วยตา ให้พิจารณาอย่างถี่ถ้วน |
6. ส้มก็ปอเกลือ |
6. ไม่ยอมเสียเปรียบซึ่งกันและกัน |
7. หันไม้เนิ้ง จะไปเบี้ยวปากใส่ |
7. เห็นคนพลาดพลั้งอย่าซ้ำเติม |
8. สามคนบ่ดีไปก๊า ห้าคนบ่ดีเตียวเมือง |
8. สามคนอย่าได้ริค้าขาย ห้าคนอย่าริมาท่องเที่ยว |
9. อย่ากินซ้ำ ข้ำเสี้ยง |
9. กินล้างกินผลาญ |
10. อย่าได๊หื้อเปิ้นเสียของ |
10. อย่าได้ไปยุยงให้เขาทำอะไรสูญเสียข้าวของ |
11.มดง่ามมักมันศัตรูมักใส่โต๊ด โผดคนตุ๊กจ้างลืมคุณ |
11. มดง่ามนั้นชอบขึ้นตอมมันหมู ศัตรูมักจะหาเรื่องใส่ร้ายอยู่เป็นนิจ |
12. ไม้ถ่อสั้น ไผบ่ล่ำเอาไปหยั่งวัง |
12. เป็นคำเปรียบเปรยคนที่มีฐานะต่ำต้อยคิดจะไปวัดฐานะกับเศรษฐี |
13. คนง่าวได้จ๋า หม้อแกงหนาได้เดือด |
13. คนที่ไม่ค่อยพูดนั้นเวลาพูดอะไรออกมาย่อมจะมีถ้อยคำที่เจ็บแสบไม่เบา |
14. คนหล็วกขี้ไห้ คนใบ้ขี้ใคร่หัว |
14. คนฉลาดนั้นชอบร้องไห้ คนโง่เขลานั้นชอบหัวเราะ |
15. จิกดอยอยู่ปื๊นตี๋นคนขึ้น จะไปลื่นคนมีเปียร |
15. คนที่มีความเพียรย่อมจะทำสิ่งไหนให้สำเร็จได้ทุกเมื่อ |
16. จะตี๋หมา หื้อผ่อหน้าเจ้า |
16. เราจะทำร้ายเขาจะดูว่าเขานั้นมีเจ้านายบังคับบัญชา |
17. จะหล่อแต๊ก็หน จะจนแต๊ก็หย้าน |
17. จะเข้าไปชนจังๆก็ไม่กล้า จะเข้าไปใกล้ๆก็กลัว |
18. ขึ้นห้องหน้าเขียง |
18. คนที่ไม่เกี่ยวข้องโดยตรงกับเหตุการณ์ |
19. จะไปเปิดเสื้อหื้อเปิ้นหันหลัง จะไปลอกหนังหื้อเปิ้นหันจิ้น |
19. อย่านำความลับของครอบครัวเราไปบอกคนอื่น |
20. ดีแต่กำปาก น้ำใจ๋หากขม |
20.คำพูดไพเราะหวานหูแต่ในใจไม่มีความซื่อสัตย์ |
สุภาษิตคำพังเพยเหล่านี้ บางคนที่เป็นคนถิ่นเหนือก็อาจจะไม่รู้ความหมายแล้ว และบางคนก็อาจจะไม่เคยได้ยินมาก่อนเลย ผู้จัดทำก็เลยได้ไปสอบถามจากผู้รู้ในหมู่บ้านแล้วนำมาจัดเรียงไว้เพื่อให้ความรู้แก่เด็กรุ่นหลัง อยากให้ทุกคนเรียนรู้ไว้บ้างเพื่อเพิ่มพูนความรู้แก่ตนเอง และอยากจะให้ทุกคนได้ช่วยกันอนุรักษ์ภาษาเอาไว้ (ของกิ๋นบ่กิ๋นก็เน่า ของเก่าบ่เล่าก็ลืม) สุภาษิต คำพังเพยเหล่านี้ได้จากคำบอกเล่าของพระอาจารย์ปลัดเสน่ห์ วัดเวฬุวัน ต. แม่ปะ อ. แม่สอด จ.ตาก