---

                            

 

   ราชธรรมนำชีวี:คำพ่อสอน   

  คำสอนของพ่อหลวง           ปวงเด็กไทยใส่ใจจำ      
ทั้งฝึกและหัดทำ                           เกิดผลดีชีวีตน               
ซื่อสัตย์ใฝ่ประหยัด               หัดพอเพียงไม่อับจน     
พากเพียรและอดทน                       อีกรู้รักสามัคคี              
ทั้งเสริมสร้างคนดี                เรียงร้อยไมตรีกับทุกคน
หวังดีมีเมตตา                              มีน้ำใจใครก็ชม            
หมั่นสร้างสมความดี              วันนี้คุณธรรมดำรง       
ชาติไทยจักมั่นคง                         เพราะราชธรรมนำชีวี     

                        
                           เมธินี   น้อยวงศ์

                      สถาบันภาษาไทย กระทรวงศึกษาธิการได้อัญเชิญพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช พระเจ้าอยู่หัวในรัชกาลปัจจุบัน ที่ได้พระราชทานแก่คณะบุคคลต่างๆ   โดยจัดร้อยเรียงเป็นหัวข้อคุณธรรม ๙  ประการ   และนำมาประพันธ์เป็นบทร้อยกรองประเภทต่างๆ  เพื่อเผยแพร่ให้เกิดการปฏิบัติอย่างจริงจัง ครูจึงนำคุณธรรม ๙ ประการ ซึ่งแต่งเป็นกาพย์สุราคนางค์๒๘ โดยฐะปะนีย์   นาครทรรพ สอนสอดแทรกในข้อหลักธรรมที่ควรปฏิบัติในหน่วยพระธรรม สาระพระพุทธศาสนา โดยนำภาพวาดประกอบหัวข้อคุณธรรม เพื่อจูงใจให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการคิดเรื่องราวให้เกี่ยวข้องหัวข้อคุณธรรมที่เรียนและปฏิบัติ

 

“ความเพียรที่จะเป็นกำลังได้ต้องมีลักษณะแข็งกล้า ไม่ย่อหย่อนเสื่อมคลายด้วยอุปสรรค     ด้วยความยากลำบากเหน็ดเหนื่อยประการใด ๆ  หากแต่อุตส่าห์พยายามกระทำต่อไปไม่ถอยหลัง   แม้หยุดมือก็ยังพยายามคิดต่อไปไม่ทอดธุระ กำลังความพากเพียรจึงทำให้การไม่ล่าช้า    มีแต่ดำเนินรุดหน้าเป็นลำดับไปจนบรรลุความสำเร็จโดยไม่มีสิ่งใดจะยับยั้งขัดขวางได้”     

 (พระบรมราโชวาท   พระราชทานในพิธีพระราชทาน ปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยรามคำแหง  ณ  อาคารสวนอัมพร  วันที่  ๑๐  ธันวาคม  ๒๕๒๒ ) 

                                                              

                                                                                อดทนมานะ

                                 เปี่ยมด้วยวิริยะ         ตรากตรำทำงาน

                                 เหนื่อยยากเพียงใด   ไม่บ่นทนทาน

                                 ผลดลบันดาล          สัมฤทธิ์กิจตน

                                                                         เสริมสร้างคนดี

 “ในบ้านเมืองนั้น มีทั้งคนดีและคนไม่ดี ไม่มีใครจะทำให้คนทุกคนเป็นคนดีได้ทั้งหมด การทำให้บ้านเมืองมีความปกติสุขเรียบร้อย จึงมิใช่การทำให้คนทุกคนเป็นคนดี หากแต่อยู่ที่การส่งเสริมคนดี ให้คนดีได้ปกครองบ้านเมือง และควบคุมคนไม่ดีไม่ให้มีอำนาจ ไม่ให้ก่อความเดือดร้อนวุ่นวายได้

     (พระบรมราโชวาทในงานชุมนุมลูกเสือแห่งชาติ ณ ค่ายลูกเสือวชิราวุธ จังหวัดชลบุรี ๑๑ ธันวาคม ๒๕๑๒)

 

                                                           เสริมสร้างคนดี

                                 เป็นเกียรติเป็นศรี     งานเด่นเห็นผล

                                 เพิ่มพูนคุณธรรม       น้อมนำกมล

                                 นับเป็นมลคล          ดลสวัสดิ์พัฒนา

 

   รู้รักสามัคคี

 “สามัคคีนี้ ก็คือการเห็นแก่บ้านเมือง และช่วยกันทุกวิถีทาง เพื่อที่จะสร้างบ้านเมืองให้เข้มแข็ง ด้วยการเห็นอกเห็นใจซึ่งกันและกัน และทำงานด้วยความซื่อสัตย์สุจริต ต้องส่งเสริมงานของกันและกัน และไม่ทำลายงานของกันและกัน มีเรื่องอะไรให้ได้พูดปรองดองกัน อย่าเรื่องใครเรื่องมัน และงานก็ทำงานอย่างตรงไปตรงมานึกถึงประโยชน์ส่วนรวม”
(พระบรมราโชวาท   พระราชทานในพิธีประดับยศตำรวจชั้นนายพล ณ พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๑๕ มกราคม ๒๕๑๙)

                                                                         

                                                                   สามัคคีจริงใจ

                                     งานหนักเพิยงใด        มั่นใจศรัทธา  

                                     เพื่อชาติบ้านเมือง      รุ่งเรืองก้าวหน้า   

                                     ใช้สติปัญญา            ร่วมคิดกิจการ      

                                                                              

 

 

“สังคมใดก็ตาม  ถ้ามีความเอื้อเฟื้อเกื้อกูลกัน  ด้วยความมุ่งดีมุ่งเจริญต่อกัน    สังคมนั้นย่อมเต็มไปด้วยไมตรีจิตมิตรภาพ  มีความร่มเย็นเป็นสุข  น่าอยู่”
(พระราชดำรัส  พระราชทานเพื่ออัญเชิญลงพิมพ์ในนิตยสารที่ระลึกครบ ๑๓ ปีของสโมสรไลออนส์แห่งกรุงเทพ ฯ  ในพระบรมราชูประถัมภ์วันที่  ๓๑ มีนาคม ๒๕๓๘)

 

 

 

 

                       

    
“ในการพัฒนาประเทศนั้น  จำเป็นต้องทำตามระดับขั้นเริ่มด้วยการสร้างพื้นฐาน   คือ ความมีกินมีใช้ถึงประชาชนก่อน ด้วยวิธีการประหยัดระมัดระวัง แต่ถูกต้องตามหลักวิชาการ”
(พระบรมราโชวาท   พระราชทานในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์  ณ  หอประชุมมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์  วันศุกร์ที่  ๑๙  กรกฎาคม   ๒๕๑๗)    

                                                             

                                        เก็บเงินเหลือใช้     ไว้เผื่ออับจน

                                        เช่นยามเจ็บป่วย     เงินช่วยชีพชนม์

                                        พบแพทย์จักดล      สุขสวัสดิ์วัฒนา

                                                       

                                                                       

 

    “การที่จะปฏิบัติหน้าที่     ให้สำเร็จลุล่วงไปด้วยดีนั้น นอกจากความรู้ความสามารถแล้วยังต้องเป็นผู้ประกอบด้วยความซื่อสัตย์สุจริต   และการตั้งตนไว้ในทางที่ชอบที่ควรสมเกียรติด้วย”
(พระบรมราโชวาท พระราชทานในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรและอนุปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วันที่ ๑๙ กรกฎาคม พ.ศ.๒๔๙๙) 

                                    

 

                                                                    

 

                                                                   เศรษฐกิจพอเพียง

 “ขอให้ทุกคนมีความปรารถนาที่จะให้เมืองไทยพออยู่พอกิน   มีความสงบสุข   และทำงานตั้งจิตอธิษฐาน ปณิธาน  จุดมุ่งหมาย  ในแง่นี้ในทางนี้  ที่จะให้เมืองไทยพออยู่พอกิน   ไม่ใช่รุ่งเรืองอย่างยอดช่วยกันรักษาส่วนนี้ให้อยู่ดีกินดีพอสมควรขอย้ำ พอควร  พออยู่ พอกิน มีความสงบ”

(พระราชดำรัส พระราชทานแก่คณะผู้แทนสมาคมองค์การเกี่ยวกับศาสนา ครู นักเรียน โรงเรียนต่างๆ นักศึกษามหาวิทยาลัย ในโอกาสเฝ้าทูนละอองธุลีพระบาท ถวายพระพรชัยมงคลเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดุสิดาลัย ในวันพุธที่ ๔ ธันวาคม ๒๕๑๗)

                                                                    

                                                   

 

 

   “ความพร้อมเพรียงกันเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันที่ทุกคนทุกฝ่าย แสดงให้เห็น  ทำให้ข้าพเจ้าระลึกถึงคุณธรรมข้อหนึ่งที่อุปถัมภ์    และผูกพันคนไทยให้ร่วมกันเป็นเอกภาพสามารถบำรุงชาติ บ้านเมืองให้มั่นคง   เป็นอิสระยั่งยืนมาช้านาน  คุณธรรมข้อนั้น   คือ  ไมตรี  ความมีเมตตาหวังดีให้กันและกัน ผู้ที่มีไมตรีกัน จะคิดอะไรก็คิดแต่ในทางสร้างสวรรค์  คิดเป็นประโยชน์เกื้อกูล กัน  จะพูดอะไรก็ใช้เหตุผลเจรจากัน  คือ  ความเข้าใจเข้าอกกัน จะทำอะไรก็ช่วยเหลือเกื้อกูลกันด้วยความมุ่งดีมุ่งเจริญต่อกัน…”
(พระราชดำรัส  พระราชทานในวโรกาส เสด็จ ฯ  ออกมหาสมาคม ณ สีหบัญชร  พระที่นั่งอนันตสมาคม  วันที่  ๕  ธันวาคม  ๒๕๔๒)

 

                                                                   เรียงร้อยไมตรี

                                             เพื่อนบ้านแสนดี   ประสานต่อเนื่อง

                                             พึ่งพาอาศัย        ไม่มีขุ่นเคือง

                                            ชีวิตฟูเฟื่อง         ไมตรีมีคุณ

 

     

 

      
“พระพุทธศาสนา    ถึงแม้ปัจจุบันนี้จะมีหลายนิกายแต่ก็ยึดหลักธรรมอันเป็นแก่นแท้อย่างเดียวกัน  คือถือว่าธรรมทั้งหลายทั้งสิ้นเกิดแต่เหตุ  เมื่อมีเหตุก็ต้องมีผล  เมื่อสิ้นเหตุ  ผลก็บังเกิดขึ้นไม่ได้  ไม่มีสิ่งใดที่อยู่เหนือเหตุและผล  นอกจากนั้นยังต่างถือว่าการแผ่เมตตาสงเคราะห์อนุเคราะห์เกื้อหนุนกันเป็นกรณีกิจสำคัญในการจรรโลงความสงบสุขของชาวโลก  ดังนั้นถ้าท่านทั้งปวงพร้อมกันปฏิบัติตัวปฏิบัติหน้าที่  ให้ตรงตามหลักธรรมทั้งด้วยความเมตตาเผื่อแผ่แก่คนทุกคน ก็จะเป็นเครื่องชักนำให้คนทั้งหลายมีโอกาสพิจารณาความจริงตามเหตุผลมากยิ่งขึ้น    และเกิดความสงบสุขปกแผ่กว้างขวางยิ่งขึ้นไปในโลก…”

(พระราชดำรัส  พระราชทานเพื่ออันเชิญไปอ่านในงานวันฉลอง ๒๕ ปี  ขององค์การพุทธศาสนิกสัมพันธ์แห่งโลก  ณ     สำนักงานใหญ่ กรุงเทพมหานคร วันที่ ๒๑ กุมภาพันธ์  ๒๕๑๙)

                                                                 

                                                                                หวังดีมีเมตตา

                                        ต่อเด็กอนาถา     ด้วยใจมีบุญ

                                                 เอื้อเฟื้อเลี้ยงไว้   ทั้งให้เงินทุน

                                       โอบเอื้อเจือจุน     ให้ได้ศึกษา