สภาพสังคม เนื่องจากบ้านเมืองตกอยู่ในภาวะสงครามทำให้ต้องมีการควบคุมกำลังพลอย่างเข้มงวดเพื่อเตรียมพร้อมกับการสู้รบกับพม่า จึงมีการเกณฑ์ไพร่พลและข้าราชการมาเกณฑ์กันมากด้วยการสักเลกที่ข้อมือ เพื่อป้องกันการหลบหนี

การฟื้นฟูวัฒนธรรมมีดังนี้

 ศาสนา

               ทรงเลื่อมในพระพุทธศาสนาอย่างยิ่งทรงโปรดเกล้าให้มีการแต่งตั้งพระสังฆราชดูแลคณะสงฆ์ มีการชำระความบริสุทธิ์ของพระสงฆ์ รวมทั้งการสละพระราลทรัพย์ส่วนพระองค์ในการซ่อมแซมปฏิสังขรณ์วัดต่างๆ เจดีย์ โบสถ์ วิหาร ที่สำคัญคือการคัดลอกพระไตรปิฎก ซึ่งนำมาจากวัดพระศรีมหาธาตุ เมืองนครศรีธรรมราชและทรงอัญเชิญพระแก้วมรกตมาประดิษฐานที่วัดอรุณ

 งานการศึกษา

วัดเป็นสถานศึกษาของเด็กในสมัยพระเจากรุงธนบุรี เด็กขายเท่านั้นทีได้เล่าเรียน
การเรียนวิชาชีพเป็นหน้าที่ของพ่อแม่จะถ่ายทอดวิชาชีพให้ เช่น ช่างปั้น ช่างเหล็ก ช่างเงิน ช่างทอง
การศึกษาสำหรับเด็กหญิง มีการเย็บปักถักร้อย งานบ้านงานเรือน จะมีเฉพาะในหมู่ขุนนางและพระราชวงศ์

 งานสร้างสรรค์ศิลปและวรรณกรรม

ด้านศิลปะ บรรดาช่างฝีมือถูกพม่ากวาดต้อนไปเป็นจำนวนมาก
ด้านสถาปัตยกรรม ส่วนใหญ่เป็นงานซ่อมแซมวัดและพระราชวัง
ด้านวรรณกรรม ได้แก่ รามเกียรติ์ (พระราชนิพนธิ์บางตอนของสมเด็จพระเจ้าตากสิน) ลิลิตเพชรมงกุฎ (หลวงสรวิชิต)