มาเรียนรู้ประวัติท้องถิ่น...เกี่ยวกับตำบลบ้านยางกันครับ 

   ตำบลบ้านยาง...เป็นตำบลหนึ่งในอำเภอเกษตรสมบูรณ์  จังหวัดชัยภูมิ ครับ มีประวัติความเป็นมายาวนาน ที่อยากเล่าขานให้ได้รับรู้เพื่อเป็นสิ่งที่เตือนให้รัก และหวงแหนในถิ่นที่อยู่ของเรา กว่าจะมาถึงวันนี้ มีเหตุการณ์อะไรบ้างที่เกิดขึ้นมาในอดีต  ...ลูกหลานรุ่นใหม่ควรศึกษาเพื่อเป็นข้อคิดในการดำเนินชีวิต อย่างมีสตินะครับ  มี  6 ประวัติที่จะนำมาให้เรียนรู้กัน พร้อมแล้วตามมาเลยครับ

   มาเรียนรู้เกี่ยวกับประวัติพ่อเมือง...เกษตรสมบูรณ์กันครับ  
                                                      พระไกรสิงหนาท
 

                                  อนุสาวรีย์ของท่านตั้งอยู่ บ้านยาง หมู่ที่ 1 อ.เกษตรสมบูรณ์ จ.ชัยภูมิ 

    ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ราว ร.ศ. 28 (พ.ศ.  2352)  ในแผ่นดินของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เมืองเกษตรสมบูรณ์ มีเจ้าเมืองปกครองชื่อ  หลวงไกรสิงหนาท ขึ้นตรงต่อกรุงรัตนโกสินทร์           หลวงไกรสิงหนาท เป็นลูกเจ้าเมืองเวียงจันทน์ เข้ามาในประเทศไทยพร้อมกับเจ้าพ่อพระยาแล  หลวงไกรสิงหนาท เป็นผู้มีอำนาจวาสนา ปกครองไพร่ฟ้าข้าแผ่นดินด้วยความร่มเย็นเป็นสุข มีความดีความชอบ และจงรักภักดีต่อพระเจ้ากรุงสยาม  จึงได้เลื่อนชั้นบรรดาศักดิ์เป็นพระไกรสิงหนาท เนื่องจากท่านไม่มีบุตร และธิดา เมื่ออายุมากหากล้มตายลงเกรงว่าบ้านเมืองจะเกิดความวุ่นวาย แย่งชิงอำนาจขึ้นจึงมอบอำนาจให้ นายฦาชา  ซึ่งเป็นหลานชายและรายงานให้กรุงรัตนโกสินทร์รับทราบ  นายฦาชา หลานชายได้รับบรรดาศักดิ์เป็นหลวงไกรสิงหนาท เป็นเจ้าเมืองเกษตรสมบูรณ์ คนที่ 2 ท่านได้ทำความดีความชอบ ปฏิบัติหน้าที่ด้วยความเข้มแข็ง  ซื่อสัตย์สุจริต จึงได้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น พระไกรสิงหนาทในเวลาต่อมา พระไกรสิงหนาท(ฦาชา)  มีบุตรชาย  3 คน คือ ท้าวบุญมา ท้าวบุญคง  และท้าวบุญจัน  เมื่อชราภาพลงได้รายงานกรุงรัตนโกสินเพื่อมอบอำนาจให้ท้าวบุญมา บุตรชายคนที่ 1 เป็นเจ้าเมืองแทน และได้รับบรรดาศักดิ์เป็นหลวงไกรสิงหนาท (บุญมา)  

         
ส่วนพระไกรสิงหนาท(ฦาชา) ได้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น พระยาภักดีฦาชัยจางวาง  เมื่อ ร.ศ. 115(พ.ศ. 2439)  ในรัชกาลของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.5) หลวงไกรสิงหนาท ซี่งได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าเมืองแกล้ว ได้ย้ายเมืองจากกุดเงือก(บ้านยาง) ไปตั้งเมืองที่บ้านโนนเสลา(ปัจจุบันอยู่ในท้องที่อำเภอภูเขียว)  เห็นว่าเหมาะสมและอยู่กึ่งกลางพอดี  เหมาะแก่การปกครอง เพราะอาณาเขตของเมืองเกษตรสมบูรณ์กว้างใหญ่มาก (เขตอำเภอแก้งคร้อ บ้านแท่น ภูเขียว คอนสาร หนองบัวแดง ภักดีชุมพล อยู่ในอำเภอเกษตรสมบูรณ์สมัยนั้น) หลวงไกรสิงหนาทเป็นเจ้าเมือง ท่านไม่ได้เก็บส่วยภาษีจากราษฎร ท่านให้กรมการเมืองนำราษฎรไปขุดร่อนทองคำที่เขาพระยาฝ่อในเขตตำบลนางแดด( อำเภอหนองบัวแดงปัจจุบัน) หลอมเป็นแท่ง ๆ ส่งไปถวายแก่เจ้ากรุงสยามเป็นเครื่องราชบรรณาการทุกปี ด้วยความดีความชอบได้รับเลื่อนบรรดาศักดิ์เป็นพระไกรสิงหนาทคนที่  3  

                                         
พระไกรสิงหนาท(บุญมา) ได้ย้ายเมืองจากบ้านโนนเสลา ไปตั้งที่บ้านลาดหนองสามหมื่น(เขตอำเภอภูเขียว) และย้ายเมืองมาตั้งที่บ้านยาง คือ ที่ตั้งอำเภอเกษตรสมบูรณ์ในปัจจุบัน ให้กรมการเมืองปลูกสร้างจวนอย่างใหญ่โต มีการสร้างกำแพงเมือง โดยเอาซุงมาตัดเป็นท่อนฝังเป็นพืดล้อมรอบจวนเจ้าเมือง  และปลูกต้นตาลเป็นแถวสำหรับผูกช้าง  และท่านพิจารณาว่าตำบลนางแดด  และตำบลหนองบัวแดงอยู่ไกลยากแก่การติดต่อราชการ จึงรายงานไปยังกรุงรัตนโกสินทร์  ขอแต่งตั้งให้พระชุมพลภักดี ปกครองตำบลนางแดดและตำบลหนองบัวแดง  ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอเกษตรสมบูรณ์

          พระไกรสิงหนาทเป็นผู้มีความจงรักภักดีต่อพระเจ้ากรุงรัตนโกสินทร์มาก เป็นเจ้าเมืองที่ปกครองประชาชนด้วยความร่มเย็นเป็นสุข  ท่านเป็นคนซื่อสัตย์  สนใจพระพุทธศาสนา ชาวอำเภอเกษตรสมบูรณ์  จึงถือว่าท่านเป็นผู้สร้างและพัฒนาให้เกิดอำเภอเกษตรสมบูรณ์  จนถึงปัจจุบัน
                       
    พระธาตุกุดจอก

           ตามหลักฐานปรากฏในพงศาวดารลาวว่า ประมาณปีพุทธศักราช  1578  ก่อนที่ชนชาติขอมจะมามีอำนาจ  อาณาจักร  ล้านช้างได้แผ่ขยายอำนาจ มาปกครองพื้นที่ภาคอีสานจนถึงเขตเมืองละโว้  (ปัจจุบัน คือ เมืองลพบุรี) ชาวอาณาจักรล้านช้าง ได้นำเอาวัฒนธรรมประเพณีมาเผยแพร่  และประดิษฐานไว้ จะเห็น จากการก่อสร้างองค์พระธาตุกระจัดกระจายอยู่ทั่วไปในท้องที่อำเภอเกษตรสมบูรณ์  พระธาตุกุดจอก เป็นโบราณสถานที่เก่าแก่และสำคัญต่อชาวอำเภอเกษตรสมบูรณ์ เป็นอย่างยิ่ง  มีอายุประมาณ  1,200  ปี แต่เดิมมีองค์พระธาตุอยู่  3 องค์  คือ  องค์แรกมีความสูงประมาณ  15 เมตร  มีลักษณะคล้ายสถูป  บนยอดพระธาตุมีเศียรพญานาค 8 เศียร อยู่รอบทั้งแปดทิศ  ปัจจุบันชำรุดพังลงเหลือเพียงเศียรเดียวและมีพระพุทธรูปปางถวายเนตร  ประทับยืนทอดพระเนตรไปข้างหน้าด้วยพระอาการสำรวม  พระหัตถ์ทั้งสองห้อยลงมาด้านหน้าพระเพลาโดยพระหัตถ์ขวาซ้อนพระหัตถ์ซ้ายประดิษฐานอยู่ด้านใน สำหรับองค์ที่สองนั้นได้พังลงเหลือเพียงครึ่งเดียว  และองค์ที่สามซึ่ง ตั้งอยู่ด้านหลังองค์ใหญ่ได้ถูกพวกมิจฉาชีพขุดและทำลาย เพื่อค้นหาพระหรือวัตถุโบราณ หลบหนีตาย สักครู่หนึ่งเหตุการณ์ดังกล่าวก็จะหายไป  จึงรู้ว่าไม่มีฝนตกและน้ำท่วม  ทำให้ได้รับบาดเจ็บ ประชาชนเรียกชื่อว่า  พระธาตุกุดจอก  เนื่องจากมีลำห้วยกุดจอกอยู่ใกล้ ๆ ทางทิศเหนือ เดิมเป็นลำห้วยที่ยาวมีน้ำลึกมาก  เป็นที่อยู่อาศัยของจระเข้เผือกที่ดุร้าย  และฝูงจระเข้เป็นบริวารจำนวนมาก  ในด้านอภินิหารนั้น ผู้สูงอายุได้เห็นเหตุการณ์ เล่าว่า  หากผู้ใดพูดจาหรือแสดงกริยาอาการลบหลู่  หรือไม่เคารพจะมีอันเป็นไปทันที เช่น ฝูงจระเข้จะขึ้นมาจากลำห้วยรุมทำร้ายกัดฉีกกินเป็นอาหาร  บางครั้งเกิดมหัศจรรย์ กล่าวคือ มีลมหมุนพัดแรงคล้ายฝนตก น้ำท่วมบริเวณรอบ ๆ พระธาตุ  ผู้คนจึงพยายาม

            ในอดีตและปัจจุบัน  ประชาชนที่อยู่ในหมู่บ้านบริเวณข้างเคียงศรัทธาเลื่อมใสมาก จะพากันหลั่งไหลมานมัสการพระธาตุกุดจอก จัดงานประเพณี สรงน้ำพระธาตุ ในวันขึ้น  15  ค่ำ เดือน  5 ของทุกปี โดยมิได้นัดหมายกัน   และชาวบ้านยางน้อย ได้จัดงานรักษาขนบธรรมเนียมไว้ทุกปี บางครั้งมีการจัดงานประจำปี  3 วัน  3 คืน มีมหรสพสมโภชยิ่งใหญ่มาก

                                                        หลวงปู่ต้อน
                                                   
                         ประดิษฐานอยู่ในโรงเรียนชุมชนบ้านเมืองเก่า
หมู่ที่  12  ตำบลบ้านยาง อำเภอเกษตรสมบูรณ์  จังหวัดชัยภูมิ

           หลวงปู่ต้อน เป็นเกจิอาจารย์ที่มีชื่อเสียงรูปหนึ่งในสมัยโยคะ มีประชาชนศรัทธานับถือมาก  ตามประวัติที่เล่าลือกันสืบมา ท่านเป็นคนบ้านเมืองเก่า มีต้นตระกูลเกิดที่บ้านเมืองเก่า  ไม่มีผู้ใดทราบชื่อบิดามารดาของท่าน  ทราบแต่เพียงว่าท่านเป็นพี่ชายของนายจันทา  นายจันทาได้แต่งงานกับนางปา ซึ่งเป็นแม่ของคุณย่าเหลือง หินเมืองเก่า หลวงปู่ต้อนเกิดในสมัยรัชกาลที่  3  ขาของท่านพิการข้างหนึ่งมาตั้งแต่เด็ก  เด็ก ๆ เดินขาเขยกหรือขาต้อน คนจึงเรียกชื่อท่านว่า “ต้อน”  ท่านบวชตั้งแต่สมัยเป็นสามเณร และอุปสมบทต่อเป็นพระภิกษุโดยไม่เคยสึกเลย เป็นพระที่เป็นผู้นำสร้างวัดแจ้งบ้าน เมืองเก่า ตำบลบ้านยาง  อำเภอเกษตรสมบูรณ์ จังหวัดชัยภูมิ  ได้ศึกษาพระธรรมวินัยจนแตกฉาน มีความรู้ด้านไสยศาสตร์ มีวิชาอาคมแก่กล้าสามารถปลุกเสกเครื่องรางของขลัง และอยู่ยงคงกะพันเป็นที่เลื่องชื่อลือชา  ของคนทั่วไปในเขตภูเขียวอำเภอเกษตรสมบูรณ์ จังหวัดชัยภูมิ และหนองบัวแดงในสมัยโบราณ

ในสมัยรัชกาลที่ 4พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ท่านได้รับ สมณศักดิ์เป็นพระครูพิพัฒน์ศีลคุณ  พระครูองค์แรกของอำเภอภูเขียว ประชาชนให้ความเคารพนับถือ  ศรัทธามาก ผู้ใดจะไปศึกสงคราม หรือออกจากบ้านเสี่ยงโชคหางานทำที่ห่างไกล หรือประกอบอาชีพทำมาค้าขายใด ๆ  ก็ตามจะมาขอให้ท่านปลุกเสกเครื่องรางของขลังผ้ายันต์เพื่อป้องกันภัยอันตรายให้เกิด ศิริมงคลเป็นประจำ   ด้านอภินิหาร มีคนเล่าต่อกันมาว่า ท่านสามารถปลุกเสกหญ้า หรือใบไม้ หรือขึ้นฝึกต่อสู้กับข้าศึกศัตรูหรือขับไล่ภูตผีปีศาจ ได้ครั้งหนึ่ง มีคนขี่ม้าเข้าไปในวัด ม้าเกิดชักล้มทั้งยืน ทำอย่างไรก็ไม่หายเจ้าของม้าได้ไปกราบขอขมาท่าน มาจึงหายชัก  หลายครั้งที่ผู้คนใส่รองเท้าขึ้นไปบนกุฏิ  แล้วมีอันเป็นไปปวดหัว เจ็บท้อง ชักดินชักงอ  พอไปกราบขอขมาท่านอาการดังกล่าวก็หายไป

             
หลวงปู่ต้อนเป็นคนที่พูดจาน่าเกรงขาม  ค่อนข้างดุคนกลัวมาก  พูดอย่างไรต้องเป็นอย่างนั้น มีอายุประมาณ  80 ปีเศษ ก่อนมรณภาพท่านได้บอกไว้ว่า  หากตายไปให้นำศพไปเผาและฝังหลักเสนี้เป็นที่เคารพสักการะของผู้คน พากันกราบไหว้มาโดยตลอด และเคยแสดงอภินิหารให้คนเห็นหลายครั้ง  เช่น ครั้งหนึ่งมีหนุ่มคนจีนคนหนึ่งขับรถยนต์ สมัยเก่ามาถึงหลักเสหลวงปู่ต้อน  ได้พูดขึ้นว่า “หลักอะไรทำไมมีคนไปกราบไหว้บูชา” เพียงพูดเท่านั้น  รถยนต์ก็ไม่สามารถขับไปได้ทั้งที่ดินแห้ง เจ้าของรถเก่งเครื่องรถยนต์จนฝุ่นตลบ  ไต่ไม่สามารถแล่นไปได้ คนจึงแนะนำให้ไปกราบขอขมาหลักเส  ชายคนนั้นจึงขับรถไปได้  ครั้งหนึ่งมีคนนำช้างมาแสดงให้คนดูที่ลานหญ้าข้างวัดแจ้งบ้านเมืองเก่าก่อนการแสดงได้นำช้างเข้าไปกินใบใผ่ใกล้ ๆ บริเวณหลักเสหลวงปู่ต้อน คนจึงบอกไม่ให้นำช้างไปไว้บริเวณนั้น เจ้าของช้างไม่เชื่อ ปรากฎว่าช้างตื่นตกใจร้องแปร๋นวิ่งหนีไป  เจ้าของตามไปจับได้พยายามนำช้างมาแสดงแต่ช้างก็ไม่ยอม คนจึงแนะนำให้ไปกราบขอขมาหลวงปู่ต้อน จึงสามารถนำช้างกลับมาแสดงให้คนดูได้
                                             
ครั้งหนึ่ง อาจารย์เปล่ง ศิลปยามานันท์ ครูสอนโรงเรียนวัดแจ้งบ้านเมืองเก่า เห็นว่าที่ดินนั้นเป็นที่จองไว้สำหรับสร้างโรงเรียนและทำสนามกีฬา จึงได้ขุดเอาหลักเสออกและนำไปฝังไว้ที่วัดแจ้งได้เพียง  2 – 3วันเท่านั้น ก็เกิดป่วยเสียสติ หนีโรงเรียนไปสอนตามป่าอยู่ประมาณเกือบครึ่งเดือน คนจึงได้นำพามาขอขมาและนำหลักเสกลับไปฝังไว้ที่เดิม จึงหายป่วยและกลับมาสอนโรงเรียนได้ตามปกติ  ต่อมาเมื่อวันที่  3  กันยายน 2515 อาจารย์เสงี่ยม  หว้าพิทักษ์ ครูใหญ่และนายเข็มชัย หินเมืองเก่า ทำหน้าที่ผู้ช่วยครูใหญ่โรงเรียนบ้านเมืองเก่า สมัยนั้น ได้นำคณะครู ประชาชนบ้านเมืองเก่า ทำพิธีสักการะบวงสรวงขอย้ายหลักเสออกจากบริเซรที่จะสร้างสนามฟุตบอล ไปประดิษฐ์ไว้ที่ข้างสนามและก่อสร้างเจดีย์ครอบหลักเส  เป็นอนุสาวรีย์สร้างรูปปั้นหลวงปู่ต้อน ประดิษฐานไว้ในเจดีย์ ณ บริเวณที่ตั้งปัจจุบัน ทำพิธีบวงสรวงสักการะ และจัดงานฉลอง 3 วัน 3 คืนให้คนได้ไปกราบไหว้บูชาในวันเพ็ญเดือน 3
    ต่อมา พ.ศ. 2527 ชาวบ้านได้พร้อมใจกันสร้างเหรียญหลวงปู่เป็นที่ระลึกให้คนที่เลื่อมใสศรัทธานำไปกราบไหว้บูชา เพื่อเป็นศิริมงคงสวัสดี มีชัย 
ในวันเพ็ญวันเพ็ญเดือน  3 ทุกปี  ชาวบ้านเมืองเก่า จะพร้อมกันจัดงานกุศลประเพณีนมัสการหลวงปู่ต้อน เป็นงานใหญ่ประเพณีประจำปี ของหมู่บ้าน  มีมหรสพสมโภช  ผู้คนจะหลั่งไหลมากราบคารวะอย่างเนืองแน่นตลอดมาจนถึงปัจจุบัน             
                              

                                            พระธาตุท่าเลิง(งูทรวง)

                                   
                             ตั้งอยู่ที่บ้านเมืองเก่า  หมู่ที่  11 
                 ตำบลบ้านยาง อำเภอเกษตรสมบูรณ์  จังหวัดชัยภูมิ

      ในสมัยโบราณเดิม อำเภอเกษตรสมบูรณ์  จะเรียกว่า เมืองเก่าหรือ เมืองกลาง จะมีกองทัพและชนชาวลาวได้ยกทัพมาตั้งถิ่นฐานอยู่บริเวณหนองจอก  (พระธาตุกุดจอกในปัจจุบัน ) เพราะเห็นว่ามีความอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การตั้งกองทัพ และถิ่นฐานต่อมาชาวบ้านได้เชื่อว่ามีงูทรวง หรือพญานาค ลงมาจากเขาเขียว และงูทรวงได้มาอาศัยอยู่บริเวณพระธาตุกุดจอก  เมื่อก่อนบริเวณนี้เป็นลานกว้าง มีหญ้าขึ้นรอบ ๆ งูจะลงมาเล่นในหนองน้ำทุก ๆวันขึ้น  15 ค่ำ  ตรงที่งูอาศัยอยู่จะมีลักษณะเป็นรอยแป่ว( แป่ว คือ  รูที่มีลักษณะเป็นช่อง หรือ รูที่สัตว์ใช้สำหรับหายใจ,หลบภัย)

งูทรวงหรือพญานาค  จะออกมาอาละวาดชาวบ้านที่อยู่ในละแวกนั้น  ทำให้ชาวบ้านไม่กล้าออกไปประกอบอาชีพเกษตรกรรม  ชาวบ้านเดือดร้อนมาก  ไม่มีใครสามารถทำร้ายงูทรวงได้  ในที่สุดก็มีคนแปดศอกเป็นชาวรามัญ  ได้นำกำลังคนมาสร้างองค์พระธาตุปิดแป่วไว้ คือ พระธาตุกุดจอกเป็นส่วนหัวของงู  พระธาตุหอแดง หรือพระธาตุขี่อ้น พระธาตุงูทรวง(ท่าเลิง) คือ  ส่วนหางของงู  เป็นที่น่าประหลาดใจยิ่ง  ตั้งแต่สร้างพระธาตุครอบไว้  ชาวบ้านไม่ได้รับอันตรายใด  ๆ  อีกเลย  ชาวบ้านจะมีประเพณีสรงน้ำพระธาตุ  ทำพิธีบวงสรวงทุกปี  ในวันขึ้น  15  ค่ำ  เดือน 5  มีการแห่บั้งไฟ  จุดพลุฉลอง  ร่วมกันทำบุญตักบาตร  ทำความสะอาดองค์พระธาตุ

ปู่ตาแสง

                                    ประดิษฐานอยู่ที่บ้านเมืองเก่า  หมู่ที่  5 
                        ตำบลบ้านยาง อำเภอเกษตรสมบูรณ์  จังหวัดชัยภูมิ

              ในสมัยสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ประมาณ  พ.ศ.  2320  ที่บ้านเมืองเก่า เดิมตั้งเป็นเมืองเล็ก  ๆ เมืองหนึ่ง  มีหลวงไกรสิงหนาทเป็นเจ้าเมือง แต่ไม่มีบุตร  จึงตั้งนายฦาชา ซึ่งเป็นหลาน ขึ้นเป็นบุตรบุญธรรม เป็นเจ้าเมืองแทน และได้อพยพประชาชนไปตั้งเมืองใหม่ชื่อว่า  เมืองยาง  แต่มีประชาชนอีกจำนวนหนึ่งประมาณ   30  ครอบครัว  ไม่อพยพไปด้วยซึ่งมีตาแสง  เป็นหัวหน้า  ขออนุญาตตั้งหลักแหล่งทำมาหากินอยู่ที่เดิม  พระยาไกรสิงหนาทจึงได้ตั้งตาแสงเป็นหัวหน้าปกครองหมู่บ้าน ชื่อหมู่บ้านเมืองเก่า  และคอยสอดแนมข้าศึกษาศัตรูที่ยกทัพผ่านมา และรีบส่งข่าวให้ทราบ  นายแสงเป็นคนที่รูปร่างใหญ่  อยู่ยงคงกระพัน  ชอบการต่อสู้และชอบผจญภัย    ครั้งหนึ่งตาแสงออกตรวจดูแลความสงบเรียบร้อยของหมู่บ้านในตอนกลางคืน  ได้พบทหารเวียงจันทน์  จำนวน  3  คนมาลาดตระเวน และเกิดการต่อสู้กัน  ตาแสงได้ฆ่าข้าศึกตายทั้ง  3  คน ตาแสงได้ปกครองหมู่บ้านด้วยความร่มเย็นเป็นสุขจนชราภาพ  และได้ถึงแก่กรรมลง  ชาวบ้านจึงได้นำศพไปฝังไว้บริเวณทิศตะวันตกของหมู่บ้าน  ชาวบ้านได้สร้างศาลปู่ตาแสงไว้เคารพสักการะบูชา  เรียกว่าศาลเจ้าพ่อหัวแสง  และปัจจุบัน ได้จัดงานประเพณีนมัสการเจ้าพ่อหัวแสงเป็นประจำทุกปี    ในวันพุธที่สองของเดือน 6 (นับตามปีไทย)

                                           พระเจ้าองค์ตื้อ
                                        
ตั้งอยู่ที่ บ้านท่าเดื่อ  หมู่ที่  9  ตำบลบ้านยาง  อำเภอเกษตรสมบูรณ์  จังหวัดชัยภูมิ           ปี  2498  นายหา  สีทา  ผู้ใหญ่บ้านท่าเดื่อนำเจ้าหน้าที่จากกรมศิลปากร สำรวจโบราณวัตถุในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ  และได้สำรวจวัดพระเจ้าองค์ตื้อ ซึ่งตั้งอยู่ฝั่งขวาของแม่น้ำพรม  เนื้อที่ประมาณ  9 ไร่เศษ  ซึ่งสร้างในสมัยโบราณเก่าแก่หลายพันปี  ในสมัย โบราณบริเวณแห่งนี้เป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรลาว   ซึ่งจากการสันนิษฐาน

          เมื่อประมาณ  ค.ศ. 300  ลาวเป็นใหญ่ในแคว้นนี้ โบราณวัตถุมักจะสร้างข้าง ๆแม่น้ำใหญ่ ๆ เพื่ออาศัยแม่น้ำลำเลียง  ก้อนหินและไม้มาก่อสร้างองค์พระประธาน(พระเจ้าองค์ตื้อ)  ก่อสร้างด้วยอิฐ  ฉาบด้วยยางไม้ทั้งองค์  หน้าตักกว้าง 3 เมตร  สูง 4.2 เมตร  เป็นพระปรางค์ประทานพร  พระองค์และยอดพระเกศา ได้ปรักหักพังไปตามกาลเวลา เมื่อปี พ.ศ. 2504  ได้มีการซ่อมแซมบางส่วน แต่ฝีมือหยาบมาก ไม่เหมือนของที่มีอยู่เดิม
       
           ปี  2506 หลวงปู่เต้ กิตฺติธมฺโม  ซึ่งเป็นพระนิกายธรรมยุต   ได้ธุดงค์มาปักกรดที่วัดพระเจ้าองค์ตื้อ และได้ชักชวนชาวบ้าน ผู้ใหญ่บ้าน ญาติโยม บูรณะปฏิสังขรณ์สร้างกุฏีขึ้น 1 หลัง  ศาลาการเปรียญ  1 หลัง  ฐานอุโบสถก่อสร้างด้วยอิฐ ฉาบด้วยยางไม้ กว้าง  8เมตร ยาว 16 เมตร  เมตร  เมื่อบูรณปฏิสังขรณ์เสร็จ  3 ปีท่านก็ธุดงค์ต่อไป           
           ปี  2510 นายหา สีทา เสียชีวิต และนายลุน  ขิดภูเขียว เป็นผู้ใหญ่บ้านแทน และได้ยื่นเรื่องให้ทางราชการออก น.ส. 3 ก. บริเวณวัดประเจ้าองค์ตื้อ ในปี  2518  พร้อมกับชาวบ้านได้นืมนต์ หลวงปู่แอ็ด  จิตฺธมฺโม  จากจังหวัดขอนแก่นเป็นเจ้าอาวาส  และใน        
           วันที่  28 มกราคม  2536  นายลุน ขิดภูเขียว เกษียณอายุราชการ นายสนาม  ไผ่โสภาได้รับเลือกเป็นผู้ใหญ่บ้านสืบแทน และได้บูรณปฏิสังขรณ์สิ่งปลูกสร้างให้มั่นคงแข็งแรงสืบมา
           ปี  2538  ชาวบ้านได้นิมนต์หลวงปู่จันทร์ และหลวงปู่แป้น มาจำพรรษา จนถึงปัจจุบัน  ปี  2541  นายสนาม  ไผ่โสภา  หมดวาระ นายประเนียร  ฦาชา  ได้เป็นผู้ใหญ่บ้านแทน และได้บูรณะต่อเนื่องกับคณะกรรมการหมู่บ้าน ได้รับปัจจัยจากผู้มีจิตศรัทธาบริจาคจำนวนมาก