คำสันธาน
ห้ามลบ ขอให้เจ้าของผลงานประกวด แก้ไขข้อมูลได้จนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2551 เวลา 23.30 น.
หากเลยกำหนดเวลาดังกล่าวแล้ว ท่านเข้ามาแก้ไขข้อมูล ถือว่าโมฆะในการพิจารณาได้รับรางวัล
ซึ่งระบบของ Thaigoodview สามารถตรวจสอบได้ว่า ผลงานแต่ละชิ้น มีการแก้ไขเวลาใดบ้าง
ครูพูนศักดิ์ สักกทัตติยกุล
ผมชื่อผมจุก
ก่อนที่เราจะไปเรียนรู้กันเรื่องคำสันธาน เราควรทราบถึง ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง คำ สั น ธ า น กันก่อนดีไหมครับ
คำ สั น ธ า น คือ คำที่ทำหน้าที่เชื่อมคำกับคำ เชื่อมประโยคกับประโยค เชื่อมข้อความกับข้อความหรือเชื่อมข้อความให้สละสลวย
ต่อไปเราจะไปรู้จักกับ ห น้ า ที่ ข อ ง คำ สั น ธ า น กันนะครับ
๑.เชื่อมคำกับคำ อาทิ คำว่า หรือ กับ และ
ตัวอย่างประโยค ๑.๑ เธอชอบมะลิหรือกุหลาบ
๑.๒ ฉันกับเขากำลังร้องเพลง
๑.๓ สมบัติปลูกกุหลาบ ซ่อนกลิ่น และจำปี
๑.๔ เด็กชายดำกับเด็กชายแดงเรียนห้องเดียวกัน
๒.เชื่อมข้อความกับข้อความ อาทิ คำว่า เพราะฉะนั้น และ...ด้วยเหตุนี้
ตัวอย่างประโยค
๒.๑ การส่งเสียงดังในห้องสมุดเป็นการกระทำที่ไม่ดีรบกวนผู้อื่น เพราะฉะนั้นจึงต้องมีกฎห้ามส่งเสียงดังติดประกาศไว้ ๒.๒ คนเราต้องการอาหาร เสื้อผ้า เครื่องนุ่งห่มที่อยู่อาศัยและยารักษาโรคด้วยเหตุนี้เราจึงจำเป็นต้องประกอบอาชีพเพื่อให้ได้เงินมาซื้อสิ่งจำเป็นเหล่านี้
๓.เชื่อมประโยคกับประโยค อาทิ คำว่า แต่ เพราะ จึง แต่
ตัวอย่างประโยค ๓.๑ พี่สวยแต่น้องขี้เหร่
๓.๒ เขาเกียจคร้านจึงสอบตก
๓.๓ น้องไปโรงเรียนไม่ได้เพราะไม่สบาย
๓.๔ เธอชอบกินอาหารจืดแต่ผมชอบอาหารรสจัด
๔. เชื่อมข้อความให้สละสลวย อาทิ คำว่า ก็
ตัวอย่างประโยค
๔.๑ เราก็เป็นคนจริงคนหนึ่งเหมือนกัน
๔.๒ คนเราก็ต้องมีผิดพลาดบ้างเป็นธรรมดา
คำสันธานมี ๓ ชนิดคือ
๑.เชื่อมใจความที่คล้อยตามกัน ได้แก่คำว่า กับ , และ , ทั้ง...และ , ทั้ง...ก็ , ครั้น...ก็ , ครั้น...จึง , พอ...ก็ ฯลฯ
ตัวอย่างประโยค
๑.๑ ฉันชอบทั้งหมาและแมวนั่นแหละ
๑.๒ ครั้นได้เวลาเธอจึงออกไปพูดบนเวที
๑.๓ พอพระอาทิตย์ลับขอบฟ้าฝูงนกก็บินกลับรัง
๑.๔ หนุ๋ยและหนิงเป็นนักกีฬาทที่มีความสามรถมาก
๒.เชื่อมใจความที่ขัดแย้งกัน ได้แก่คำว่า แต่ , แต่ว่า , แต่ทวา , ถึง...ก็ , กว่า...ก็ ฯลฯ
ตัวอย่างประโยค
๒.๑ เธอไม่สวยแต่ว่านิสัยดี
๒.๒ เขาอยากรวยแต่ใช้เงินฟุ่มเฟือย
๒.๓ กว่าตำรวจจะมาถึงคนร้ายก็หนีไปแล้ว
๒.๔ ถึงฝนจะตกหนักแต่ฉันก็เดินฝ่าสายฝนมาได้
๓.เชื่อมใจความที่ให้เลือกอย่างใดอย่างหนึ่ง ได้แก่คำว่า หรือ , หรือไม่ก็ , ไม่เช่นนั้น , มิฉะนั้นก็ , ไม่...ก็ ฯลฯ
ตัวอย่างประโยค
๓.๑ ไม่เธอก็ฉันต้องจ่ายเงิน
๓.๒ คุณจะทานข้าวหรือขนมปัง
๓.๓ ลูกต้องทำการบ้านหรือไม่ก็ช่วยแม่กวาดบ้าน
๓.๔ เราต้องเลิกทะเลาะกันมิฉะนั้นงานจะไม่สำเร็จ
ต่อไปเราไปทำแบบฝึกหัดเรื่อง คำ สั น ธ า น เพื่อประเมินตนเองกันนะครับ
๑. คำ สั น ธ า น มีความหมายว่าอย่างไร
เฉลย คำที่ทำหน้าที่เชื่อมคำกับคำ เชื่อมประโยคกับประโยค เชื่อมข้อความกับข้อความหรือเชื่อมข้อความให้สละสลวย
****************
๒.หน้าที่ของ คำ สั น ธ า น มีอะไรบ้าง
เฉลย ๑.เชื่อมคำกับคำ
๒.เชื่อมข้อความกับข้อความ
๓.เชื่อมประโยคกับประโยค
๔.เชื่อมข้อความให้สละสลวย
*******************
๓. " เธอชอบมะลิหรือกุหลาบ " คำสันธานในประโยคนี้ทำหน้าที่อย่างไร
เฉลย เชื่อมคำกับคำ
*******************
๔. " การส่งเสียงดังในห้องสมุดเป็นการกระทำที่ไม่ดีรบกวนผู้อื่น
เพราะฉะนั้นจึงต้องมีกฎห้ามส่งเสียงดังติดประกาศไว้ " คำสันธานในประโยคนี้ทำหน้าที่อย่างไร
เฉลย เชื่อมข้อความกับข้อความ
*******************
๕. " พี่สวยแต่น้องขี้เหร่ " คำสันธานในประโยคนี้ทำหน้าที่อย่างไร
เฉลย เชื่อมประโยคกับประโยค
*******************
๖. " คนเราก็ต้องมีผิดพลาดบ้างเป็นธรรมดา " คำสันธานในประโยคนี้ทำหน้าที่อย่างไร
เฉลย เชื่อมข้อความให้สละสลวย
*******************
๗. " ฉันชอบทั้งหมาและแมวนั่นแหละ " คำสันธานในประโยคนี้มีคำว่าอะไรบ้าง
เฉลย ทั้ง...และ
*******************
๘. " เธอไม่สวยแต่ว่านิสัยดี " คำสันธานในประโยคนี้มีคำว่าอะไรบ้าง
เฉลย แต่ว่า
*******************
๙. " ไม่เธอก็ฉันต้องจ่ายเงิน " คำสันธานในประโยคนี้มีคำว่าอะไรบ้าง
เฉลย ไม่...ก็
*******************
แบบฝึกที่ ๒
คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว
๑. คำว่า “ให้” ในข้อใดทำหน้าที่เหมือนคำสันธาน
ก. วิชัยให้เงินแก่ลูก
ข. ครูสอนให้เด็กเป็นคนดี
ค. คุณพ่อสอนเทนนิสให้ฉัน
ง. ครูคือผู้ให้ความรู้
๒. คำสันธานในข้อใดวางอยู่หน้าประโยค
ก. ทั้ง ๆ ที่ฉันรู้ว่าเขาร้ายกาจก็ยังรักเขา
ข. เขาทำงานหนักจึงสร้างตัวขึ้นได้
ค. เขาจะเป็นคนดีก็ตาม คนร้ายก็ตาม ลูกอย่าไปคบหาเขา
ง. โปรดอย่าถามว่าฉันเป็นใครและฉันรักใคร
๓. คำสันธานในข้อใดวางตำแหน่งในประโยคแตกต่างจากข้ออื่น
ก. เมื่อเธอผิดหวังจงระลึกถึงฉัน
ข. ถ้าไม่ไว้ใจกันจงไปเสียดีกว่า
ค. ระหว่างที่โรงเรียนไม่สอนเธอควรอ่านหนังสือ
ง. จงลุกขึ้นมาสู้ต่อมิฉะนั้นจะกลายเป็นคนขี้ขลาด
๔. คำสันธานมีหน้าที่อย่างไร
ก. เชื่อมคำให้มีความหมายชัดเจนขึ้น
ข. เชื่อมคำหรือกลุ่มคำเพื่อแสดงความสัมพันธ์ระหว่างคำหรือกลุ่มคำนั้น
ค. เชื่อมคำ,กลุ่มคำ หรือประโยคและประโยคให้รวมเป็นประโยคเดียวกัน
ง. เชื่อมประโยคต่างชนิดกันให้เป็นประโยคเดียวกัน
๕. “เสือแกว่นไม่ทำใครก่อน แต่คราวนี้เสือมันถูกลบลายเสือ มันต้องล้างแค้น….” ข้อความดังกล่าวมีคำใดเป็นคำสันธาน
ก. แต่
ข. คราวนี้
ค. ต้อง
ง. ถูก
๖. ประโยคในข้อใดมีคำสันธาน
ก. อ้ายเสริมเอ็งกะข้ามาสู้กันด้วยเกียรติยศของผู้ชายสู้กันด้วยหมัด
ข. เสือแกว่นจะสู้เสือด้วยมือเปล่า
ค. ยืนขึ้นมาอ้ายเสริม
ง. ถ้าเอ็งเป็นลูกผู้ชาย เอ็งต้องยืนขึ้นสู้กับข้า
๗. ประโยคในข้อใดไม่มีคำสันธาน
ก. พระอภัยมณีและศรีสุวรรณเป็นโอรสของท้าวสุทัศน์
ข. สององค์ไปศึกษาวิชา ณ สำนักอาจารย์ทิศาปาโมกข์
ค. เมื่อสำเร็จการศึกษาแล้วก็กลับไปบ้านเมือง
ง. แต่ท้าวสุทัศน์ไม่พอพระทัย
๘. “พลายประกายมาศกินแต่หวีหนึ่ง ๆ ไม่กินนิ่งอยู่ นายช้างป้อนเป็นหลายครั้งแล้ว
ก็มิอ้าปากออกรับ” ข้อความนี้แบ่งออกได้เป็นกี่ประโยค
ก. ห้าประโยค
ข. หกประโยค
ค. เจ็ดประโยค
ง. แปดประโยค
๙. ควรใช้สันธานในข้อใดเชื่อมประโยคต่อไปนี้ให้มีความคล้อยตามกัน
“….ทำการบ้านเสร็จ ฉัน…รู้สึกโล่งใจ”
ก. เมื่อ….จึง
ข. เพราะ….จึง
ค. พอ….ก็
ง. แล้ว…ก็
๑๐. “คุณแม่ไปฟังเทศน์ที่วัด….คุณพ่อไปเล่นกอล์ฟ” ควรเติมสันธานในข้อใดลงในข้อความข้างต้นจึงจะได้ใจความสละสลวย
ก. และ
ข. ส่วน
ค. จึง
ง. หรือ
๑๑. “เธอจะซื้อตั๋วชั้นที่หนึ่งหรือชั้นที่สอง” ประโยคนี้มีคำใดเป็นสันธาน
ก. จะ
ข. ที่
ค. ชั้นที่
ง. หรือ
๑๒. ประโยคในข้อใดละคำสันธานที่ใช้เชื่อมประโยคไว้
ก. พี่ทำการบ้านน้องดูโทรทัศน์
ข. พี่ดูน้องทำการบ้าน
ค. น้องให้พี่ทำการบ้าน
ง. น้องดูโทรทัศน์ก่อนทำการบ้าน
๑๓. ข้อใดไม่มีคำสันธานเชื่อมประโยค
ก. นกน้อยทำรังน้อยแต่พอตัว
ข. เขาขี้เกียจแต่กลับได้ดี
ค. เขาง้อเธอแต่เธอไม่สนใจ
ง. ฉันบอกแล้วแต่เขาไม่เชื่อ
๑๔. ข้อใดมีคำสันธานแสดงความคล้อยตาม
ก. คุณพ่อทำงานเพื่อลูก ๆ
ข. พ่อและลูกทำงานอยู่หลังบ้าน
ค. ลูก ๆ ทำงานให้พ่อชื่นใจ
ง. พ่อดุลูกที่ไม่ยอมทำงาน
๑๕. ข้อใดมีคำสันธานแสดงความขัดแย้ง
ก. แต่ช้าแต่เขาแห่ยายมา
ข. เขาค้อบาดเจ็บแต่เขาทรายปลอดภัย
ค. แต่ก่อนแต่ไรเธอไม่สนใจ
ง. เขามาโรงเรียนแต่เช้า
๑๖. ข้อใดมีคำสันธานแสดงความหมายให้เลือกอย่างใดอย่างหนึ่ง
ก. เธอคิดดีแล้วหรือ
ข. อิเหนาหรือจะมาตามด้วยความรัก
ค. หรือว่าทางโรงเรียนจะผ่อนผันให้
ง. บิดาหรือมารดาของนักเรียนมาประชุมแทนนักเรียนก็ได้
๑๗. ข้อใดมีคำสันธานแสดงความเป็นเหตุผล
ก. นกเขาขันเสียงเพราะ
ข. พี่พูดเพราะกว่าน้อง
ค. เพราะขยันเขาจึงประสบความสำเร็จ
ง. เพราะอะไรคนไทยจึงไม่มีวินัย
๑๘. คำสันธานในข้อใดทำให้เนื้อความในประโยคคล้อยตามกัน
ก. ถึงแม้พี่จะขี้เมาก็ไม่เคยใจร้ายกับน้องเสียที
ข. หญิงสาวอย่างเธอควรยิ้มเสียบ้างหรืออย่างน้อยอย่าทำหน้าตาบูดบึ้ง
ค. เมื่อพระอาทิตย์ลับขอบฟ้าไปสัตว์กลางคืนก็เริ่มออกหาเหยื่ออีกหนหนึ่ง
ง. ตาแก่คนนี้ถ้าไม่เป็นคนบ้าก็ต้องเป็นคนเมาแน่
๑๙.คำสันธานที่ใช้เชื่อมประโยคที่ขัดแย้งกันปรากฏในข้อใด
ก. ด้วยเหตุที่ประเทศเรายังขาดงบประมาณดังนั้นการพัฒนาประเทศจึงไม่ก้าวหน้าเท่าที่ควร
ข. ผู้ชายหรือผู้หญิงก็มีสิทธิเท่าเทียมกันแล้วขณะนี้
ค. ถ้าฉันสบายดีฉันจะไม่นอนซมอย่างนี้ดอก
ง. ถึงเขาจะชมฉัน ฉันก็ไม่ยินดี
๒๐. คำสันธานในข้อใดใช้เชื่อมประโยคที่เป็นเหตุเป็นผลกัน
ก. ครั้นเขากลับถึงบ้านเขาจึงเอาเอกสารออกมาตรวจสอบ
ข. เพราะดอกบานเช้าจะบานในตอนเช้าจึงมีชื่อเช่นนั้น
ค. เมื่อเขาโตขึ้นเขาจึงเข้าใจผู้คนได้ดีขึ้น
ง. พอพระอาทิตย์ตกดินค้างคาวจึงออกหากิน
เฉลย
ข้อ ๑ ค
ข้อ ๒ ก
ข้อ ๓ ก
ข้อ ๔ ค
ข้อ ๕ ค
ข้อ ๖ ค
ข้อ ๗ ข
ข้อ ๘ ก
ข้อ ๙ ค
ข้อ ๑๐ ข
ข้อ ๑๑ ง
ข้อ ๑๒ ข
ข้อ ๑๓ ค
ข้อ ๑๔ ค
ข้อ ๑๕ ค
ข้อ ๑๖ ข
ข้อ ๑๗ ง
ข้อ ๑๘ ข
ข้อ ๑๙ ค
ข้อ ๒๐ ง
ขอขอบพระคุณทุกท่านที่เข้ามาชมและขอให้ได้รับความรู้
ผู้จัดทำ
ขอขอบพระคุณรูปภาพสวยๆจาก http://thachapol.multiply.com/
ขอขอบพระคุณแบบฝึกหัดตอนที ๒ จาก http://209.85.175.132/search?q=cache:y2lUUrLF734J:203.172.208.244/web/stu01/site3_1/index9.htm+%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%9D%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%99&hl=th&ct=clnk&cd=3&gl=th
เฉลย http://203.172.208.244/web/stu01/site3_1/index10.htm
เนื้อหาจาก เอกสารการเรียนภาไทยชั้น ม. ๑