ผีเสื้อ
การออกหาอาหาร
ในวันที่อากาศสดใสมีแสงส่องลงมาถึงพื้นช่วงเช้า ๆ ผีเสื้อจะเกาะนิ่งเพื่อผึ่งปีก รับแสงแดดอบอุ่นร่างกาย เมื่อแข็งแรงดีแล้วก็บินออกหากิน ในช่วงเวลาประมาณแปดโมงเช้า ถึง สิบโมงเช้า
วันที่อากาศร้อนจัดในตอนกลางวัน ผีเสื้อจะเกาะหลบตามร่มไม้ และออกหากินอีกครั้ง ในช่วง บ่ายสามโมงถึง ห้าโมงเย็น ถ้าฝนตกผีเสื้อ จะเกาะ หลบฝนใต้ใบไม้ และออกหากินใหม่หลังฝนหยุด สำหรับวันที่ท้องฟ้ามืดมัว ไม่มีแสงแดดอากาศมีความชื้นสูง ผีเสื้อมักไม่ออกหากิน ผีเสื้อบางชนิดมักออกหากินในเวลาเช้าตรู่ หรือเวลาหัวค่ำ ส่วนเวลากลางวันแดดจัด จะหลบพักตามต้นไม้ เช่นผีเสื้อในสกุลผีเสื้อสายัณห์
ชนิด และการแยกประเภทของผีเสื้อ
ผีเสื้อกลางวัน ผีเสื้อกลางคืน
Butterfly : Moth
ผีเสื้อแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ใหญ่ ๆ คือ ผีเสื้อกลางวันและผีเสื้อกลางคืน หากดูเพียงผิวเผิน จะเห็นว่าทั้งผีเสื้อกลางวัน และผีเสื้อกลางคืน ไม่มีอะไรแตกต่างกันเลย แต่ในทางอนุกรมวิธานผีเสื้อกลางวันกับผีเสื้อกลางคืนอยู่ในอันดับย่อย(suborder) ต่างกัน คือ อันดับย่อย ผีเสื้อกลางวัน (butterfly) และอันดับย่อยผีเสื้อกลางคืน(moth) หรือที่เราเรียกว่าแมลงมอธ ในจำนวนผีเสื้อนับแสนชนิดในโลกนี้ พบว่าส่วนใหญ่เป็นผีเสื้อกลางคืน มีผีเสื้อกลางวันประมาณ 10 % ของผีเสื้อทั้งหมด แต่ด้วยสีสรรอันสวยงาม และสดุดตา และโอกาสที่พบเห็นได้ง่าย ในเวลากลางวัน ผีเสื้อกลางวันจึงเป็นที่รู้จักมากกว่า ในการที่จะชี้ชัดลงไปว่าเป็นผีเสื้อกลางวัน หรือผีเสื้อกลางคืนนั้น จะต้องใช้หลักเกณฑ์หลาย ๆอย่างประกอบการพิจารณา หากจะให้ละเอียดลงไป ต้องอาศัยลักษณะทางกายวิภาค และพฤติกรรมอื่น ๆ มาประกอบด้วย
ผีเสื้อกลางวันและผีเสื้อกลางคืนมีความแตกต่างกันหลายประการ ลักษณะสำคัญที่พอจะสังเกตได้ง่าย ๆ คือ
1. หนวด
ผีเสื้อกลางวันจะมีปลายหนวดพองโตออกคล้ายกระบอง บางพวกมีปลายหนวดโค้งงอเป็นตะขอ เวลาเกาะจะชู หนวดขึ้นเป็นรูปตัววี (V) ส่วนผีเสื้อกลางคืนมีหนวดรูปร่างต่างกันหลายแบบ เช่น รูปเรียวคล้ายเส้นด้าย รูปฟันหวี หรือแบบพู่ขนนก เวลาเกาะพักจะวางแนบไปกับขอบปีกคู่หน้า แต่บางชนิดก็มีลัษณะคล้ายผีเสื้อกลางวัน
2 ลำตัว
ผีเสื้อกลางวันมีลำตัวค่อนข้างยาวเรียวเมื่อเปรียบเทียบกับความกว้างของปีกไม่มีขนปกคลุม หรือมีเพียงบาง ๆ เห็นไม่ชัดเจน ในขณะที่ผีเสื้อกลางคืน มีลำตัวอ้วนสั้น มีขนปกคลุมมากและเป็นเส้นยาวเห็นได้ชัดเจน
3. การออกหากิน
ผีเสื้อกลางวันส่วนใหญ่จะออกหากินในเวลากลางวันแต่มีบางชนิดออกหากินในเวลาเช้ามืดและเวลาใกล้ค่ำ ในขณะที่ผีเสื้อกลางคืน ออกหากินในเวลากลางคืน ดังที่เราพบเห็นบินมาเล่นแสงไฟ ตามบ้านเรื่อนแต่ก็มีบางชนิดที่ออกหากินกลางวัน เช่น ผีเสื้อทองเฉียงพร้า ซึ่งจะมีสีสันฉูดฉาดสวยงาม ไม่แพ้ผีเสื้อกลางวัน
4. การเกาะพัก
ผีเสื้อกลางวันขณะเกาะพักมักจะหุบปีกขึ้นตั้งตรง ยกเว้นกรณีที่ปีกเปียกฝนอาจกางปีกออกผึ่งแดด แต่ก็มีผีเสื้อบางชนิด ที่กางปีกตลอดเวลา เช่น ผีเสื้อในสกุลผีเสื้อกะลาสี ส่วนผีเสื้อกลางคืน จะกางปีกออกแนบกับพื้นที่เกาะ ขอบปีกด้านหน้า จะอยู่ข้างลำตัวต่ำกว่าระดับของหลังเป็นรูปสามเหลี่ยมหน้าจั่ว หรือคล้ายกระโจม และคลุมปีกคู่หลังจนมิด ผีเสื้อกลางวัน เวลาเกาะ ตั้งปีกขึ้น
5. ปีก
โดยทั่วไปผีเสื้อกลางวันจะมีปีกกว้างเมื่อเทียบกับขนาดของลำตัวยกเว้นผีเสื้อในวงศ์ผีเสื้อกลางคืนจะมีขนาดเล็กใกล้เคียงกับลำตัว แต่ก็มีบางชนิดที่ปีกมีขนาดใหญ่มาก ๆ เช่นผีเสื้อหนอนกะท้อน
6. การเชื่อมติดของปีก
เพื่อให้ปีกกระพือไปพร้อมกันเวลาบินของผีเสื้อกลางวันปีกคู่หลังจะขยายกว้างยื่นเข้าไปซ้อนทับและแนบสนิทอยู่ใต้ปีกคู่หน้า แต่ในผีเสื้อกลางคืนจะมีขนแข็งจากปีกคู่หลัง ซึ่งอาจจะมี 1 หรือ 2 เส้น สอดเข้าไปเกี่ยวกับตะขอเล็ก ๆ ที่โคนปีกด้านใต้ของปีกคู่หน้า
Butterfly : Moth
ลักษณะที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ เป็นเพียงลักษณะกว้างๆ ที่คนทั่วไปพอจะแยกได้เท่านั้น ยังไม่อาจชี้ชัดลงไปโดยเด็ดขาดว่าเป็นผีเสื้อกลางวันหรือผีเสื้อกลางคืน ยังมีรายละอเยดปลีกย้อยอีกมากต้องอาศัยความชำนาญการสังเกตร่วมด้วย
ผีเสื้อเป็นแมลงที่มีความแตกต่างกันในเรื่องขนาดมากที่สุด บางชนิดเล็กมาก เมื่อกางปีกเต็มที่กว้างเพียง 0.25 นิ้ว บางชนิดก็ใหญ่มากเมื่อกางปีกเต็มที่กว้างถึง 12 นิ้ว โลกของเราใบนี้มีผีเสื้ออยู่มากกว่า 140,000 ชนิด สำหรับประเทศไทยนั้นมีผีเสื้อกลางวัน (Butterfly) อยู่ทั้งหมด 5 วงศ์ มีจำนวนไม่น้อยกว่า 1,300 ชนิด และผีเสื้อกลางคืน (Moth) มีมากกว่า 10,000 ชนิดขึ้นไป
พฤติกรรมแปลก ๆ ของผีเสื้อ
ผีเสื้อเมา (Drunk butterfly )
คุณทราบไหมว่า ผีเสื้อเมาได้ เมื่อมันกินผลไม้ หรือน้ำหวานที่มี แอลกอฮอล์ ผสมอยู่ มันก็จะเกิดอาการบินแปลก ๆ หรือเราเรียกได้ว่ามันเมา
หวงถิ่น
คุณทราบไหมว่า ผีเสื้อบางชนิดหวงถิ่นมาก มันจะขับไลแมลงตัวอื่น ๆ หรือแม้กระทั้ง นก ก็ตาม และดูเหมือนว่ามันจะประสบความสำเร็จเสียด้วย
มันกินอาหารที่ไม่น่ากินได้
คุณทราบไหมว่า ผีเสื้อกลางคืนบางชนิด กินของแหลวในตา กวาง วัวหรือแม้กระทั้งช้าง และผีเสื้อกลางคืนของเอเซียบางชนิดสามารถเจาะผิวหนังของสัตว์ เพื่อดืมเลือดของสัตว์
มันจำทางกลับบ้านของมันได้เสมอ
ในการออกไปหาอาหารในแหล่งใหม่ หนอนผีเสื้อ Tent (Malacosoma americanum) มันจะทำเครื่องหมายเพื่อที่มันจะกลับรังมันได้ถูก
ผีสื้อบางชนิดอาศัยอยู่ใต้น้ำ
หนอนผีเสื้อ Shout moths (Pyralisisae) อาศัยอยู่บนพืชน้ำ มันพัฒนาระบบบการหายใจ เป็น 2 ทาง มันจะม้วนใบไม้และเข้าไปอยู่ในนั้นโดยมีช่องให้อากาศเข้า อีกทางหนึ่งที่มันสร้างขี้นเพื่อที่จะทำให้มันหายใจได้ก็คือ การพัฒนาเหงือกชนิดหนึ่งขึ้นมาเพื่อใช้ในการหายใจ ผีเสื้อโตเต็มวัยชนิด (Aquatic moth (Acentropus niveus) มีการฟักไข่ใต้น้ำ ไข่ของมันจะถูกปกคลุมด้วยไขมัน เพื่อไม่ให้สัมผัสกับน้ำ
สิ่งที่ได้จากการเรียนรู้เกี่ยวกับผีเสื้อ
ผีเสื้อ นอกจากจะมีประโยชน์ใน ระบบนิเวศแล้ว แต่การศึกษาถึงโครงสร้างของผีเสื้อ ก็ยังทำให้โลกของเราเกิดเทคโนโลยีใหม่ ๆ ไม่เพียงแต่ผีเสื้อเท่านั้นที่นักวิทยาศาสตร์ แต่ยังมีสิ่งที่เกิดจากธรรมชาติอื่น ๆ อีกที่ได้ศึกษา สิ่งเหล่านี้ก็ได้นำมาเป็นรูปแบบเครื่องมือ เพื่อใช้แก้ปัญหาเกี่ยวกับเทคโนโลยีได้เป็นอย่างดี เพราะธรรมชาติ ได้มีการวิวัฒนาการ มาหลายล้านปีเพื่อปรับตัวให้เหมาะสมกับสิ่งแวดล้อม
จากการศึกษาพื้นผิวของปีกผีเสื้อก็ทำให้นักวิจัยได้ค้นพบว่าปีกของมันสามารถดูดซับแสง และเก็บความร้อนซึ่งมีความจำเป็นต่อการอยู่รอด โครงสร้างของเกล็ด (scales) ที่ปกคลุมที่ปีกนั้นสามารถสร้างความอบอุนให้กับตัวของมันทั้งตัวได้ เมื่อนักวิจัยได้พบสิ่งที่น่าประหลาดใจนี้ ก็ได้มีการลอกเลียนแบบโครงสร้างของผีเสื้อเพื่อนำมาใช้แก้ปัญหาความร้อนที่เกิดจากส่วนประกอบของ computerchip ซึ่งได้ผลเป็นอย่างดี
โครงสร้างของเกล็ดปีก
- « แรก
- ‹ หน้าก่อน
- 1
- 2
- 3