งบทดลองและกระดาษทำการ 6 ช่อง
การหายอดคงเหลือในบัญชีแยกประเภท
ก่อนที่จะจัดทำงบทดลอง จะต้องหายอดคงเหลือในบัญชีแยกประเภทเสียก่อน ถ้าทำบัญชีด้วยมือ เมื่อหายอดคงเหลือได้แล้วจะใช้ดินสอเขียนจำนวนเงิน ซึ่งเรียกว่า Pencil Footing
การหายอดคงเหลือมีขั้นตอน ดังนี้
- หายอดรวมโดยเลื่อนเมาส์ไปคลิกที่บรรทัดสุดท้ายของบัญชีที่จะหายอดคงเหลือโดยเริ่มที่บัญชีแรก คือ บัญชีเงินสด และเริ่มที่ด้านเดบิต โดยใช้สูตร หรือไอคอน Auto Sum
- หายอดรวมทางด้านเครดิต ด้วยวิธีการเดียวกัน โดยใช้สูตร หรือไอคอน Auto Sum
- หาผลต่างด้านเดบิตและด้านเครดิตและนำผลลัพธ์ไปไว้ทางด้านที่เหลืออยู่ในช่องรายการ โดยใช้สูตร
- สำหรับบัญชีที่มียอดเหลือปกติทางด้านเครดิตก็ใช้วิธีการเดียวกัน
- สำหรับบัญชีที่มีรายการเพียงด้านเดียว ให้รวมยอดเพียงอย่างเดียว
การทำงบทดลอง
หลังจากหายอดคงเหลือในบัญชีแยกประเภทแล้ว ขั้นตอนต่อไป คือ การทำงบทดลอง
งบทดลอง (Trial Balance) หมายถึง งบที่ทำขึ้นเพื่อพิสูจน์ความถูกต้องของการบันทึกบัญชี
ขั้นตอนในการทำงบทดลองมีดังนี้
- เปิดสมุดงานชื่อ TB เพื่อเรียกแบบฟอร์มงบทดลองขึ้นมาใช้งาน
- จัดเก็บสมุดงานในชื่อใหม่
- พิมพ์ชื่อบัญชีและเลขที่บัญชีในช่องชื่อบัญชีและเลขที่บัญชี
(ยกเว้นบัญชีที่มียอดคงเหลือเป็น 0 ) - นำยอดคงเหลือไปใส่ในช่องเดบิตหรือเครดิต โดยดูจากยอดคงเหลือในบัญชีแยกประเภท
- รวมยอดทั้งสองด้าน
กระดาษทำการ (Work Sheet or Working Paper)
หมายถึง กระดาษร่างที่ช่วยให้การจัดทำงบการเงินสะดวกรวดเร็วขึ้น ในกรณีที่ไม่มีรายการปรับปรุงกิจการจะทำกระดาษทำการ 6ช่อง (Six-Column Working Paper) ขึ้นก่อนการจัดทำงบการเงิน
รูปแบบของกระดาษทำการ 6 ช่อง ประกอบด้วย
1. ส่วนหัว ประกอบด้วย 3 บรรทัด
ชื่อกิจการ คำว่า "กระดาษทำการ"
สำหรับรอบระยะเวลา...............สิ้นสุดวันที่..................
2. ช่องชื่อบัญชี
3. ช่องเลขที่บัญชี
4. ช่องงบทดลอง ซึ่งประกอบด้วย ช่องเดบิตและช่องเครดิต
5. ช่องงบกำไรขาดทุน ซึ่งประกอบด้วย ช่องเดบิตและช่องเครดิต
6. ช่องงบดุลซึ่งประกอบด้วย ช่องเดบิตและช่องเครดิต
การจัดทำกระดาษทำการมีขั้นตอนดังนี้
- พิมพ์ชื่อกิจการที่ A1 และจัดกึ่งกลางระหว่างคอลัมน์ A-คอลัมน์ N
- พิมพ์คำว่ากระดาษทำการที่ B1 และจัดกึ่งกลางระหว่างคอลัมน์ A-คอลัมน์ N
- พิมพ์ วัน เดือน ปี ที่จัดทำกระดาษทำการที่ C1 และจัดกึ่งกลางระหว่างคอลัมน์ A-คอลัมน์ N
- ย่อ-ขยายคอลัมน์ต่าง ๆ ตามรูปแบบโดยเริ่มที่คอลัมน์ A สำหรับช่องเดบิตและเครดิต กำหนดความกว้างให้พอเหมาะและมีขนาดเท่ากัน
- ตีเส้นตามรูปแบบ
- จัดเก็บในสมุดงานชื่อ WP6
วิธีทำกระดาษทำการ 6 ช่อง
หลังจากจัดเตรียมแบบฟอร์มกระดาษทำการ 6 ช่อง ไว้เรียบร้อยแล้ว
ขั้นตอนต่อไป คือ วิธีทำกระดาษทำการ 6 ช่อง
ซึ่งมีขั้นตอนดังนี้
- เปิดสมุดงานชื่อ WP6 (ใช้เมนู File เลือกคำสั่ง Open หรือไอคอน Open หรือกด Ctrl+O)
- จัดเก็บสมุดงานในชื่อใหม่ (ใช้เมนู File เลือกคำสั่ง Save As)
- พิมพ์หัวกระดาษทำการ (ชื่อกิจการและวัน เดือน ปี ที่จัดทำกระดาษทำการ)
- พิมพ์รายการจากงบทดลองหรือจากบัญชีแยกประเภทลงในแบบฟอร์มหรือใช้วิธีคัดลอก
- นำจำนวนเงินของบัญชีหมวด 1 หมวด 2 และหมวด 3 ไปไว้ในงบดุลตามด้านที่ปรากฏในงบทดลอง (โดยวิธีคัดลอก)
- นำจำนวนเงินของบัญชี หมวด 4 และหมวด 5 ไปไว้ในงบกำไรขาดทุนตามที่ปรากฏในงบทดลอง (โดยวิธีคัดลอก)
- รวมยอดที่ช่องเดบิตและเครดิตของงบกำไรขาดทุนและงบดุล โดยเริ่มที่ช่องเดบิตของ งบกำไรขาดทุน
- ที่เหลือใช้วิธีคัดลอก
- หาผลต่างระหว่างช่องเดบิตและเครดิตของงบกำไรขาดทุนและงบดุล
(ถ้าไม่มีข้อผิดพลาดผลต่างจะต้องเท่ากัน)
โดยใช้สูตร และผลต่างที่ได้คือ กำไรสุทธิกับขาดทุนสุทธิ
(ถ้าช่องเดบิตของงบกำไรขาดทุน < ช่องเครดิต แสดงว่ากำไรสุทธิ
แต่ถ้าช่องเดบิตของงบกำไรขาดทุน > ช่องเครดิตแสดงว่าขาดทุนสุทธิ)