ห้ามลบ ขอให้เจ้าของผลงานประกวด แก้ไขข้อมูลได้จนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2551 เวลา 23.30 น.
หากเลยกำหนดเวลาดังกล่าวแล้ว ท่านเข้ามาแก้ไขข้อมูล ถือว่าโมฆะในการพิจารณาได้รับรางวัล
ซึ่งระบบของ Thaigoodview สามารถตรวจสอบได้ว่า ผลงานแต่ละชิ้น มีการแก้ไขเวลาใดบ้าง
ครูพูนศักดิ์ สักกทัตติยกุล

         การศึกษาประวัติศาสตร์ชาติไทยนั้น  เคยมีผู้ตั้งข้อสังเกตว่า เพราะเหตุใดจึงมีเหตุการณ์ทำศึกสงครามอยู่มาก และในการทำศึกสู้รบนั้นก็ดูเหมือนจะมีชาติพม่าเป็นคู่กรณี ที่ขับเคี่ยวต่อสู้กันมาอย่างยาวนานหลายร้อยปี ความดังกล่าวอาจอธิบายได้ว่า เพราะในอดีตนั้นยังเป็นช่วงระยะเวลาสร้างบ้านสร้างเมืองซึ่งแต่ละฝ่ายต่างต้องการผู้คนไว้เป็นกำลังส่งเสริมแสนยานุภาพของแว่นแคว้น รวมทั้งยังมีคติความเชื่อในเรื่องของความเป็นพระมหาจักรพรรดิราชคือความเป็นพระมหากษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่กว่ากษัตริย์พระองค์อื่นใด ด้วยการทำศึกสงครามเพื่อแผ่พระบรมเดชานุภาพ จึงเป็นจารีตที่ปฏิบัติกันสืบมาตราบจนกระทั่งลัทธิล่าอาณานิคมจากตะวันตกแพร่ขยายเข้ามา ลักษณะความสัมพันธ์ของบรรดารัฐใกล้เคียงกับไทยจึงเปลี่ยนแปลงไป และการเผชิญหน้าในรูปของการทำศึกสงครามต่อกันก็จบสิ้นลงไปด้วย

          สงครามระหว่างไทยกับพม่าในประวัติศาสตร์นั้น มีเหตุการณ์เรื่องราวมากมายจนสามารถบันทึกเป็นเรื่องราวได้เฉพาะ ดังที่สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ พระบิดาแห่งประวัติศาตร์ไทย  ทรงพระนิพนธ์ไว้เป็น "พงศาวดารไทยรบพม่า" ซึ่งในเหตุการณ์สู้รบต่อกันนี้  ล้วนเป็นตำนานแห่งการต่อสู้  การเสียสละของบรรพชนคนแล้วคนเล่า ฝากไว้ให้ลูกหลานไทยได้รับรู้และจดจำไปชั่วกาลนาน

          ใน  "พงศาวดารไทยรบพม่า" จำนวน ๔๔ ครั้งนี้ ได้มีบันทึกสงครามสำคัญครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์สมัยอยุธยาเป็นราชธานีเรียกว่า  "สงครามครั้งที่ ๒ คราวสมเด็จพระสุริโยทัยขาดคอช้าง ปีวอก พุทธศักราช ๒๐๙๑" ได้จารึกพระวีรกรรมแห่งสมเด็จพระมเหสีพระองค์หนึ่ง  ทรงมีพระนามว่า สมเด็จพระสุริโยทัย  ได้พลีพระชนม์ชีพปกป้องพระราชสวามีอย่างองอาจกล้าหาญ จนทรงได้รับการสดุดีพระเกียรติให้ทรงเป็นพระวีรกษัตรีในประวัติศาสตร์ชาติไทยพระองค์หนึ่งและเป็นเพียงพระองค์เดียวเท่านั้น

          ความเป็นมาของสงครามระหว่างไทยกับพม่าในครั้งนั้น มีเหตุการณ์สืบเนื่องมาจากพระเจ้าหงสาวดีตะเบงชะเวตี้  ได้รู้ข่าวกรุงศรีอยุธยาเกิดเหตุวุ่นวายเมื่อสิ้นรัชกาลสมเด็จพระไชยราชาธิราชเกิดการแย่งชิงราชสมบัติระหว่างพระแก้วฟ้า  พระราชโอรส  และขุนวรวงศาธิราช  เหล่าขุนนางได้ร่วมมือกันกำจัดขุนวรวงศาธิราช และอัญเชิญพระราชอนุชาต่างพระชนนีในสมเด็จพระไชยราชาธิราช  ขึ้นเสวยราชสมบัติทรงพระนามว่า "สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ" เมื่อกองทัพพระเจ้ากรุงหงสาวดียกมาถึงกรุงศรีอยุธยาแล้ว กองทัพกรุงศรีอยุธยาได้ยกออกไป ดังมีความบันทึกใน พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ว่า  "...ครั้นรุ่งขึ้น ณ วันอาทิตย์ ขึ้น ๖ ค่ำ เดือน ๔ สมเด็จพระมหาจักรพรรดิราชาธิราชเจ้า จะเสด็จยกพยุหโยธาทวยหาญออกไปดูกำลังข้าศึก ณ ทุ่งภูเขาทอง  จึงทรงเครื่องราชอลังการยุทธ  เสด็จทรงช้างต้นพลายแก้วจักรพรรดิ  สูงหกศอกคืบห้านิ้วเป็นพระคชาธาร  ประดับคชาลังการาภรณ์เครื่องมั่นมีกลางช้างและควาญ  พระสุริโยทัย ผู้เป็นเอกอัครราชมเหสี ประดับพระองค์เป็นพระมหาอุปราช ทรงเครื่องสำหรับราชณรงค์ เสด็จทรงช้างพลายทรงสุริยกษัตริย์ สูงหกศอกเป็นพระคชาธาร  ประดับคชาภรณ์  เครื่องมั่นเสร็จมีกลางช้างและควาญ  พระราเมศวร  ทรงเครื่องสิริราชปิลันธนาวราภรณ์สำหรับพิชัยยุทธสงครามเสร็จเสด็จทรงช้างต้นพลายมงคลจักรพาฬ  สูงห้าศอกคืบแปดนิ้ว  ประดับคชาภรณ์เครื่องมั่น  มีควาญและกลางช้าง  พระมหินทราธิราช  ทรงราชวิภูษนาลังการาภรณ์  สำหรับพระมหาพิชัยยุทธ  เสด็จทรงช้างต้นพลายพิมานจักรพรรดิ  สูงห้าศอกคืบแปดนิ้ว  ประดับกุญชรอลงกต  เครื่องมั่นมีกลางช้างและควาญ  ครั้นได้มหาศุภวารฤกษ์ราชดฤถีพระโหราลั่นฆ้องชัยประโคมอุโฆษแตรสังข์อึงอินทเภรี  สมเด็จพระมหาจักรพรรดิราชาธิราชเจ้าก็ยาตราพระคชาธารข้ามฟากไป  พระอัครมเหสีและพระเจ้าลูกเธอทั้งสองพระองค์  โดยเสด็จเหล่าคชพยุหดั้งกันแทรกแซงค่ายค้ำพังคาโคดแล่นมีทหารประจำขี่กรกุมปืนปลายขอประจำคอทุกตัวสาร  ควาญประจำท้ายล้อมเป็นกรรกงโดยขนัดแล้วถึงหมู่พยุหแสนยากร  โยธาหาญเดินเท้าถือดาบดั้งเสโลโตมรหอกใหญ่หอกคู่  ธงทวนธนูปืนนกสับคับคั่งซ้ายขวาหน้าหลัง โดยกระบวนคชพยุหสงคราม  เสียงเท้าพลและเท้าช้างสะเทื้อนดังพสุธาจะทรุด  สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์ราชาธิราชเจ้าเสด็จยืนพระคชาธาร  ประมวลพลและคชพยุหโดยกระบวนตั้งอยู่ ณ โคกพระยา..."   กองทัพฝ่ายกรุงศรีอยุธยาของสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ  ซึ่งมีสมเด็จพระสุริโยทัย  พระอัครมเหสี และสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอทั้งสองพระองค์  เสด็จมาในทัพด้วยนี้ ได้ปะทะกับกองทัพพระเจ้าแปร ซึ่งเป็นทัพหน้าของพระเจ้ากรุงหงสาวดี ได้ทรงเข้าชนช้างกัน ความในพงศาวดารไทยรบพม่าพรรณนาไว้ว่า "...ช้างพระที่นั่งสมเด็จพระมหาจักรพรรดิเสียที  สมเด็จพระสุริโยทัยเกรงพระราชสวามีจะเป็นอันตราย จึงขับช้างทรงเข้าขวางช้างข้าศึกไว้  พระเจ้าแปรได้ทีฟันสมเด็จพระสุริโยทัย  ด้วยสำคัญว่าเป็นชายสิ้นพระชนม์ซบลงกับคอช้าง..."          ความตอนนี้นับเป็นเหตุการณ์สำคัญที่แสดงถึงน้ำพระราชหฤทัยที่กล้าหาญเด็ดเดี่ยวโดยยอมถวายพระชนม์ชีพเพื่อป้องกันพระราชสวามีจากอันตราย

          สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ  กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์  ได้ทรงนิพนธ์พรรณนาเป็นบทกวีถวายราชสดุดีไว้ใน  "เฉลิมเกียรติกษัตรีคำฉันท์"

         การสู้รบหลังจากสมเด็จพระสุริโยทัยสิ้นพระชนม์แล้ว  พระราเมศวรกับพระมหินทราธิราช พระราชโอรส  ทรงขับช้างเข้าต่อสู้กับพระเจ้าแปร และกันพระศพสมเด็จพระราชชนนีกลับเข้าพระนคร โปรดเกล้าฯ  ให้อัญเชิญประดิษฐานไว้ในสวนหลวงเป็นการชั่วคราว  จนเมื่อกองทัพพระเจ้าหงสาวดีได้ข่าวว่า กองทัพหัวเมืองฝ่ายเหนือของไทย อันมีสมเด็จพระมหาธรรมราชา นำกำลังยกลงมาช่วยกรุงศรีอยุธยา ประจวบกับเสบียงอาหารเริ่มขาดแคลนลง จึงเลิกทัพกลับไปกรุงหงสาวดี

       ส่วนการพระศพสมเด็จพระสุริโยทัยนั้นเมื่อเสร็จศึกสงครามแล้วโปรดให้ตั้งการพระราชพิธีพระราชทานเพลิง ณ สวนหลวง  และให้สถาปนาที่พระราชทานเพลิงเป็นพระอารามเพื่ออุทิศพระราชกุศลพระราชทานแด่สมเด็จพระอัครมเหสี  ประกอบด้วยพระเจดีย์  พระวิหาร แล้วพระราชทานนามพระอารามอันเป็นพระราชานุสรณ์แห่งสมเด็จพระสุริโยทัยแห่งนี้ว่า วัดสบสวรรค์

       พระเกียรติคุณแห่งความเสียสละอันยิ่งใหญ่ในสมเด็จพระสุริโยทัยครั้งนั้นคงเป็นเหตุการณ์ที่กล่าวขวัญและสรรเสริญเลื่องลือไปทั่วแว่นแคว้นต่างๆ  เพราะปรากฏเรื่องราวในประวัติศาสตร์ต่อมาว่า  พระเจ้ากรุงศรีสัตนาคนหุตได้มีพระราชสาส์นมาถวายแด่สมเด็จพระมหาจักรพรรดิความว่า "...ข้าพระองค์ผู้ผ่านพิภพกรุงศรีสัตนาคนหุตขอถวายอภิวาทวันทนามายังสมเด็จพระปิตุราธิราชผู้ผ่านพิภพกรุงเทพทวาราวดีศรีอยุธยาฯ... ข้าพระองค์ยังไป่มีเอกอัครราชกัลยาณี  ที่จะสืบศรีสุริยวงศ์ในกรุงศรีสัตนาคนหุตต่อไปมิได้  ข้าพระองค์ขอพระราชทานพระราชธิดาอันทรงพระนามพระเทพกษัตรี  ไปเป็นปิ่นศรีสุรางคนิกรกัญญา  ในมหานคเรศปราจีนทิศ  เป็นทางพระราชสัมพันธไมตรีสุวรรณปัฐพีแผ่นเดียวกันชั่วกาลปวสาน..." ซึ่งการที่พระเจ้ากรุงศรีสัตนาคนหุต  มีพระราชสาส์นมาทูลขอพระเทพกษัตรี  พระราชธิดาในครั้งนั้น  กล่าวกันว่าเป็นเพราะทรงสดับเรื่องราวแห่งพระวีรกรรมในสมเด็จพระสุริโยทัยพระราชชนนี  ก็ปรารถนาที่จะได้หน่อเนื้อเชื้อไขแห่งพระวีรกษัตรีไปเป็นพระอัครมเหสี  ดังมีความในพระราชพงศาวดารบันทึกไว้ต่อมาว่า ในครั้งนั้นพระเทพกษัตรีกำลังทรงพระประชวรอยู่สมเด็จพระมหาจักรพรรดิจึงพระราชทานพระแก้วฟ้าพระราชธิดาไปแทน  แต่พระเจ้ากรุงศรีสัตนาคนหุตได้ขอถวายพระแก้วฟ้าคืน โดยทรงมีเหตุผลว่า "...เดิมเราจำนงขอพระเทพกษัตรีซึ่งเป็นพระราชธิดาพระสุริโยทัย  อันเสียพระชนม์แทนพระราชสามีกับคอช้าง  เป็นตระกูลวงศ์กตัญญูอันประเสริฐ ตรัสแล้วก็แต่งให้พระยาแสน พระยานครพระยาทิพมนตรี  เป็นทูตานุทูตให้มาส่งพระแก้วฟ้าราชบุตรีคืนยังกรุงพระนครศรีอยุธยา..."  

          การขอพระราชทานพระเทพกษัตรี  พระราชธิดาในสมเด็จพระสุริโยทัยครั้งนี้  ปรากฏความต่อมาว่า เมื่อพระราชธิดาทรงหายจากอาการพระประชวรแล้ว ก็ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเชิญเสด็จไปยังกรุงศรีสัตนาคนหุต แต่พระเจ้าหงสาวดีได้ให้กองทัพคุมกำลังมาสกัด และอัญเชิญพระเทพกษัตรีไปยังกรุงหงสาวดีเสียก่อน

          พระเจ้ากรุงศรีสัตนาคนหุต  จึงมิได้พระเทพกษัตรีพระราชธิดาสมเด็จพระสุริโยทัยตามที่ทรงมีพระราชประสงค์ แต่ความตอนนี้ก็เป็นหลักฐานที่แสดงให้เห็นว่าพระเกียรติคุณแห่งความกล้าหาญในสมเด็จพระสุริโยทัยนั้น เป็นที่เลื่องลือและกล่าวขวัญถึงด้วยความยกย่องไปในแว่นแคว้นใกล้ไกล

 สมเด็จพระสุริโยทัยพระองค์นี้ก็คือ สมเด็จพระอัยกีในมหาราชที่สำคัญพระองค์หนึ่งของไทยคือ สมเด็จพระนเรศวรมหาราช นั่นเอง      

พระราชานุสรณ์แห่งสมเด็จพระสุริโยทัย 

 

         เรื่องราวอันเป็นวีรกรรมในสมเด็จพระสุริโยทัย  นอกจากจะมีกล่าวไว้ในบันทึกพระราชพงศาวดาร เป็นที่รับรู้และเล่าขานสืบกันมาแล้วยังมีพระราชานุสรณ์ที่ปรากฏเป็นสถานที่และปูชนียสถาน  ซึ่งเกี่ยวเนื่องในพระองค์ยังปรากฏมาจนทุกวันนี้ นั่นคือ พระเจดีย์ศรีสุริโยทัย ณ วัดสบสวรรค์ อันเป็นที่ถวายพระเพลิงพระศพ ณ กรุงศรีอยุธยานั่นเอง

         ความเป็นมาของพระราชานุสาวรีย์แห่งนี้มีความว่า  เมื่อปลายรัชกาลสมเด็จพระมหาจักรพรรดิหลังจากทรงมอบราชสมบัติให้สมเด็จพระมหินทราธิราช พระราชโอรสแล้ว ก็ได้เสด็จมาประทับ ณ บริเวณสวนหลวง  อันมีพระอารามสบสวรรค์
พระอนุสรณ์แห่งพระอัครมเหสีตั้งอยู่  ประดุจว่า ได้ประทับอยู่ใกล้พระมเหสีที่ทรงอาลัยยิ่ง           บริเวณนี้ต่อมาได้เป็นสถานที่ตั้งของพระราชวังหลังของพระนครศรีอยุธยาด้วย ตราบจนกระทั่งกรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่าในพุทธศักราช ๒๓๑๐ แล้วก็คงจะถูกทิ้งร้างเรื่อยมาจนถึงปลายรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวแห่งกรุงรัตนโกสินทร์  ได้มีการตั้งกรมทหารมณฑลกรุงเก่าขึ้นในบริเวณที่เคยเป็นสวนหลวงวังหลัง  และวัดสบสวรรค์  โดยมิทราบว่าสถานที่นั้นมีความสำคัญยิ่งในประวัติศาสตร์ จนเมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จะเสด็จมาทรงประกอบพระราชพิธีสังเวยอดีตมหาราช ณ กรุงเก่าพระนครศรีอยุธยา ในพุทธศักราช ๒๔๕๑ พระยาโบราณราชธานินทร์ ได้ศึกษาสอบค้นเกี่ยวกับสถานที่ตั้งสำคัญในกรุงศรีอยุธยา  ขึ้นทูลเกล้าฯ  ถวายเป็นหนังสือชื่อ  "อธิบายแผนที่พระนครศรีอยุธยา"  ระบุสถานที่กรมทหารที่สร้างใหม่ว่าอยู่ตรงบริเวณที่เคยเป็นสวนหลวงวังหลัง และวัดสบสวรรค์

          ตามหลักฐานที่พระยาโบราณราชธานินทร์สอบค้นพบนี้  ต่อมาในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว "เหล่าเสนาข้าทูลละอองธุลีพระบาทราชบริพาร" จึงพร้อมใจกันขอพระบรมราชานุญาตสร้างอนุสาวรีย์เทิดพระเกียรติ จารึกข้อความสดุดีวีรกรรมอันยิ่งใหญ่ของสมเด็จพระสุริโยทัยไว้ในบริเวณนั้น  ซึ่งอยู่ใกล้ๆ กับพระเจดีย์ขนาดใหญ่ของวัดสบสวรรค์ที่ยังเหลืออยู่อีก ๑ องค์  พระเจดีย์องค์นี้เองที่สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ  ทรงอธิบายไว้ในพระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขาว่าเป็น  "...พระเจดีย์ที่บรรจุพระอัฐิสมเด็จพระสุริโยทัย" และได้รับชื่อเรียกต่อมาว่า "พระเจดีย์ศรีสุริโยทัย" พระเจดีย์ศรีสุริโยทัย จึงเป็นปูชนียสถานของวัดสบสวรรค์เพียงแห่งเดียวที่ยังคงปรากฏมาจนปัจจุบัน การถือพระเจดีย์องค์นี้เป็นพระราชานุสาวรีย์แห่งสมเด็จพระสุริโยทัย  ก็เป็นเหตุผลที่ยอมรับนับถือได้โดยไม่ขัดเขินใจแก่ผู้ถวายราชสักการะ การถือพระเจดีย์องค์นี้เป็นพระราชานุสาวรีย์แห่งสมเด็จพระสุริโยทัย  ก็เป็นเหตุผลที่ยอมรับนับถือได้โดยไม่ขัดเขินใจแก่ผู้ถวายราชสักการะพระเจดีย์ศรีสุริโยทัยได้รับการบูรณะปฏิสังขรณ์ให้อยู่ในสภาพสมบูรณ์และงดงามสืบมาโดยเฉพาะในวโรกาสที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ  ทรงเจริญพระชนมพรรษา ๕ รอบ ทางการได้ปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่  และยังทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ  ให้อัญเชิญพระพุทธปฏิมากร ที่โปรดให้สร้างขึ้นในวโรกาสมหามงคลดังกล่าว มาประดิษฐานในพระเจดีย์ศรีสุริโยทัยเมื่อพุทธศักราช ๒๕๓๔ พระราชทานนามพระพุทธรูปองค์นี้ตามพระนามแห่งพระวีรกษัตรี และพระนามาภิไธยในพระองค์ว่า "พระพุทธสุริโยทัยสิริกิติทีฆายุมงคล" และได้ทรงมีพระราชดำริให้ก่อสร้าง พระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระสุริโยทัยประดิษฐาน ณ ตำบลอันเป็นสถานที่ทรงสละพระชนม์ชีพ ในการศึกกับพม่า ณ บริเวณทุ่งมะขามหย่องอีกแห่งหนึ่ง นับว่าพระวีรกรรมแห่งสมเด็จพระสุริโยทัย สมควรได้รับการจารึกในประวัติศาสตร์ชาติไทยสืบไปอีกนานเท่านาน 

**************************************************************