ชนิดและวัฎจักรของหิน

หินอัคนี

          
หิน คือ
ก้อนวัตถุแข็งที่ประกอบขึ้นด้วยแร่หลายชนิดผสมกันและเกาะรวมกันอยู่นักธรณีวิทยาใช้ลักษณะการเกิดเป็นเกณฑ์ในการจำแนกหินออกเป็น 3 ประเภท คือ หินอัคนี หินตะกอน และหินแปร

 
หินอัคนี คือ
หินที่เกิดจากการเย็นตัวและแข็งตัวของหินหนืดที่ร้อนจัด
ซึ่งอาจจะเย็นตัวภายในเปลือกโลกหรือภายนอกเปลือกโลก

 
หินหนืด คือ
หินหลอมเหลวละลายที่ร้อนจัด ถ้าอยู่ในเปลือกโลก เรียกว่า แมกมา (magma) ถ้าผุดพ้นออกมาบนผิวโลกเรียกว่า ลาวา (lava)

 
ภูเขาไฟ คือ
หินที่เกิดจากการเย็นตัวอย่างรวดเร็วของลาวาภายนอกเปลือกโลก ทำให้มีเนื้อละเอียด
ไม่มีดอกหรือลาย

รูป
หินหนืด ลาวา และภูเขาไฟ 

 
หินอัคนี มีส่วน
ประกอบเป็นผลึกของแร่มากมายหลายชนิดรวมกันอยู่
ผลึกของแร่ที่เกิดในหินอัคนีจะมีขนาดเล็กหรือใหญ่ขึ้นอยู่กับระยะเวลาในการเย็นตัวของหินหนืด
ถ้าหินหนืดเย็นตัวช้าจะได้ผลึกขนาดใหญ่ ถ้าหินหนืดเย็นตัวเร็วจะได้ผลึกขนาดเล็ก

ชนิดของหินอัคนี

หินอัคนีมีหลายชนิด
เช่น หินแกรนิต หินบะซอลล์ หินออบซิเดียน และหินสคอเรีย

 
หินแกรนิต เป็นหินที่แข็งค่อนข้างหยาบ
ทนทานต่อการผุพังสึกกร่อน มีผลึกแวววาว สวยงามใช้ประดับอาคาร

 
หินบะซอลล์ เป็นหินที่มีเนื้อแน่นละเอียด
มีรูพรุน มักมีสีดำเทาแก่ หรือน้ำตาลแก่ ทนทานต่อการผุพังสึกกร่อน
ใช้สำหรับทำถนนหรือใช้ในการก่อสร้างทั่วไป

 
หินออบซิเดียน เป็นหินที่มีเนื้อละเอียดคล้ายแก้ว
และแข็งแกร่งมาก เมื่อแตกออกรอยแตกจะคมเหมือนแก้วแตก ทำรอยขูดขีดบนโลหะแข็งๆ ได้

 
หินสคอเรีย เป็นหินแข็ง สาก
เปราะ เบา และมีรูพรุน ไม่ทนต่อการสึกกร่อน ใช้ทำหินสำหรับขัด

หินตะกอน

หินตะกอนหรือหินชั้น คือ
หินที่เกิดจากสารต่างๆ เช่น เศษหิน กรวด ทราย ดิน และอินทรียสาร
สารเหล่านี้ถูกแรงน้ำ แรงลมพัดพาไปสะสมเป็นตะกอนในที่ต่างๆ
ในหินตะกอนหรือหินชั้นมักมีซากสัตว์หรือซากพืชที่กลายเป็นหิน เรียกว่า ฟอสซิล (fossil
) ฝังอยู่ด้วยเสมอ

ฟอสซิล
หรือซากดึกดำบรรพ์ คือ ซากพืชซากสัตว์ที่ตายแล้วทับถมในดิน

กระบวนการเกิดหินตะกอน

แผนภาพ การเกิดหินตะกอน

วัตถุประสานหินตะกอน เช่น

เหล็กออกไซด์
พบใน หินศิลาแลง หินทราย

อะลูมิเนียมออกไซด์
พบใน หินศิลาแลง

แคลเซียมคาร์บอเนต
พบใน หินทราย หินปูน

ซิลิกอนไดออกไซด์
พบใน หินทราย

ชนิดของหินตะกอน

หินตะกอนมีหลายชนิด เช่น ศิลาแลง
หินทราย หินปูน และหินดินดาน

ศิลาแลง เป็นหินที่มีสีน้ำตาลแดง
มีรูพรุน เนื้อแข็ง มีเหล็กออกไซด์หรืออลูมิเนียมออกไซด์เป็นวัตถุประสาน

หินทราย เป็นหินที่มีหลายสี
เนื้อแข็ง ประกอบด้วย เศษหินที่มีขนาดเท่าเม็ดทราย มีเหล็กออกไซด์
ซิลิกาหรือแคลเซียมคาร์บอเนต เป็นวัตถุประสาน

หินปูน เป็นหินที่มีเนื้อแข็ง
ประกอบด้วยแคลเซียมคาร์บอเนต และอาจมีฟอสซิลปนอยู่
มีหลายสีมีทั้งเนื้อหยาบและเนื้อละเอียด

หินดินดาน เป็นหินที่มีเนื้อละเอียด
กะเทาะหรือหลุดออกเป็นแผ่นได้ง่าย

หินแปร

หินแปร

หินแปร คือ
หินอัคนีและหินตะกอนได้รับความร้อนและแรงกดดันสูงมากภายในโลก จนแร่ประกอบหินและโครงสร้างของเนื้อหินเกิดการเปลี่ยนแปลง

กระบวนการเกิดหินแปร

ชนิดของหินแปร

หินแปร
มีหลายชนิด เช่น หินชนวน หินอ่อน และหินไนส์

หินชนวน มีเนื้อละเอียด
ผิวหน้าเรียบ แยกออกจากกันได้เป็นแผ่นๆ หินชนวนแปรมาจากหินดินดาน

หินอ่อน มีทั้งเนื้อละเอียดและเนื้อหยาบจนเห็นผลึก
เมื่อขัดผิวหน้าจะมันวาว หินอ่อนแปรมาจากหินปูน

หินไนส์ มีผลึกเรียงกันอยู่เป็นริ้วขนาน
แข็งและทนทาน หินไนส์แปรมาจาก หินแกรนิต

 สรุป

     หิน เป็นของแข็งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ
ซึ่งเป็นสารผสมที่เกิดจากการเกาะตัวกันแน่นของแร่ตั้งแต่ 1 ชนิดขึ้นไป หรือ เป็นสารผสมของแร่กับแก้วภูเขาไฟ หรือ แร่กับซากดึกดำบรรพ์ หรือของแข็งอื่น ๆ หินมีหลายลักษณะ
รูปร่างที่แตกต่างกันออกไป มีสีสันที่ต่างกันออกไป ตามถิ่นที่อยู่

ข้อสอบ

1. หินในข้อใดไม่จัดเป็นหินอัคนี

         ก.หินบะซอลต์

         ข.หินสคอเรีย            

         ค.หินแกรนิตไนส์

        ง.หินออบซิเดียน

2. หินแปรเกิดจากการแปรของหินชนิดใด

        ก.หินทุกชนิด

        ข.หินอัคนี

        ค.หินตะกอน

        ง.หินแปร(เดิม)

3. มีหินอยู่หลายชนิด
เราควรเลือกหินชนิดใดมาลับมีด

         ก.หินปูน

         ข.หินกรวดมน

         ค.หินทราย

         ง.หินเพมมิช