ประเพณีการทำขวัญข้าวนี้ คือการทำบายศรีที่ยุ้งข้าว โดยจะทำหลังจากเก็บเกี่ยวข้าวไปไว้ในยุ้งข้าวแล้ว ใครจะทำหรือไม่ทำก็ได้  แต่กำหนดวันขึ้น 3 ค่ำ เดือน 3 ถือเป็นวันสุดท้าย ซึ่งประเพณีการทำขวัญข้าวนี้ เป็นการทำเพื่อไหว้พระแม่โพสพ  โดยมีความเชื่อว่าตอนแรกข้าวอยู่ในยุ้งข้าว พระแม่โพสพก็อยู่ในยุ้งข้าวด้วย เมื่อเราเอาข้าวออกไปหว่านในทุ่งนา เพื่อทำนา พระแม่โพสพก็จะออกไปอยู่ในทุ่งนาด้วย ดังนั้นเมื่อเก็บเกี่ยวข้าวมาแล้วก็ต้องทำพิธีเรียกพระแม่โพสพกลับมาด้วย ข้าวที่ปลูกในปีต่อไปจะได้อุดมสมบูรณ์

   นอกจากนี้จะยังมีพิธีการทำขวัญข้าว เมื่อที่นาของตนเองถูกไฟไหม้อีกด้วย โดยจะมีการนิมนต์พระมาสวดตรงบริเวณที่ถูกไฟไหม้ เพื่อเป็นการทำพิธีขอขมาต่อพระแม่โพสพนั่นเอง ประเพณีการทำขวัญข้าวนี้จะสะท้อนให้เห็นถึงอาชีพหลักของชาวบ้านในตำบลหันทราย ซึ่งประกอบอาชีพทำนากันเป็นส่วนใหญ่ ดังนั้นชาวบ้านจึงให้ความสำคัญกับข้าวมาก บุญคุณของข้าวนั้นถือเป็นเรื่องที่ยิ่งใหญ่